IBRA SERVIS

IBRA SERVIS
KOMPIUTER - LAPTOP - SMARTFON - TABLET

Popular Posts



http://eseshkolle.blogspot.com/Tiparet e Romantizmit si rryme letrare  boterore 
 Tiparet e Romantizmin si ngritje(riperteritje) ne kulture
               
Letersia romantike shqiptare eshte nje zhaner I letersise romantike .Romantizmi  eshte nje epoke dhe shkolle letrare universale qe ka prekur te gjitha letersite kombetare te Europes.Ne letersine kombetare europiane romantizmi eshte vetem nje epoke letrare .kurse ne boten shqiptare eshte nje ringjallje kulturore .Shume jane shkrimtaret romantik shqiptare  nder keta ata  me te medhenj jane .Jeronim de Rada, Zef Skiroi dhe Naim frasheri .Keta perfaqesojne tipin e autorit romantic shqiptare .Kulti I ndjenjes dhe I natyres ,subjektet e jashtezakonshme dhe herojt me dilema shpirterore ,mbeshtetja ne folklor  dhe gjuha e pasur figurative ,te gjitha keto jane disa nga karakteristikat kryesore te romantizmit .              
Romantizmi shqiptare perfajsohet me vepren e Jeronim de Rades   Zef  Serembes nder arbereshet e Italise dhe me vepren e Naim Frasherit ,Ndre Mjedes qe jetuan e punuan me afer shqiptareve te roberuar.
Duhet thene se me romantizmin fillon poezia e vertet shqiptare
Zhvillohet poema me subjekt duke filluar me Kenget e Milosaos  e Jeronim de Rades ,Kenga e sprasme e Bales  (Gavril  Dares ),Historia e Skenderbeut dhe Qerbelaja (Naim Frasheri)  ,Mili dhe Hajdhia ( Zef  Skiroi)dhe Lahuta e Malcis  ( GJergj Fishta )
Pasurohet tematikisht dhe emocionalisht poezia lirike me spontanitetin befasues te Serembes ,per te vazhduar me Lulet e veres te Naimit   Baba Tomorri I Cajupit                       
 Juvenilja e Mjedes  lirikat e Asdrenit etj.                                                                                                   
 Me romantizmin poezia shqiptare njohu  nje nga zhvillimet e veta kulmore  ,pasuroi format e shprehjes poetike duke shfrytezuar ne menyre me te plote pasurine polisemike  te gjuhes shqipe,levroi pothuaj te gjitha llojet e lirikes dhe epikes duke u mbeshtetur ne poezin gojore dhe pervojat e letersise boterore , perdori struktura te larmishme  metrike dhe stofike duke eksperimentuar me sukses fleksibelitetin dhe mundesite  e tjera te organizimit ritmik te gjuhes shqipe  ,krijoi nje system vlerash emocionale per te cilin ndihmuan me individualitetin e tyre te spikatur dhe talentin e papeseritshem .          
http://eseshkolle.blogspot.com/
                       REPUBLIKA E SHQIPЁRISЁ
UNIVERSITETI “ALEKSANDËR MOISIU” DURRËS

“FAKULTETI I EDUKIMIT’’
  DETYRЁ KURSI
 TEMA:  “Vendlindja ime Durrësi”


