MENAXHIM I BURIMEVE NJERZORE - Komunikimi në Organizatë.

FAKULTETI I BIZNESIT

TEMA:Komunikimi në Organizatë.

LËNDA:MENAXHIM I BURIMEVE NJERZORE

DEGA: BANK-FINANCË

  Përermbledhja

·         Çfar është komunikimi

·         Qëllimet e komunikimit

·         Llojët e komunikimit

·         Komunikiminëbiznes

·         Mënyrat e shëkmbimit të informacionit

·         Si është komunikimi në një organizat

ÇFARË ËSHTË  KOMUNIKIMI:

Komunikimi është procesi i të kuptuarit dhe i ndarjes se mendimeve,p të ndikuar qëndrimet dhe sjelljet në një publik të gjërë.Me komunikim kuptojmë tërësinë e informacioni ,mesazheve ,sinjaleve të çdo natyre qe emeton nje subjekt në drejtim të politikave te veta.Komunikim do të thotë të vësh në dispozicion të të tjerve një informacion, një ide ose një qëndrim.Komunikimi ështe një process elementar por dhe më i komplikuar i mardhenjeve njerzore.Komunikimi kërkon që të gjitha palët të gjejnë një gjuhë të perbashkët:

Qëllimet e komunikimit:

·         Për të dhënë informacion.

·         Për të marrë informacion.

·         Per të bere bashkebisedim që të ndihemi mirë .

·         Për të percaktuar se kush dhe përse kish gabuar.

·         Per të zgjidhur një problem.

·         Per mbartjen e përvojave.

Llojet e komunikimit :

o   Komunikimi verbal   kodimi I mesazheve bëhte me fjale dhe është I formës gojore dhe të shkruar.komunikimi gojor realizohet nëpërmjet të të folurit dhe të të dëgjuarit .Ai përfaqëson formën më të rëndesishme ,pasi çdo drejtues me anë të komunikimit gojor bën prezantimin e vlersimit të punës së punës,së punonjësve,evidenton kërkesat dhe ankesat e tyre.  Komunikimi i shkruar ne krahasim me atë gojor ështe më I vështirë ,kërkon një  mesazh të sakt.

                                  

o   Komunikimi joverbal realizohet jo nëpërmjet të folurit dhe të shkruarit . Shpesh është I formës spontane megjithatë është I rëndësishëm sepse në komunikim është e rendësishme të kuptohet ajo që duhet thënë.E veçanta e komunikimit joverbal qëndron në faktin se nëpërmjet tij përcillen mesazhe që nuk mund të dërgohen nëpërmjet komunikimit verbal.

Komunikimi joverbal quhet ndryshe edhe komunikimi preilinguistik.Në komunikimin joverbal ,për rëndësin  atë e kanë klasifikuar në katër grupe si: veprime të lindura,veprime të zbuluara ,veprime të absorbuara ,veprime te mesuara ,veprime te përziare.Komunikimi joverbal mund te realizohet nëpërmjet disa mënyrave :syve,lëvizjeve të trupit,paraqitja fizike,cilësitë e zërit,koha,takimi I duarve ,hapsira dhe territori.

                                   Komunikimi në biznes:

Arritja e suksesit ne biznes, ne ditet tona, varet ne menyre te ndjeshme nga aftësitë komunikuese me njerezit, brënda dhe jashtë organizatës. Pavaresisht,nëse bëhet fjalë për një vend pune apo për të gjetur klientë të rinj, suksesi ose dështimi ka lidhje direkte me aftesite për të komunikuar.Në fakt, komunikimi konsiderohet efektiv vetëm kur të tjerët e kuptojnë mesazhin tuaj në mënyrë korrekte dhe ju pergjigjeni në mënyren e duhur. Komunikimi efektiv ju ndihmon te menaxhoni me sukses punen tuaj të përditshme, të permiresoni marrëdhëniet e biznesit,të rrisni imazhin tuaj professional etj.Komunikimi efektiv ndodhet në qënder të pothuajse cdo aspekti të veprimtarisë së biznesit, sepse ai lidh kompanine me të gjithë ato të cilët bashkëvepron biznesi:punonjësit,klientet,furnitorët,komunitetin përrethe etj.                                                         Nëse duhet përmirësuar eficenca, cilesia apo inovacioni, per këtë nevojiten aftësi  të larta komunikuese.

                Disa nga karakteristikat më të rëndësishme të komunikimit efektiv janë:

·         Jep informacion praktik, pavarësisht nëse ka të bëje me kuptimin e politikave të kompanisë apo me nxitjen për kryerjen e një veprimi te caktuar.                                                    

·         Krijon përshtypje, duke përdorur shprehje konkrete,detaje specifike dhe informacion te qartë,bindës,të saktë dhe etik.

·         Qartëso dhe përqendro informacionin, duke theksuar informacionet më të rënësishëm                                                                                                             

·         Mesazhet që e seleksionojnë dhe përmbledhin informacionin janë mjaft efektivë.

·         Identifiko saktë përgjegjësitë, duke i shkruar mesazhet në mënyrë të tillë që të kërkojnë përgjigje nga një audiencë specifike.          

·         Shprehin qartë se cfarë pret prej dëgjuesve dhe cfarë mund te bësh per ta.

·         Bind te tjerët dhe jep rekomandime, duke iu shpjeguar dëgjuesve se cfare përfitimesh do të kenë nga përgjigja ndaj mesazhit tuaj në mënyrën e dëshiruar.

Mënyra e shkëmbimit të informacionit :

o   Shkëmbimi i informacionit me individë brenda organizatës quhet

 komunikim i brendshëm.

o   Shkëmbimi i informacionit dhe ideve me të tjerë jashtë organizatës përkufizohet si komunikim i jashtëm.

Çdo organizatë karakterizohet nga njrë rrjet komunikimi formal në të cilin idetë dhe informacioni qarkullojnë sipas linjave hierarkike të skemes organizative.\

Format kryesore të komunikimit  brenda organizates janë në tre drejtime:

       

                             I.            Nga lart-poshtë, nga drejtuesit ekzekutive tek punonjësit operative në                                  formën e urdhrave,vendimeve,porosive etj.

                          II.            Nga poshtë –lart ,nga punonjësit operativ tek drejtuesit ekzekutiv në formën e raportimit mbi realizimet ose mos realizimin e objektivave,qëllimeve dhe problemeve të ndryshme që hasin.

                          III.            Horizontalisht, ndermjet punonjësve apo departamenteve të të njëjtit nivel me qëllim koordinimin e veprimeve për zgjidhjen e problemeve komplekse dhe të vështira.Në cdo organizate mund te identifikojme gjithashtu edhe rrjetin informal te komunikimit ,i cili ndërtohet mbi bazen e kontakteve shoqerore dhe interesave te përbashkët profesionale dhe kulturore.

                         IV.            Komunikimi vertikai ose diagonal,kemi kombinimin e tre llojeve  të komunikimit  të mësipërm.

          

                             Si është komunikimi në një organizat:

Nga studimi që kemi bërë në disa kompani kemi vënë re se komunikimi nuk është i mirë, për disa arsye:

v  Konflikti i interesave  që kanë të dy palët ,pronari kërkon maksimizimim e fitimit dhe të ketë sa më pak kosto,ndërsa nga ana e tjetër punonjësit kërkojnë një pagë  relativisht të mirë  dhe kushte të mirë pune.

v  Konfliktet Brenda departamenteve.

v  Konflikte per munges financimi.

v  Mungesa e motivimit të punonjësve.

v  Mungesa e trajnimeve të punonjësve.

v  Vendosja e personave jo ne bazë të aftësis por në bazë të mendimeve subjective të eprorit.

        Si duhe te jetë komunikimi brenda organizatës:

Ø  Duhet te ketë një komunikim të mirë epror vartës .

Ø  Objektivat duhet të jenë sa më reale dhe efektive

Ø   Financimi i departamenteve në baze të nevojave që ato kanë.

Ø  Gjetja e personave të kualifikuarn dhe të specializuar për vendin e punes.

Ø  Përmirësimi i komunikimit përmes takimeve,bisedave ball përball që duhet të bëhen midis eprorve dhe punonjësve.