LЁNDA: HISTORI SHQIPЁRIE

PЁRMBATJA
1.Historiku i qytetit tё Durrёsit
2. Roli i qytetit tё Durrёsit nё ngjarjet e rёndёsishme kombёtare
3. Pushtimet e huaja dhe ndikimi i tyre nё zhvillimin e qytetit
4. Institucionet qeveritare dhe historiku i tyre
5. Kultura e qytetit tё Durrёsit dhe monumentet kulturore
6. Historia e emrit tё qytetit tё Durrёsit
Historiku i qytetit tё Durrёsit
Nё themel tё historikut ka njё legjendё pёr themelimin e qytetit tё Durrёsit
Sipas legjendёs: Mbreti i barbarёve tё kёtij vendi ndёrtoi pranё detit njё qytetit dhe e quajti me emrin Epidamn. Ndёrsa nipi i tij ndёrtoi pranё qytetit njё liman, qё e mori emrin Dyrrah. Nё luftёn qё bёri Dyrrahu kundёr vёllezёrve tё tij u bashkua Herakliu, qё kthehej nga Erythia, duke i kёrkuar si kusht njё pjesё tё tokёs sё Epidamnit. Nё kёtё betёjё Herakliu vrau padashur Jonin, djalin e Dyrrahut. Trupin e hodhi nё det me qёllim qё Joni tё bёhej eponim i kёtij deti.
Kёtё legjendё e tregon Apiani dhe e pёrsёrit Stefan Bizantini: Qyteti u quajt Epidamn prej Epidamnit, vajza e tё cilit Melisa, lindi me Posejdonin djalin me emrin Dyrrah.
Po tё analizojmё kёtё legjendё arrijmё nё disa pёrfundime: Qytetin e Durrёsit e ndёrtoi njё mbret barbar( duke nёnkuptuar njё mbret ilir) dhe se Epidamni ishte pjesa mё e vjetёr e ndёrtuar nё tokё, Dyrrahu ishte liman i kёtij qyteti qё ishte ndёrtuar mё vonё. Nё luftёn kundёr vёllezёrve tё tij Dyrrahu pati si aleat Herakliun, njё nga heronjtё e mitologjisё greke. Kёtij sipas marrёveshjes i dha njё pjesё tё tokёs, duke nёnkuptuar kolonizimin helen tё Durrёsit. Durrёsi nё fillimet e veta ishte qytet thjesht ilir.
Historia e qytetit tonё ёshtё shumё e hershme rreth 3000 vje&are. Kjo bёn qё historiku i tij tё jetё mbushur plot me ngjarje. Nё pamundёsi pёr ta paraqitur tёrё historinё po shkёpusim disa fragmente:
Qysh nё lashtёsi Durrёsi pёrmendet si jё skelё e rёndёsishme. Zona e qytetit tё Durrёsit ёshtё njё fushё me kodra tё buta rreth 10 km veri-jug me lartёsi 184 m mbi nivelin e detit. Ky varg kodrash nё filllimet e veta ka qenё ishull dhe mё vonё u bё gadishull. Pjesa veriore e kёtij vargu ёshtё Bishti i Pallёs( 30 m e lartё). Pёrmendet nga Ana Komnena nё shek 12 me emёrtimin Palia ose Palos. Nё jug tё tij shtrihej gjatё bregut, qyteti i Durrёsit. Mё vonё, nё dokumentat italiane, e gjejmё me emrin Durazzo. Nё dokumentat franceze Duras.
Durrёsi u themelua nё vitin 627 para K.  Nga helenёt e fisit tё Dorёve. Kёta banonin nё Korkyr( Korfuz). Kolonia u quajt Epidamnus. Qyteti kishte njё’’ Akropolis’’ nё kodёr, vendbanimi mё i lartё 98 m( sot nё kёtё kodёr ndodhet Vila e mbretit Zog). Pёr Durrёsin e kёsaj periudhe tregojnё mjaft autorё antikё: Polibi, Thuqiditi, Straboni. Nga viti 229 para K. qyteti ra nёn sundimin romak dhe u quajt Durachium. Nga Durrёsi nis rruga Egnatia, rrugё ushtarake drejt lindjes. Nё qytet nderohej shumё perendesha Venus( Venera). Durrёsi u bё i njohur nё luftёn e vitit 48 para K. Midis Cezarit dhe pompeit.
Dёshmi e gjallё pёr madheshtinё e qytetit tё lashtё janё rrethinat e tij. Nё periudhёn romake, gjatё sundimit tё perandorit Adrian u ndёrtuan mjaft vepra si amfiteatri, ujёsjellёsi, termat. Shkatёrrim i vёrtetё ishte tёrmeti i vitit 345 para K. Kura perandoria romake u nda nё dy pjesё tё lindjes dhe tё perendimit, qyteti ndjeu rёndё plagёt e lёvizjes sё popujve. Nё periudhёn e perandorit bizantin, kёshtu u quajt perandoria e lindjes, Anastasi i parё ( 491-518) u ngritёn tempuj dhe monumente, njё hipodrom dhe mure pёr tё forcuar mbrotjen e qytetit. Ky perandor ishte nga Durrёsi. Nё shek e shtatё deri ne shek. e 12 Durrёsi u bё kryekёshtjella e perandorit bizantin nё detin Adriatik. Njё ndikim tё rёndёsishёm nё fatin historik tё qytetit nё shek e 9 luajtёn ngulimet e arabёve. Mё vonё bullgarёt viti 980, normanёt 1081, venedikasit 1204, dhe anzhuinёt nё 1272.
Mё 1273 nё Durrёs bie njё tёrmet i cili solli dёme tё mёdha. Nga ky tёrmet ёshtё formuar kёneta e Durrёsit, sot e tharё. Nisi rindёrtimi i qytetit. Mё 1296 qyteti pushtohet nga serbёt. Nё vitin 1368 Durrёsi ra nёn ndikimin e princit Karl Topia, i cili u detyrua tё lёshojё qytetin disa herё. Nё kohёn kur nё  rrethinat e Durrёsit u dukёn turqit, Katl Topia mё 1386 ja dorёzoi qytetin Vnedikut. Venedikasit e mbrojtёn qytetin pёr 108 vjet. Gatё kёsaj periudhe qyteti qeverisej me ligje, drejtohej nga njё Kёshill. Pёrmendet dhe njё statut i qytetit mё 35 kapituj. Mё 17 gusht 1501 nё qytet hyjnё turqit. Nё vitin 1502 turqit e zvogёluan qytetin duke ndёrtuar nё qendёr tё tij njё mur tё madh. Ky mur ka gjurmёt e tij dhe sot( tek kafeja pranё xhamisё sё madhe).Muri u ndёrtua me gurё tё monumenteve tё lashta. Ato ishin prej mermeri me gdhendje tё periudhёs romake, bizantine dhe venedikase.
Roli i qytetit tё Durrёsit nё ngjarjet e rёndёsishme kombёtare
Qyteti i Durrёsit ёshtё pёrfshirё nё ngjarjet e mёdha kombёtare. Ndёr kёto ngjarje fiksojme: Mё 21 nёntor 1912 nё portin e Durrёsit zbritёn njё grup patriotёsh tё kryesuar nga atdhetari Ismail Qemali pёr tё shpallur Pavarёsinё e vendit. Kundёrshtimi pёr ngritjen e flamurit nga prefekti turkoshak Mahir Beu dhe Dhespoti Jakov si dhe pёrparimi i shpejtё i ushtrisё serbe drejt Durrёsit bёnё qё Ismail Qemali dhe patriotё tё largoheshin pёr nё Vlorё. Mё 26 nёntor 1912 nё qytet u ngrit flamuri i pavarёsisё nga kryetari i bashkisё Hafiz Ali Podgorica. Mё 21 shkurt 1914 nё Durrёs u prit Vilhem Vidi. Durrrёsi ishte caktuar kryeqytet. Kёtu ushtroi funksionet princi dhe qeveri e tij.
Mё 25 dhjetor 1918 nё Durrёs u mbajt Kongresi Kombёtar pёr formimin e njё qeverie shqiptare. Ajo do t’i dilte zot fateve tё vendit. Nё kongres u formua njё qeveri e pёrkohshme. Qeveria u shpreh pёr ruatjen e pavarёsisё dhe tёrёsinё territoriale tё shtetit shqiptar. Kongresi caktoi dhe delegacionin shqiptar qё do tё shkonte nё Konferencёn e Paqes nё Paris pёr tё paraqitur pikёpamjet shqiptare. Nё kushtet e rritjes sё rrezikut tё copёtimit tё vendit nё Konferencёn e Paqes nё Paris doli e nevojshme rritja e qёndresёs popullore.
Rrethet patriotike kёrkuan thirrjen e njё kongresi tё ri kombёtar, sepse qeveria e Durrёsit nuk po e kryente misionin e saj. Nё mbёshtetje tё kongresit kishin ardhur vullnetarё nga Durrёsi, Shijaku, etj nёn drejtimin e patriotit Kasem Durrёsi, Dalip Pezёs dhe Hysen Kёrtusha.


Pushtimet e huaja dhe ndikimi i tyre në zhvillimin e qytetit
Prej lashtësie e deri në mbarimin e  Luftës së Dytë Botërore , Durrësi ka kaluar disa pushtime. Kolonizimi i tij më 627 para  k nga helenët është ndoshta pushtimi i parë i Durrësit. Kjo koloni u shqua me ndërhyrjen  e kulturës helene me atë ilire. Kultura helene pati ndikim të madh në jetën e qytetit. Organizimi itij i brëndshëm ishte i tipi të polisis ( qytet –shtet) grek. Ndërtimet ndoqën modelin grek. Që në shekullin V para krishtit, qyteti kishte një kartier për ndërtim anijesh, dhe në shek .IV kishte monedhën e tij të argjëndit. Disa tempuj si: i Afërditës, Artemisit, Herakliut. Bukuroshja e Durrësit është mozaiku më i shquar i artit të perjudhës së  shek. IV para k.
Me pushtimet romake pas luftës së parë iliro-romake më 229-228 Durrësi u bë protektorat romak, kjo ndikon në zhvillimin ekonomik dhe kulturor të qytetit. U ndërtua amfiteatri, bibloteka, terma publike, ujsjellësi dhe vila luksoze. Filloi të zbatohen parimet e sistemit romak.
Në perjudhën bizantine (395-1341) Dyrrahu vazhdonte të mbetej qyteti më i rëndësishëm në brigjet perëndimore  të gadishullit të Ballkanit. 
Me pushtimet turke 18 gusht 1501 qyteti pati pasoja të rënda . Ai u shëndërrua në një qytezë me rreth 200 shtëpi. Më 7 prill 1939 deri më 14 Nëntor 1944 pushtimin fashist Italian dhe më pas atë nazist gjerman . Gjatë kësaj perjudhe jeta social-ekonomike e qytetit kishte po ato tipare si gjithë jeta sociale –ekonomike e vëndit.

Institucionet qeveritare dhe historiku i tyre
Ky historik i institucioneve në Durrës zë fill që në perjudhën klasike të  antikitetit
 (480-355para K) . Sipas kushtetutës qyteti mbështetej në regjimin oligarkik , vëndin kryetarit të fisit e zuri Këshilli i qytetit. Gjatë kohës së sundimit të princit shqiptar Karl Topia, qyteti udhëhiqej nga ligjet e veta që afronin me statutet e qytet-shteteve të Italisë
( Firenca, Milano, Venediku).  Sipas  statutit organi më i lartë i qytetit Këshilli  Bashkiak.
Gjatë sundimit turke 1501-1912 institucionet qeveritëse u organizuan sipas reformave të bëra nga perandoria turke. Vendi u nda në sanxhaqe ku ҫdo sanxhak përbëhej nga vilajetet , vilajetet përbëheshin nga kazat, dhe kazatë nga nahijet.
Nga viti 1914-1924 vëndi u nda në prefektura dhe nënprefektura. Më 1925 për pushtetin vendor u fut elementi Bashki për qytetet dhe komunë për fshatrat, Durrësi ishte bashki.
Struktura e administratës shtetërore dhe bashkiake ishte e thjeshtë me numër të kufizuar nënpunësish, pa përgatitje të veҫantë .
Më 1953 njësia më e madhe administrative u emërua qarku i ndarë në rrethe dhe lokalitete. Durrësi ishte qyteti më i madh i rrethit të Durrësit. Në të vepronin Komuniteti i Partisë, Komuniteti Ekzekutiv i rrethit dhe Komuniteti i qytetit.
Më 1992 u bë ndarje  e re  administrative. Prefekturë, rreth, bashki dhe komunë.                          Që nga 1992 e deri tani qyteti i Durrësit ka pasur këta  Kryetarë Bashkie: Tomorr Golemi, Arqile Gorea, Lefter Koka, dhe sot Vangjush Dako.  Qyteti i Durrësit është  i ndarë që nga viti 2002 në 18 lagje të grupuara në 6 rajone.
Kultura e qytetit tё Durrёsit
Nga zhvillimet arkeologjike, ndёrtimet e artit arkaik i pёrkasin modelit grek, e pasqyruar kjo nё muze me amforat e restauruara qё tё shёrbein pёr ruatjen e vajit, verёs, lёngjeve tё ndryshme si dhe stelet e varreve, ku i vdekuri paraqitet nё profil. Nё vitet 480 deri nё vitet 335 para krishtit, qyteti qeverisej nga institucione politike juridike.
Dёshmia e artit klasik janё stela varresh, qё paraqiten nё mёnyrё monumentale dhe artistike, ku pёrve& dekorimeve pёrmbajnё edhe emra me gёrma greke. Durrahu qё ka tёrhequr vёmendjen e mjaft udhёtarёve e Ciceronёve, njёri prej tё cilёve ka shkruar: Rruga qё lidhte Romёn me Lindjen u restaurua nёn perandorinё e Trojanit, ku u ndёrtuan termat, ujёsjellёsi e amfiteatri. Pёrmisimi i jetёs nё qytetet solli njё nevojё pёr pёrhapjen e termave, sipas njё tradite shekullore tё lindur nё Itali rreth shekullit tё parё dhe tё dytё pas krishtit.
Termat pёrbёhen nga komplekse sallash, dhomat e veshjes, pishinё e ftohtё dhe sallё e ngrohtё. Nё Durrёs termat janё zbuluar nё vitet 1960 dhe gjenden nё themelet e pallatit tё kulturёs ‘’Aleksandёr Moisiu’’. Gjurmёt paraqesin njё dysheme tё thjeshtё tё shtruar me pllaka katrore, bardhё e zi. Gёrmimet e bёra rrёzё mureve tё kёshtjellёs, kanё nxjerrё nё dritё rrёnojat e njё amfiteatri tё madh, i vetmi i kёtij lloji nё Shqipёri, ndёr mё tё mёdhenjtё e botёs antike. Amfiteatri i Durrёsit krahasohet me amfiteatrot mё tё njohura dhe ёshtё shgrytёzuar pёr ndeshje gladiatorёsh pёr afro dy shekuj, me diametёr 136 m, lartёsi 20 m me kapacitet 15000-20000 spektatorё.
Ka njё arkitekturё tё ve&antё, njё pjesё e shkallarёs ёshtё ndёrtuar nё kodёr dhe pjesa tjetёr nё fushё. Galeritё dhe shkallarja pёrbёjnё njё element tё rёndёsishёm nё drejtimin dhe funksionimin e amfiteatrit, ku qёndronin kafshёt e egra para se tё niste luftimi. Tek pika e ndёrtimit tё amfiteatrit ёshtё njё pёrzierje e murit me gurё, duke e alternuar me 5-7 rreshta tulla tё lidhura me lla&. Vende- vende dallohen pllaka gurёsh kuadrik, dhe nё galeritё e brendshme ka disa kauore me dimenione tё vogla, ku vendoseshin kandil vaji pёr tё ndri&uar.
Nё shekullin e dhjetё pas krishtit u ndaluan ndeshjet e gladiatorёve dhe amfiteatri nisi tё braktisej. Nё mjediset e tij u ndёrtuan u ndёrtua njё kapele, kushtuar Martirit tё parё Shёn Stefanit. Karakteristikё ёshtё mozaiku mural i kёsaj kapele i vetmi i kёtij lloji nё Shqipёri i punuar me gurё kubikё polikron. Janё gjetur edhe kёto objekte gjatё gёrmimeve nё amfiteatёr. Ky gurё pjekje i gjetur nё afёrsi tё muzeut arkeologjik i pёrket shekullit tё parё pas krishtit. Ёshtё i ndёrtuar prej qeramike, pёrdoret pёr pjekjen e anforave, qeramikёs, i marrё pjesё- pjesё i restauruar nё muze.
Durrahu duke qenё porti mё i madh i Adriatikut lindor, qendёr tregtare, vend qё tёrhqte vёmёndjen e udhёtarёve, mori njё zhvillim tё madh edhe nё shekullin e dytё pas krishtit. Kёto prodhime qelqi tregojnё pёr njё nivel tё lartё jetese.
-Në pikun e sezonit turistik, në portën e Muzeut të Arkeologjisë të qytetit turistik të Durrësit nuk ka turistë. Jo se nuk ka që duan ta vizitojnë, por për një arsye shumë të thjeshtë, se dera është e kyçur. Muzeu hyn në vitin e dytë turistik që nuk është i disponueshëm për vizitorët vendas ose të huaj, pasi muzeu është në riparim të tejzgjatur. Rikonstruksioni ka filluar që me 17 mars të vitit 2011. Fotot që po paraqesim janë të një dite më parë botimit të këtij shkrimi, dhe paraqesin një
gjendje të mjerueshme ristrukturimi. Madje mbeturinat e nxjerra nga brenda muzeut, ku thuret e shthuret pëlhura e Penelopës së papërgjegjësisë burokratike të Institutit të Monumenteve të Kulturës, janë hedhur mbi objektet e mermerta që ndodhen në oborrin e muzeut, i cili ka marrë një pamje të mjerë nga mbeturinat dhe letrat e shumta të plasmanit, të hedhura nga punëtorët e ndërtimit që merren me restaurimin.
Kudo bie në sy një terren mbytës për shijet e kujdo që viziton një qytet si Durrësi dhe që në vend të demonstrimit shekullor të kulturës antike, të përballet me një muze memec në riparim e sipër prej 2 viteve. Në tabelën, ku bëhet me dije se po bëhet ky rikonstruksion, nuk është shënuar afati i përfundimit të rikonstruksionit, por vetëm afati 240 ditë i këtyre punimeve. Por kjo “hile” e vogël është e vështirë që të mbulohet me një tabelë të tillë, pasi edhe me këtë afat, duke iu referuar arkivave, mësohet se për rikonstruksionin e muzeut është dhënë një konferencë shtypi mbi nisjen e punimeve që me 17 mars të vitit 2011. Në orët e paradites së asaj date është dhënë një konferencë për shtyp mbi startimin e këtyre punimeve dhe duke u nisur nga data e dhënë, mësohet me një krahasim të thjeshtë se ky afat përfundimi punimesh prej 240 ditësh, siç edhe shkruan tabela, është tejkaluar mbi 2 herë.