Ø  Eprorët duhet të kupojnë gjendjen psikologjike dhe emocionale  të punonjësve.

Ø  Motivimi i punonjësve në mënyra të ndryshme si psh:duke u rritur pagen ,duke u plotësuar kushtet e punës,duke i ngritur në detyrë.

REFERENCA:

Ø  Google

Ø  Baza Marketingu

Ø  Menaxhim i Burimeve Njerezore

Detyra Plote

E drejta punes - Kontrolli i zbatimit të të drejtave të punonjësve dhe të sindikatave

DETYRË KURSI
Tema: Kontrolli i zbatimit të të drejtave të punonjësve dhe të sindikatave
Fakulteti Drejtesise Dega:Juridik
Lenda: E drejta punes
Cilësia e të drejtave të punës dhe standardeve varet së pari nga dispozitat ligjore të kodifikuara dhe së dyti nga mënyra sesi dialogu social funksionon në praktikë. Një faktor tjetër i rëndësishëm gjithsesi mbetet çështja sesi marrëveshjet e bëra brenda dialogut social ose sipas legjislacionit në fuqi zbatohen në bazë. Monitorimi i sa më sipër kërkon që lojtarët dhe autoritetet të jenë të fortë dhe të pajisur me pushtet të 30 Dialogu social, të drejtat e punëtorëve dhe liria e shoqatave në Ballkanin Perëndimor mjaftueshëm për zbatim. Sërish mund të themi se ka diferenca të qarta në këtë drejtim në Ballkanin Perëndimor. Aty ku ka ekzistuar mundësia për të arritur një sërë marrëveshjesh dhe një nivel të madh rregulloresh, standardet përkatëse janë më të larta sesa në zonat ku nuk ndodh kështu. Mangësitë vihen re veçanërisht në monitorimin statusor dhe në kontrollet të cilat nuk mund të imponojnë sanksione korrigjuese apo akte parandaluese. Ne vrojtuam më parë në seksionet e tjera që diferencat e qarta janë të dukshme midis standardeve të punës të zbatuara në vendet kandidate për në BE, si Kroacia dhe atyre të vendeve fqinje në Ballkanin Perëndimor. Përpos çështjes së bazës së tyre ligjore në ligje dhe rregullore specifike, standardet e punës të krahasuara këtu kryesisht stimulojnë pesë fushat si më poshtë: • Sa më shumë që të jetë e mundur, të ketë sisteme të përfaqësuesve, të punonjësve me pushtet të garantuar për të gjitha madhësitë e kompanive. • Kushte pune të krahasueshme dhe shpërblim për punë të krahasueshme, e garantuar nga marrëveshjet efektive kolektive. • Ndërhyrja nëpërmjet organeve të zgjidhjes së mosmarrëveshjeve mbi çështje që kanë të bëjnë me të drejtat e punës kolektive (veçanërisht politikat e negocimit dhe ushtrimi i të drejtës për grevë). • Një inspektoriat që të punojë efektivisht. • Monitorim gjyqësor dhe mbrojtje për të drejtat kolektive dhe individuale të punës për rastet e shkeljeve të dukshme, përpos hendekut në legjislacion dhe në rregulloret zbatuese ku fokusi në këtë pikë përqendrohet veçanërisht në zbatimin, promovimin dhe monitorimin e legjislacionit ekzistues. Në vendet e studiuara, disa organe të zgjidhjes së mosmarrëveshjeve e kanë zgjeruar veprimtarinë e tyre për të përshirë, përpos arbitrazhit, edhe ndërmjetësimin vullnetar (këshillimin) dhe shërbimet pajtuese (ndërmjetësimi dhe ndihma për të arritur një zgjidhje kompromisi) para se një mosmarrëveshje të përshkallëzohet në një veprim ligjor apo veprim të mundshëm në lidhje me punën. Gjithsesi, këto lloj zgjidhjeje konfliktesh janë ende në embrionin e tyre, pasi këto lloj shërbimesh Heribert Kohl 31 ende po përdoren rrallë. Në përgjithësi roli i këtyre organeve të reja është të zbatojnë arbitrazhin e detyrueshëm gjatë konflikteve për pagën. Në Serbi, në vitin 2005, u ngrit specifikisht për këtë qëllim “Agjencia për Zgjidhjen e Mosmarrëveshjeve të Punës”. Në Mal të Zi po kështu ka një dispozitë për ndërmjetësimin e detyrueshëm dhe arbitrazhin në mosmarrëveshjet