Ndërkohë, sipas shënimeve të asaj dite, që në atë konferencë që theksuar se: Meqë punimet do të realizohen gjatë sezonit turistik, do të biem dakord me firmën që punimet të mos pengojnë flukset e turistëve, që do të kenë dëshirë të vizitojnë muzeun. Ndërkaq, për herë të parë do të sistemohet edhe oborri i muzeut, i cili në një farë mënyre është transformuar në një magazinë fushore, ku janë hedhur andej-këndej objekte të ndryshme. Në këtë takim me shtypin është theksuar se: Kishte kohë që fondet për mbajtjen në këmbë të këtij objekti ishin dhënë me pikatore. Pas kaq kohësh dhe muzeu ka qenë krejtësisht i pavizitueshëm.
Mozaiku, i zbuluar në themelet e pallatit
Mozaiku doli në dritë nga gërmimet për hapjen e themeleve të një pallati në lagjen 11 të qytetit të Durrësit ku u zbuluan rrënojat e një lagjeje antike. Me të hasur shtresën arkeologjike, Drejtoria e Monumenteve të Kulturës në Durrës dhe Departamenti i Arkeologjisë kanë ndërprerë punimet dhe pas udhëzimeve të IMK-së një grup arkeologësh punuan për nxjerrjen në dritë të plotë të këtij zbulimi me shumë vlerë. Ndërkaq, një grup tjetër arkeologësh, siç u deklarua në atë periudhë, punoi në parcelën arkeologjike të po kësaj lagjeje, ku fillimisht janë zbuluar gjurmët e një insule (lagje antike) e cila mendohet se i përket periudhës antike, më saktë të fillimit të kolonisë romake dhe në vazhdim. Nën themelet e pallatit të mbuluar tashmë me ujra të zeza, u gjenden struktura kthinash të teknikës së njohur të ndërtimit romak, të cilat ndeshen dhe në amfiteatrin e Durrësit. Po kështu, në parcelë me sipërfaqe rreth 600 m², është grumbulluar një lëndë e pasur arkeologjike që u përfol se u përpunua imtësisht. Sipas arkeologut Hoti, interesant është fakti se si rrallëherë në këtë lagje antike përplaseshin disa periudha, duke filluar nga ajo helenistike, romake deri në periudhën bizantine.
Pallati shumëkatësh që do të ndërtohej në këtë zonë ka pasur leje nga KRT-ja e Bashkisë së Durrësit dhe Instituti i Monumenteve të Kulturës, por me zbulimin e gjetjeve arkeologjike punimet janë ndërprerë fillimisht deri në zbulimin e plotë të objektit. Mendohet që gërmimet të zgjeroheshin në një zonë më të gjerë se sa po gërmohej, ndërkohë që u deklarua se ishte vetëm IMK ai që do të vendosë për të lejuar ose jo vazhdimin e ndërtimit.
Pikërisht në rrënojat e mureve të insulës janë zbuluar dhe 10 skelete, të cilat mendohet se i përkasin shekujve 7-9. Lagjja antike mendohet se është një lagje e vogël që përmbledh një numër të kufizuar banesash me anekse shërbimi. E gjithë insula (lagjja) ishte e përshkuar nga rrugica. Gërmimet e mëtejshme dhe dokumentimi i tyre do të hidhnin dritë në pasuri të tjera arkeologjike që fsheh kjo zonë. Kjo ishte situata, punimet dhe deklarimet e vitit 2005.
Historia e emrit tё qytetit tё Durrёsit
Qyteti i Durrёsit ka mbajtur dy emra: Epidamn dhe Dyrrah, dy emёrtime mitologjike. Po aq tё lashtё ёshtё mosha dhe toka e qytetit tonё. Nё vёshtrimin gjeomorfologjik nё epokat gjeologjike, vendi ku sot ngrihet Durrёsi ka qenё ishull shkёmbor mё nё veri, por vende-vende edhe me shpate argjilore nё jug dhe nё perёndim, me njё gjatёsi afro 3 kilometra. Edhe sot Durrёsi i parё nga deti e nga ajri, ka trajtё ishullore. Kodrat e Vrinit, Shkёmbi i madh i Bishtit tё Pallёs qenё tri kuotat mё tё larta dhe mё tё afёrta tё tokёs sonё kontinentale. Shumё mё pёrpara se tё themelohej qyteti, ka ekzistuar si njё strukturё nё formёn e njё emporiumi( tregu, veendbanimi ilir).
Epdamni- Nё lashtёsi, nё anёn perendimore e veriore, nё bregdet, mendohet se Epidamni tё jetё vendosur te Currilat, duke qёndruar mbi kodrat e duke u futur dhe nё det. Sot nuk ekziston. Duhet tё jetё fudosur nga njё tёrmet i rёndё 345 tё epokёs sonё dhe atё tё vitit 518 tё erёs sonё. Nё vitin 1273 ndodhi tёrmeti katastrofik. Qyteti u pёrmbys. Kjo provohet edhe nga fakti se edhe sot nё det, brenda nё ujё deri 2-3 metra thellёsi, duken gjurmёt e Epidamnit tё lashtё, nё zonёn e Currilave, ku ndodhet edhe kampi i pushimit. Nё gojё e popullit edhe sot dёgjohen flaёt’’ muri i parё, muri i dytё..’’ ose shkalla e parё, shkalla e dytё, notrёt ndeshen me kёto mure nё det.
Themeluesi i Epidamnit sipas Apianit shek i gjashtё dhe Stefan Bizantit quhet Epidhamnos, tek romakёt thirrej Epidamnus. Nё tregimin e vet Apiani bёn fjalё  pёr njё mbret barbar Epidhamnos ilir, jo helen, i cili paska qenё ai qё themeloi i pari qytetin e mёsipёrm nё breg tё detit, duke i dhёnё kёtij qyteti emrin e vet Epidamnos. Tё njёjtin mendim shpreh edhe Stefan Bizantin. Kjo dёshmon se Epidamni ka qenё vendbanim ilir, para ngulmimit grek. Ilirёt, pra janё tё parёt banorё  autoktonё tё kёtij qytet- shteti, jo helenёt. Kёtё e mbёshtёt edhe arkeologu austriak Schober, por qyteti mbante dy emra: Epidamnos dhe Dyrrah. Qё kёtej u formua kompozita Epidamn qё shqip pёrkthehet: mbisulmues, sulmon e shkatёrron. Historiani, Marin Barleti, na njofton se romakёt Epidamnin e quanin ogurzi, se shkatёrronte dam e fatkeqёsi. Kёtё bёstytni tё romkёve e pёrmend edhe Gai Plini Sekundi nё veprёn ‘’ Historia e natyrёs’’, ku shkruan: Epidamni, koloni, emёr, ogurzi qё romakёt e shndёrruan dhe e bёnё Dyrrah. Edhe Pompon Mela nё veprёn : Mbi ndёrtimin e botёs’’ shkruan ‘’ Dyrrahu, i cili mё parё quhej Epidamn dhe qё romakёt ia ndryshuan emrin pёr arsye se u dukej se u  ndillte tё keqen.
Shkrimtari romak Dion Kasi nё veprёn ‘’Historia romake’’ shkruan vendi u quajt Dyrrachium prej romakёve, pёr shkak tё vёshtirёsisё qё paraqet bregu i tij, sepse fjala Epidamnus nё gjuhёn latine ka kuptimin e dёmit dhe kёshtu e quanin se ёshtё shenjё e keqe. Tё dhёna tё tjera na sjell gjithashtu Stefan Bizantini, kur thotё: ‘’ Pas disa kohe, domethёnё pas themelimit tё qytet-shtetit, Epidamnin e pushtuan brygёt, fis thrakas, pas tyre taulantёt ilirё.
Qyteti ra nё duart e liburnёve, tjetёr fis ilir, qё grabitnin rreth e rrotull me anё anijesh tё shpejta. Taulantёt, tё dёbuar nga qyteti, kёrkuan ndihmёn e korkyrasit, tё cilёt me fuqinё detare qё zotёronin, erdhёn dhe i purzunё liburnёt. Kёshtu pra, qyteti mbeti pёrsёri nё dorёn e taulantёve. Pranё banorёve tё qytetit zunё vend korkyrasit, qё u vendosёn nё kёtё vend ilir si kolonistё tё parё me origjinё helene. Kjo nё vitin 627 p.e.s. kёshtu shpjegohet limani qё ndёrtoi Epidamnin pranё qytetit dhe i dha emrin Dyrrah, tani po ky liman, meqё kolonёt e korkyrasve u pёrzien me durrёsakёt, konsiderohej si liman helen.