në sektorët ‘e interesit publik’, megjithëse jo për sektorin privat. Edhe në Shqipëri, ka agjenci të ndërmjetësimit dhe të zgjidhjes së konflikteve, të cilat duhen thirrur para se të ndërmerret një veprim në fushën e punës. Një situatë e ngjashme ekziston në Maqedoni dhe në Kroaci. Gjithsesi mbetet si çështje e hapur, niveli në të cilin këto organe mund të thirren ose aktualisht thirren për të ndihmuar në interpretimin e aspekteve të debatuara të marrëveshjeve kolektive, dhe nëse ato mund të operojnë në mënyrë efektive në raste të tilla. Në këtë rajon, arbitrazhi është një funksion i cili kryhet në mënyrë tradicionale nga inspektoriati i punës, nëse ai ka pushtetin e duhur monitorues dhe vendimmarrës. I tillë është rasti i Serbisë ku ky organ raportohet të ketë të drejta gjithëpërfshirëse, duke përfshirë pushtetin për të zgjidhur shkeljet e të drejtave (duke përfshirë largimin jo ligjor nga puna). Në këto raste, gjithsesi, efektiviteti i këtyre sanksioneve të mundshme është gjithmonë në pikëpyetje. Inspektoriati i Punës në Mal të Zi posedon pushtet të ngjashëm të madh për të monitoruar ligjin e punës, si edhe shëndetin dhe sigurinë në vendin e punës. Për më tepër ai është i pajisur me burim të mjaftueshëm stafi për të qenë në gjendje të zbatojnë monitorimin e rregullt të kompanive në intervale relativisht të shkurtra. Çështja e burimeve të stafit është problematike në Kroaci, meqenëse sipas Konfederatës së Sindikatave, SSSH, 50% e vendeve të punës në Inspektoriatin e Punës janë aktualisht vakante. Në Maqedoni, sipas Raportit të Progresit të vitit 2008, personeli është rritur deri në 30%, (nga 96 në 129 vende pune). Gjithsesi, sindikatat konsiderojnë se inspektoriati ka relativisht pak pushtet për të imponuar këto gjoba. Edhe në Bosnjë-Hercegovinë Inspektoriati i Punës ka pushtet të larmishëm për të monitoruar zbatimin e legjislacionit dhe marrëveshjet kolektive. Një projektligj i ri ofron madje edhe mundësinë e ndalimit të prodhimit në rastet e shkeljeve serioze të shëndetit dhe të rregulloreve të sigurisë. Inspektoriati ka gjithashtu pushtetin të monitorojë zbatimin 32 Dialogu social, të drejtat e punëtorëve dhe liria e shoqatave në Ballkanin Perëndimor e rregulloreve për mbrojtje nga largimet nga puna: për veprimtari të tilla inspektoriati ofron trajnim intensiv për personelin e vet si edhe për një sërë përfaqësuesish të punonjësve. Autoriteti i Inspektoriatit të Punës u prezantua në Kosovë në vitin 2002, por pavarësisht zbatimit të masave ligjore në vitin 2008 nuk mund të ekzekutohen sanksione efektive për sa kohë mungon një kod pune funksionues. Çështja e masave ligjore në lidhje me shkeljen e të drejtave të punës, qofshin këto individuale apo kolektive, ka një rëndësi të veçantë. Gjykatat e Punës, të cilat ekzistonin në ish Jugosllavi nuk gjenden në asnjë nga shtetet vijuese, as edhe në Shqipëri, megjithëse ato kërkohen qartazi, duke u nisur nga fakti se çështjet gjyqësore zgjasin shumë dhe se gjykatat civile nuk kanë kompetencën për t’u marrë me debatet mbi punën. Kjo është arsyeja pse edhe sindikatat këmbëngulin për funksionimin e tyre. Në Shqipëri, prezantimi i gjykatave të punës u bë pak kohë më parë, në Kodin e Punës të 2003, por kjo ende nuk është zbatuar në praktikë. Megjithatë, ky rajon ka ende departamente specifike, ose dhoma të punës, sikurse është vendosur për shembull në sistemin e gjykatave të zakonshme brenda sistemit në Maqedoni dhe në Serbi. Gjithsesi, kjo nuk ka sjellë ndonjë ulje të konsiderueshme në kohëzgjatjen e procedurave në gjykatë, të cilat