http://eseshkolle.blogspot.com/
                    
Lenda: Etike e te ushqyerit

Tema: Studimi i sherbimit ne bare dhe restorante
Sherbimi ne bare  dhe restorante eshte nje nga sherbimet me te rendesishme ne industrine e mikpritjes.
Tri funksionet e personelit te sherbimit
Parapregatitje per sherbim
Mikpritje
Shitje
Rradha e sherbimit ne tavoline
Femrave u sherbehet te parave, pastaj burrave.
Klientet me te moshuar para atyre me te rinjve.
Klienteve te nderuar gjithmone duhet t’u sherbehet te pareve
Atij qe fton I sherbehet ne fund
Sherbimi I veres
Etiketa e veres .
Gota e shebimit.
Temperatura e sherbimit.
Teknika e sherbimit
Sherbimet e Hotelit
Transporti nga aeroporti. Ne ofrojmë shërbimin “pick up” transportin nga aeroporti dhe kemi 15% zbritje.
Parkingu. Parkingu është i siguruar 24 orë.
Telefon. Të gjitha dhomat kanë një telefon i cili mund të përdoret për të thirrur edhe jashtë hotelit.
TV. Ekran Flat Screen me kanale digjitale..Recepcioni. Ne jemi 24 orë në shërbimin tuaj.
Restorant
Stafi ynë profesional do të iu shërbejë me një shërbim Mbretërorë.  Në restorant ne do të kemi kënaqësinë të iu shërbejmë kuzhinën tradicionale, rajonale dhe ndërkombëtare, nëse keni ndonjë dëshirë tjetë do të kemi kënaqsinë për të iu përgjegjur dëshoirës suaj.
Salla e Konferencave. Çfarëdo që jeni duke pritur një takim pune apo një konferencë, “Silver” Hotel ofron strukturë të përsosur për të përmbushur nevojat tuaja. Dhoma jonë speciale është plotësisht e paisur me përparimet e fundit teknike duke përfshirë aftësitë wireless internet dhe projektuesit LCD
Mëngjesi. Ne e shërbejmë mëngjesin në dhomë të veçantë nga 7:00 AM deri 10:00 AM gjithashtu kemi edhe shërbimin e mengjesit ne dhomën tuaj.
Interneti. Wi-Fi internet me shpejtësi të lartë është në dispozicion në të gjithë ndërtesën, duke përfshirë edhe në dhomat e hotelit dhe në Restorantë gjithashtu ofrojmë Lap Top për shfrytëzim për te gjithë klientët tanë.
Shërbimi Larje\Hekurosjen e Rrobave.  Në qoftë se i dergoni në recepcion rrobat e tuaja para orës 9:00 AM, ju do të merrni rrobat tuaja në të njëjtën ditë maximum deri në orën 18:00 PM, të pastërta dhe të hekurosura.
Mini-bar
Në çdo dhomë është një mini-bar dhe në te do të ketë ujë dhe lëngje.
Kasafort. Të gjitha dhomat janë të pajisura me kasafor digjitale.

Alarm për Zgjim
Ju lutemi të na informoni për numrin e dhomës tuaj dhe kohen kur dëshironi të iu zgjojmë përmes telefonit etj.Baret dhe Restorantet ne Hotel Vlora International

Restoranti “Bukuroshja e Durrësit” i pozicionuar përgjatë bregut të detit, ju ofron një mjedis komod dhe elegant me kuzhinë të zgjedhur.
Në restorantin “Bukuroshja e Durrësit” mund të shijoni bufe të ndryshme me gatime të freskëta.

Dreka 13:00 – 16:00
Darka 19:00 – 23:00               “Tre brezat”, një atmosferë e stilit Italian ku gërshetohet ambjenti i një xhelaterie, me restorantin me kuzhinë ndërkombëtare dhe “Wine bar-i” me mbi 200 lloje verërash.
Wine Bari “Tre brezat” është vendi ideal për të shijuar kohën mes miqve tuaj.

Orari i shërbimit: 7:00 – 24:00
                       
“Pool bar”-i pozicionuar në mes të pishinës, rrethuar nga palmat.Këtu ju mund të shijoni kokteile tropikale nën tingujt e muzikës verore.

Orari i shërbimit: 9:00 – 19:00                        Dy “Beach bare” nga ana e plazhit në dy skajet e hotelit ku shërbehen snekë të ndryshëm dhe pije të ftohta për të freskuar orët më të nxehta të verës.

Orari i shërbimit: 9:00 – 19:00
VLORA INTERNATIONAL
Cilësi dhe komoditet, është nga më luksozët në Vlorë ndodhet pranë portit detar 10 m larg nga deti ju ofron dhoma matrimoniale dhe singëll të pajisura me kondicioner, TV, telefon, minibar, shërbim në dhomë, mëngjesi falas, të gjitha dhomat me pamje nga deti. Pishinë e mbyllur.Sallë konferencash 200 vënde, 50 vënde.Bar-restorant me një menu të pasur në asortimente dhe cilësi.Parkim i bollshëm.Mund të bëni prenotime të cdo lloji.
Pranë portit detar-Vlorë




Turizmi eshte nje industri qe karakterizohet nga perfshirja intensive e krahut te punes. Burimet njerezore per kete industri jane vleresuar si ‘lende e pare’  apo jane parashikuar nga ekspertet si faktori me i rendesishem qe do te perballohet nga kjo industri gjate dekadave te fundit dhe ne vazhdim.
Por cfare cilesie ofrojne burimet njerezore ne turizmin shqiptar? A i kenaq ajo kerkesat dhe nevojat e klientit d.m.th te turistit?
Cilesine e sherbimit dhe rolin e njerezve  mund ta shohim qe ne konceptimin e bizneseve dhe ndertesave deri ne menyren e kryerjes se sherbimit nga kamarieret, recepsionistet etj.
Tashme ne Shqiperi gjen hotele dhe restorante te ndertuara me materiale te shtrenjta, me mermere dhe granit, me TV dhe kondicioner, me banjo me vaske etj. Por nderkohe banjua mund mos jete e pastruar mire, hoteli mund te mos kete uje ose drita, mund te mos i punoje dushi, mund te mos gjesh njeri te komunikosh ne gjuhe te huaj, sherbimi  mund te filloje te ofrohet pas gjysem ore, cmimet i vene me te larta per te huaj apo kosovare, dhe kur i ankohesh pronareve te thone se mund te shkosh ne vend tjeter.Te gjithe  keto kane te bejne me  kulturen e sherbimit dhe ndikojne ne formimin e imazhit te sherbimit ne turizmin shqiptar.
Ai qe ka provuar dhe jeton eksperiencat e turistit apo klientit te ketyre sherbimeve veren nje “karakteristike” te turizmit shqiptar: ndertime luksi, por qe ne mjaft raste mbesin si te akullta, nuk mbushen me gjallerine dhe ngrohtesine e mikpritjes, dhe humbin luksin dhe elegancen per shkak te sherbimit  qe ofrohet.
Duhet theksuar se fajtore per kete nuk jane vetem pronaret dhe punonjesit. Keta te fundit shpesh kane deshiren dhe vullnetin per te bere dicka te bukur, por u mungon kultura e duhur profesionale qe te dallojne se cilat jane kerkesat dhe nevojat e turisteve dhe prioritet e tyre.
Nese do te analizojme historine e industrise shqiptare te turizmit do te shohim se kemi shume pak tradite, duke marre parasysh historine 40 vjecare te nje regjimi qe luftonte konceptin e nje shoqerie konsumi, ku ofrimi i sherbimeve te shlodhjes dhe argetimit konsiderohej i huaj dhe mikroborgjez, ku arti i kulinarise nuk u zhvillua nga varferia, ku ne sferen e sherbimeve ekzistonin vetem restorante popullore apo gjelltore te ushqimit social, dhe ndertimi i hoteleve ne qytetet kryesore u be vetem ne vitet 1970 atehere kur nevoja per valuten te huaj u pa e domosdoshme.

Kjo shpjegon edhe interesin e paket te opinionit publik mbi turizmin. Edhe pse dicka ka filluar te levizi keto dhjete vitet e fundit, ajo ngelet akoma ne kuadrin e propogandes politike gjate muajve te sezonit turistik. Akoma nuk po mendohet per spoteve publicitare sensibilizuese qe i tregojne opinionit publik vendas rendesine qe ka turizmi yne ne zhvillimin ekonomik, nxisin sjelljen e kulturuar dhe sherbimin ne nivelin e duhur apo kritikojne fenomenin e perfitimit, tentativat zhvatese, indiferencen qe vihet re shpesh ne sektorin e sherbimeve ne pergjithese. Keto duhet te financohen nga qeveria shqiptare (ne bashkpunim dhe me NGO perkatese) dhe te transmetohen ne menyre te vazhdueshme disa muaj rrjesht para hapjes dhe gjate sezonit turistik, me parrullen e qarte "Mesazh i qeverise shqiptare" ne fund te spotit. Kjo praktike aplikohet shpesh ne vendet perendimore per luftimin e fenomeneve negative, por edhe per te transmetuar ide te reja, pozitive per zhvillimin e vendit

Ne fakt, me shume se nje ndergjegjesim te plote mbi potencialet e turizmit ne vendin tone, ka nje konfuzion, nje paqartesi, si ne sektorin publik ashtu edhe ne ate privat.  Askush nuk eshte ne gjendje te te thote se cfare drejtimi do marre turizmi yne, kush do i percaktoje keto drejtime, si, kush, dhe kur do zbatohen. ‘Shpetimi’ nga pyetje te tilla qe shtojne konfuzionin, vjen me pergjigjen: ‘Ka nje masterplan per turizmin’. Kete te thone kur duan te ‘te heqin qafe’ ne Ministri, kete te thone edhe ne komunat e vogla me potencial zhvillimi turistik, megjithese nuk e dine se cfare eshte ky ‘masterplani qe do t’ju vije nga “ata lart ne qeveri”’.
Rezultati me tragjik i ketij indiferentizmi ndaj turizmit tone, eshte se ai nuk po shihet akoma si potencial i tille as nga brezi i ri. Kjo vjen pikerisht per mungesen e atij sensibilizimi te opinionit publik qe permendem me siper. Dhe per pasoje, studentet shqiptare qe kane mundesi te studiojne jashte shtetit preferojne shume me pak degen e turizmit. Pra dikush qe shpenzon shuma te medha per t’u shkolluar jashte, nuk e shikon akoma turizmin si nje sektor qe do marre ate rendesi dhe zhvillim te mjaftueshem, qe t’i garantoj atij studenti nje burim te ardhurash per te ndertuar jeten e tij. 

Por nese kete garanci nuk ja japin qeveritaret tane (sepse nuk e kane idene as vete se cdo behet me turizmin), duhet te jete sektori privat ai qe duhet te beje me shume. Ketu nuk e kemi fjalen per ato agjensi turistike qe mbahen me viza kontrabande, apo ato hotele qe mbahen me prostituta, por per ato subjekte private serioze, qe kane njefare pervoje ne turizem dhe perpiqen te ndryshojne dicka. Eshte detyra e tyre te perpiqen te krijojne brezin e ri te menaxhereve, sepse tek ta duhet te shikojne rritjen e fitimit te tyre dhe mbijetesen nga konkurrenca.  Patjeter qe kete duhet ta kerkojne ta bejne ne bashkepunim me ministrite perkatese te turizmit dhe arsimit.

Nuk ka per te na i zgjidhur problemet e turizmit as nje masterplan qe nuk zbatohet ndonjehere, as nje funksionar ministrie qe degjon per here te pare per turizmin atehere kur e caktojne ne nje detyre te tille.  Zgjidhja e vetme e problemeve te turizmit vjen nepermjet edukimit ne nivelet bashkohore.

Turisti i sotem modern, nuk pyet me se ku do veje per pushime, por cfare do beje atje ku do veje. Dhe me keta drejtuesa te turizmit tone, ne nuk u japim dot pergjigje as per pyetjen e pare, se per te dyten as qe behet fjale. Prandaj per te kapur ritmin e kohes, duhet te fillohet te mendohet urgjentisht per pergatitjen e brezit te ri te menaxhereve te ardhshem te turizmit. 

Eksiston nje boshllek shume i madh ndermjet kerkeses per menaxher te tille dhe struktures arsimore te profilit te turizmit. Tre shkollat e mesme qe kemi nuk mund te pergatisin keta menaxhere. As ai gjysem simestri i Universiteteve tona s’mund ta bej kete. Ka ardhur koha te mendohet seriozisht per hapjen e nje shkolle te larte profesionale turizmi, e cila do pergatise nxenesit me te mire te ketyre shkollave te mesme drejt nivelit te menaxhereve.
Hapja e nje shkolle te tille nuk eshte e lehte kur mendon kushtet dhe eksperiencen tone, por po te vleresohet seriozisht rendesia e saj, po te bashkepunojne Ministrite e Turizmit dhe Arsimit me sektorin private, dhe tre shkollat e mesme dhe Universitetet, kjo zgjidhje nuk eshte e pamundur.  Dhe nese te gjitha palet japin kontributin e tyre, modelet apo dhe eksperienca mund te merret nga shkolla te ngjashme perendimore, te cilat jane gjithmone te gatshme te ndihmojne ne raste te tilla, kur shikojne nje angazhim serioz nga pala vendase.

Deri sa te hapet nje shkolle e tille, duhen pare mundesite e shpejta (qe te paraprijme sezonet e aferta te turizmit) per pergatitjen dhe thithjen e manaxhereve te rinj.
Ne mendojme se ekzistojne dy alternativa: e para ka te beje me thithjen e atyre pak studenteve qe kane bere apo po bejne nje shkolle te tille ne vendet me turizem me te zhvilluar se ai i yni.

Qe te terhiqen studente te tille ne sektorin publik apo privat, duhet te kihet parasysh qe kjo nuk behet duke u ofruar nje vend pune si recepsionist apo preres biletash. Po ashtu studente te tille qe shpesh mund te kene nje background me te pasur sesa vete shefat e tyre potencial shqipetare, nuk mund te vleresohen me nje rroge prej 10 000 lekesh kur nderkohe puna me e rendomte qe ata mund te gjejne ne perendim u ofron te pakten 1 000 Euro.
Dihet qe shuma te tilla jo te gjithe t’i japin ne Shqiperi, prandaj nje zgjidhje (sidomos per ata studente qe kane veshtiresi per te gjetur nje pune jashte shtetit) mund te jete kompesimi nepermjet angazhimit te kompanive shqipetare drejt produktit turistik vendas. Nese psh nje agjensi turistike merr persiper sfiden per te “zbuluar”, perfshire ne paketen turistike, dhe shitur produktin shqiptar, atehere ky produkt do zhvillohet me shume, gje qe do sjelle edhe rritjen e normes se fitimit, pra dhe te shperblimit te punonjesve. Ne te njejten kohe do terheqi vemendjen edhe te operatoreve turistik te huaj, si rezultat do rrisi dhe numrin e turisteve.
Pra drejtimi ndaj produktit vendas ofron me shume te ardhura dhe garanci per te ardhmen, si dhe u jep me shume mundesi studenteve te tille te vene ne praktik njohurite e tyre – dhe kjo mund te jete nje arsye per ta qe te mos presin te njejten rroge.