zgjasin pothuajse dy ose tre vjet. Së fundi, zbatimi i vendimeve të gjykatave përbën një problem të veçantë. Ka pasur ankesa të përsëritura për largime nga puna, për shembull të aktivistëve të sindikatave, të cilat janë deklaruar të paligjshme, por që nuk janë anuluar më pas nga kompania përgjegjëse dhe nuk ka rikthim të tyre në punë. Raportet nga Kroacia flasin për faktin që afërsisht një e treta e vendimeve gjyqësore nuk zbatohen, meqenëse kompanitë ose nuk ekzistojnë më ligjërisht ose ato preferojnë të paguajnë një gjobë korresponduese si alternativë. Kjo sërish ngre çështjen themelore të një sistemi efektiv të ndëshkimeve për shkelje të ligjit, i cili mund të kishte forcën për t’i ndaluar këto shkelje.Heribert Kohl 33 Domosdoshmëria e dialogut social dhe bashkëpunimi ndërmjet vendeve Në vijim të kësaj analize të tipareve më të rëndësishme të marrëdhënieve industriale në vendet e Ballkanit Perëndimor, vlerësimi paraprak na çon drejt konkluzioneve si më poshtë: • në lidhje me treguesit, situata në Kroaci është më afër situatës në vendet më të zhvilluara anëtare të BE-së. Kjo do të thotë që sikurse edhe Sllovenia, ajo është vendi i vetëm në vendet e ish Jugosllavisë ku tradita e mëparshme e vetadministrimit, ende funksionon. Kjo tregohet nga vendimi për të prezantuar këshillat e punëtorëve (qysh në vitin 1995), si edhe nga prezenca e përfaqësuesve të punonjësve te bordet mbikëqyrëse të kompanive me 200 punonjës e më tepër. • Megjithatë përsa u takon strukturave të tyre, vendet e tjera të Evropës Juglindore nuk kanë mbetur mbrapa vendeve të BE-së në një shkallë të konsiderueshme - në fakt në lidhje me treguesit thelbësorë, si mbulimi me marrëveshje kolektive dhe dendësisë së unionit, përgjithësisht ndodh e kundërta. Performanca e tyre ekonomike dhe nivelet e të ardhurave, janë në një nivel me ato të dy vendeve anëtare të Ballkanit Lindor, Bullgaria dhe Rumania, të cilat u pranuan në BE në vitin 2007. Rezultati i vonesës së fillimit gjatë ndërmarrjes së procesit të transformimit, dikton nevojën për kohën që nevojitet për të vazhduar më tej zhvillimin e dialogut social. Në vendet e Ballkanit Perëndimor, të porsapranuara apo që do të pranohen në BE, projektet e financuara nga Fondi Social Evropian (ESF), për të promovuar dialogun social duhet kësisoj të fokusohen tek veprimtaritë e sindikatave. Këto kërkojnë nisma konkrete në bashkëpunim me partnerët socialë kombëtarë dhe me qeveritë përkatëse. E njëjta gjë mund të thuhet edhe për projektet e para-aderimit të financuara nga programet IPA të Bashkimit Evropian (Instrumentet e Asistencës së Para-aderimit), Për më tepër informacion në lidhje me mekanizmat e IPA, shih EC (2009) Një fokus i ri i asistencës së BE-së për zgjerim http:/europa.eu/enlargement/pdf/publication/ipa_ brochure_2009_en.pdf dhe projekte konkrete në rajonin e Evropës Juglindore: http:// ec.europa.eu/regional_policy/funds/ipa/index_en.htm.34 Dialogu social, të drejtat e punëtorëve dhe liria e shoqatave në Ballkanin Perëndimor Në përpjekjet e tyre për të mbrojtur vetveten për të çrrënjosur humbjen e anëtarëve dhe për të përballuar sfidat e krizës globale, organizatat e sindikatave të Evropës Juglindore nuk janë në pozitën që ta arrijnë një gjë të tillë me forcat e tyre. Dimensioni social në një Bashkim Evropian në zgjerim, ka shansin të jetë i suksesshëm vetëm kur shoqërohet me një bashkëpunim të intensifikuar transkombëtar, shkëmbimin e përvojave dhe transferimin e dijeve të të gjitha organizatave, të sindikatave dhe aktorëve të përfshirë në dialogun social.