Alternativa e dyte eshte sponsorizimi i studenteve me te mire te turizmit ne Shqiperi per te sudiuar ne nje shkolle perendimore. Kjo mund te behet nepermjet bashkepunimit te sektorit privat (individualisht ose te organizuar) me shkollat perkatese ne vend. Me keta studente mund te lidhet nje kontrate, ku kompani te ndryshme mund te paguajne nje burse (pervoja tregon qe nuk eshte ndonje shume e madhe per keto kompani) per studim te ketyre studenteve, kurse studentet duhet te arrijne nje rezultat te kenaqshem dhe te kthehen te punojne per kompanine shqiptare mbas studimit. Kjo e fundit realizohet duke kooperuar me autoritetet qe japin lejen e qendrimit te studentit ne vendin ku do studiohet, duke e bere kete leje qendrimi me kusht kthimi.
Të lësh apo të mos lësh bakshish? Në shtete të caktuara është i detyrueshëm, në të tjera fakultativ, por në disa shtete edhe ofendues për atë që i ofrohet
Sipas “Fjalorit të gjuhës së sotme shqipe”, bakshish quhen të hollat që i jepen dikujt për shërbime të vogla mbi vlerën e punës që bën.Të dhënit bakshish është i ndryshëm në kultura dhe shërbime të ndryshme. Në disa rrethana, si për shembull te punonjësit e administratës, të pranosh këtë sasi të hollash konsiderohet e paligjshme. Në disa vende, të japësh bakshish është normë, disa punëdhënës i paguajnë punëtorët e tyre duke llogaritur edhe shtesat e bakshisheve që do të marrin.
Një numër ekonomistësh mendojnë se bakshishi është ekonomikisht i paefektshëm.Ai lidhet edhe me paragjykime racore, pasi minoritetet shprehen se janë më pak të aftë të paguajnë sasi të mëdha bakshishi.Në këtë mënyrë ata tregohen haptazi më të varfër dhe kjo gjë nuk u pëlqen.Studime të tjera shprehen se bakshishi përmban nota të racizmit, pasi pakicat etnike ankohen se për shërbimet e tyre u japin më pak sesa vendasve.Korrupsioni dhe ryshfeti shpesh justifikohen pas veprimit të lënies bakshish, por është e qartë se të dyja ato janë të një shkalle më të sofistikuar, që lidhen me shpërblime shumë herë më të larta sesa shërbimi.
Bakshishi është më tepër i lidhur me shërbime si restorantet dhe kafenetë, ku përshkruhet si jo i detyrueshëm, por që në vetvete është pothuajse një detyrim. Ja si duhet të veproni në shtete të ndryshme të botës për lënien e bakshishit.
Në SHBA dhe Kanada, si të gjitha të ardhurat e tjera, bakshishi është një e ardhur që taksohet dhe që duhet të deklarohet.Zakonisht në Kanada, pronarët e bizneseve dhe stafi i tyre nuk merr bakshish dhe nuk ka një sasi, për shembull prej 10 për qind të faturës, që është e detyrueshme të lihet pas shërbimit.
Në Shtetet e Bashkuara lënia e bakshishit është një zakon i përhapur gjerësisht në shoqëri.Përgjithësisht jepet për shërbime si restorantet, në kurset e golfit, në kazino, në hotele, në shpërndarjen e ushqimit, në taksi dhe në sallonet e bukurisë. Për pjesën më të madhe të shekullit XX, marrja e bakshishit ishte një sjellje jo e hijshme për personat që drejtonin apo ishin pjesë e institucioneve, por në shekullin ku jetojmë, kjo është bërë një domosdoshmëri për të gjitha shërbimet.
Në Kinë, zakonisht bakshishi nuk ekziston, përjashtim bëjnë Hong-Kongu, Macau dhe Tajvani. Megjithatë në hotelet ku u shërbehet të huajve, bakshishi mund të jetë i lejueshëm.
Në Indi, lënia e bakshishit nuk është një detyrim i konsumatorit, pavarësisht se kohët e sotme është një praktikë gjerësisht e shpërndarë.Në lokalet e kategorive të mesme, bakshishi nuk është diçka që pritet, por në ato të shkallës së lartë ai varion nga 10-15 për qind të faturës.Në Indi, bakshishi aplikohet për punët që kanë të bëjnë me shërbimin manual, si për shembull portierët dhe shërbëtorët e hoteleve. Në këtë vend nuk ka shumë rëndësi sasia e bakshishit, pasi ecet me mendimin më mirë pak, se asgjë.
Në Izrael, bakshishi është diçka që vihet re në bare dhe restorante, varion nga 10-12 për qind.
Në Japoni, dhënia e bakshishit nuk është pjesë e kulturës së vendit. Japonezët nuk ndihen rehat kur atyre u jepet bakshish, në këtë rast ata ndihen konfuzë, vihen në siklet dhe ka shumë mundësi të refuzojnë.
Në Jordani, bakshishi është pjesë e kulturës vendase dhe haset gjerësisht në restorante, hotele, taksi, dyqane dhe bare. Nëse jeni një klient i rregull i një lokali, sasia e bakshishit që do të lini pritet të jetë nga 5-36 për qind.Ai quhet “baksheesh” dhe u jepet punëtorëve, me qëllim që të përmirësojnë shërbimin ose si shpërblim për punën e tyre.Për nëpunësit, policët dhe ushtarakët cilësohet si e paligjshme të marrësh bakshish.
Në Malajzi, lënia e bakshishit nuk është e zakonshme, megjithatë të huajt mund të paguajnë një sasi të vogël parash, sipas dëshirës, sidomos nëse shërbimi ka qenë veçanërisht i mirë.Në restorantet shumë të mira ekziston një taksë prej 6 për qind e vendosur nga qeveria dhe shpesh mund të hasni bashkë me faturën tuaj edhe një shtesë prej 10 për qind për shërbimin.
Në Pakistan, bakshishi nuk është një normë shoqërore dhe si pasojë nuk është i detyrueshëm në bizneset e vogla.Kur bie fjala për bizneset e shkallës së lartë, siç mund të jenë shërbimet e ushqimit, ndodh që konsumatorët të lënë bakshishe shumë bujare.Këto janë zakonisht nga 5-10 për qind mbi shumën e faturës.
Në Singapor, bakshishi nuk është shumë i përhapur. Në bare dhe restorante përgjithësisht vihet një shtesë prej 10 për qind që shkon për shërbimin, pavarësisht se nuk i jepet stafit që shërben. Zakonisht bakshishi jepet për taksi dhe në kafene.
Në Korenë Jugore, lënia e bakshishit nuk është e detyrueshme në restorante, hotele apo taksi. Madje ai cilësohet si veprim shpërqendrues.
Në Tailandë, një sasi e vogël bakshishi lihet zakonisht në restorante. Të marrësh qindarkat kur ke paguar një faturë të majme, konsiderohet e pasjellshme.Nuk është e detyrueshme një përqindje e caktuar, por ama shihet si një veprim që duhet të bëhet.
Në Turqi, bakshishi ka kuptimin e dhuratës, nuk është i detyrueshëm dhe nëpër restorante jepen nga 5-10 për qind.Një bakshish i vogël i lihet portierit, ndërsa shoferët e taksive, nuk presin që t’i lihet ndonjë e hollë.

Në Australi, bakshishi nuk është zakon vendas. Minimumi i rrogave atje është zakonisht 15.96 dollarë për orë. Veprimi i lënies së bakshishit në çdo lloj biznesi konsiderohet si jo i zakonshëm. Kazinotë në Australi e ndalojnë bakshishin për stafin e tyre, pasi ai konceptohet si ryshfet.
Në Zelandën e Re, bakshishi është një zakon i ri që po krijohet kohët e fundit dhe që varion nga 10-15 për qind. Turistët e ardhur nga vende që e kanë shumë të zhvilluar bakshishin si SHBA-ja, e kanë kultivuar këtë veprim në Zelandën e Re. Bakshishi jepet si shpërblim për një shërbim të kryer shumë mirë ose kur dikush ka dëshirë ta dhurojë. Në guidat turistike të Zelandës së Re shkruhet se bakshishi nuk është i detyrueshëm as në bare dhe as në restorante.
Në Kili, bakshishi është i përhapur si një sasi 10 për qind nga shuma totale e faturës në bare dhe restorante. Ndonjëherë në faturat që jepen, shënohet edhe sasia e bakshishit e këshillueshme për t’u lënë.Për shoferët e taksive, pavarësisht shërbimit të mirë që japin, bakshishi nuk është i njohur.Në ndalesat e semaforëve gjenden performues artistikë, të cilët zakonisht paguhen me të holla, por kjo ndodh vetëm nëse u pëlqen shfaqja.Në shërbimin e hotelit nuk praktikohet bakshishi, por rekomandohet për shërbimin e pastrimit pas largimit.
Në Argjentinë mund të lini 10 për qind bakshish në bare dhe restorante, kur jeni të kënaqur me shërbimin. Nëse nuk lini asnjë shpërblim, atëherë kjo tregon se jeni larguar shumë i pakënaqur që aty.Në shumë restorante gjendet një pagesë e vogël që aplikohet për çdo person në shenjë dhurate për shërbimin.Në Argjentinë bakshishi lihet për personat që shpërndajnë ushqim dhe për ata që mbajnë valixhet në aeroport.
Në Brazil, 10 për qind i shtohet zakonisht faturës suaj në restorante si bakshish.Ju jeni të lirë të mos e paguani këtë shifër, por është i pazakontë si veprim. Në klubet e natës së Brazilit ka filluar të aplikohet 10 për qind bakshish jo vetëm për shërbimin brenda lokalit, por edhe për hyrjen. Bakshishi në Brazil u shkon pronarëve dhe jo personelit.
Në Kolumbi jeni të lirë të lini bakshish sa para të dëshironi ose mund të paguani 10 për qind që është i detyrueshëm. Shumicën e herëve pronarët nuk e ndajnë në mënyrë të drejtë sasinë e të ardhurave të fituara nga bakshishi me punonjësit.Prej vendasve pritet që turistët të paguajnë më shumë sesa shuma normale e bakshishit.
Në Belgjikë, bakshishi nuk ndodh. Në klubet e natës dhe restorante mund të lihen vetëm qindarkat, që rrumbullakosin shumën kryesore.
Në Kroaci, bakshishi është i përhapur më shumë në restorante, ku lihet nga 3-5 për qind e faturës. Në lokale dhe bare lihen shuma të përafërta me pagesën totale. Nuk është e domosdoshme t’u lini të holla shoferëve të taksive apo parukerëve, por kjo është diçka që mund ta përcaktoni vetë.Në vende turistike si Kroacia dhe Singapori, kini parasysh se bakshishi “mund t’ju hapë shumë dyer” dhe t’ju shërbejë për të lënë një përshtypje të mirë te vendasit.
Në Danimarkë, Finlandë dhe Norvegji, bakshishi nuk kërkohet dhe nuk është i detyrueshëm.Ai mund të lihet në shenjë mirënjohjeje, vetëm kur shërbimi dhe ushqimi ka qenë shumë i mirë.Në Danimarkë dhe Finlandë, të hollat për shërbimin e kryer mblidhen së bashku me faturën.
Në Francë, që prej kohës kur pagesa për shërbimin u bashkua me faturën, bakshishi nuk është një veprim që pritet.Megjithatë në mënyrë rastësore klientët mund të lënë kusurin si shenjë e cilësisë së lartë të shërbimit.
Në Gjermani dhe Austri, bakshishi nuk është aq i përhapur sa në SHBA, por lihet nga 5-10 për qind në bare dhe restorante. Ndonjëherë shihet edhe në format e rrumbullakosjes së faturës dhe lënies së kusurit.Në Gjermani bakshishi konsiderohet si e ardhur, por nuk taksohet.
Në Greqi, bakshishi është i përhapur, por jo i detyrueshëm. Zakonisht jepet në formën e disa qindarkave që lihen në tavolinë gjatë kohës kur klienti largohet.Nuk ka ndonjë formulë të caktuar për sasinë që mund të lihet.
Në Islandë, bakshishi nuk është i zakonshëm dhe nuk pritet nga asnjë person që shërben që t’ia lini.
Në Itali bakshishi jepet vetëm si mirënjohje për shërbimin shumë të mirë. Pothuajse në të gjitha lokalet ekziston një çmim për shërbimin, ndaj kamerierët nuk presin ndonjë bakshish, por nëse ia jepni, nuk e refuzojnë. Nuk është e detyrueshme, por shpesh në bare dhe kafe dëgjohet shprehja “mbaje kusurin”.Zakonisht janë përhapur shumë kavanozat pranë arkave, ku lihen të hollat që cilësohen si të panevojshme, por në disa vende publike si për shembull tualetet, në Itali kjo formë bakshishi është e palejuar.
Në Holandë bakshishi nuk është një veprim që pritet të bëhet.Mund të ndodhë që të lihet si rrumbullakosje e shumës së përgjithshme.Në shumicën e restoranteve lihet një enë qelqi ku hidhen bakshishet, shuma e së cilës ndahet më pas në mënyrë të barabartë mes të gjithë punonjësve.
Në Portugali, bakshishi është i përhapur në restorante, në taksi, shërbimin e shpërndarjes së ushqimit dhe te personat që rregullojnë defektet në shtëpi. Shuma e lënë është e vogël dhe nuk ka lidhje me ndonjë përqindje.
Në Spanjë, bakshishi varet nga statusi ekonomik i klientit dhe nga kategoria e restorantit.Në baret dhe bizneset e vogla lihet një sasi e vogël të hollash pas mbarimit të darkës. Në vitin 2007, ministri spanjoll i Ekonomisë ua hodhi fajin bakshisheve për inflacionin e krijuar në vend.
Në Britaninë e Madhe, bakshishi nuk është i përhapur në bare dhe klube nate. Në restorante lihet zakonisht 10 për qind e faturës kryesore, që nuk është e detyrueshme, por që është e pazakontë të refuzohet pagesa.Në qytetet e mëdha pritet që për shërbime si taksia dhe parukeritë të jepni bakshish, ndërsa në qytetet e vogla nuk është e nevojshme.
Në Shqipëri, bakshishi është shumë i pritur nga çdo lloj shërbimi.Ai është bërë akoma më shumë i përhapur nga të huajt dhe nga emigrantët që kthehen përsëri në Shqipëri.Të lësh një bakshish prej 10 për qind të faturës në restorante është e zakonshme. Sipas këshillave të agjencive të huaja botërore, në Shqipëri portierët, ciceronët dhe shoferët privatë presin me padurim dhënien e bakshishit. Nëse nuk dëshironi të jepni bakshish, atëherë mund t’i dhuroni alkool, pasi do të japë efekt të njëjtë. Nëse vendosni të mos lini fare bakshish, shqiptarët do t’ju përcaktojnë si të pasjellshëm
Instagram Instagram

Categories

eseshkolle.blogspot.com. Powered by Blogger.

Find Us On Facebook

Random Posts

Social Share

Recent comments

Pages

Most Popular

BLEJME IPHONA TE BLLOKUAR

BLEJME IPHONA TE BLLOKUAR
BLEJME DHE RIPAROJME

Popular Posts

Blog Archive

Labels