Detyra Plote

ADMINISTRATA SI PJESË E PUSHTETIT EKZEKUTIV , SHTETI DHE ADMINISTRATA PUBLIKE

DETYRË KURSI Tema: . ADMINISTRATA SI PJESË E PUSHTETIT EKZEKUTIV1. SHTETI DHE ADMINISTRATA PUBLIKE Fakulteti Drejtesise Dega:Juridik Lenda:E Drejta Administrative ADMINISTRATA SI PJESË E PUSHTETIT EKZEKUTIV1. SHTETI DHE ADMINISTRATA PUBLIKE Lidhja në mes të koncepteve shtet dhe administratë publike është e pashkputshme.Për administrimin publik dhe adminsitratën publike mund të flasim vetëm në suaza tëbashkësive juridike-publike. Bashkësia më e gjerë juridike-publike është shteti. Procesi iadministrimit publik, pra zhvillohet në kuadër të shtetit si bashkësi më e gjerë juridike-publike. Ai proces, siq e kemi parë, përfshin vendimmarrjen për interesat publike(nevojat, dobitë, qëllimet e bashkësisë shoqërore e cila është e organizuar në shtet) dhepër realizimin e interesave. Administrata publike është mekanizëm ekzekutiv profesionalme ndihmën e të cilit vepron shteti, aparat me të cilin shteti realizon qëllimet e veta. Pashtet nuk ka as administrim publik e as administratë publike, gjithashtu nuk mund të ketëas shtet pa administratë publike. Konceptin e shtetit mund ta kuptojmë në dy mënyra: si organizim të njerëzve nënjë territor të caktuar (vendi) të cilin e ndërlidh pushteti politik (koncepti më i gjerë),gjegjësisht si organizatë e cila zbaton pushtetin politik në një territor të caktuar (konceptimë i ngushtë). Shteti është organizatë e cila në territorin e saj ka ekskluzivisht pushtetin(e lartë, e pavarur) gjithpërfshirës. Pushteti nënkupton fuqinë për të detyruar të tjerët nësjellje të caktuar, pushteti politik është shprehje që përdoret për të shënjuar pushtetin nëterritorin e caktuar – atë pushtet sipas definicionit e ka shteti. Pushteti shtetëror ështëpërjashtues brenda dhe jashtë, kjo do të thotë se në hapsirën e shtetit nuk ka organizatë ecila do të mund të rrënonte pushtetin e shtetit dhe që shteti ushtron pushtetin pavarësishtnga shtetet e tjera. Përjashtimin e hapsirës shpesh e shënojmë me nocionin e sovranitetit.Pra, shteti është sovran brenda dhe jashtë, ku posaqërsiht sovraniteti i jashtëm në botënmoderne është relativizuar me ndërvartësinë reciproke të shteteve. Shtetet nënshkruajnëmarrëveshje në mes veti, të cilat e kufizojnë sovranitetin e tyre, sepse ato sjellin obligimetë caktuara të cilat duhet respektuar me rastin e zbatimit të pushtetit të tyre. Kufizimi isovranitetit të jashtëm gjithashtu është çështje e vërtetë “jashtëjuridike”. Shtetet, që nëmarrëdhëniet ndërkombëtare kanë posaçërisht fuqi të madhe (për shkak të madhësisë,zhvillimit ekonomik dhe veçanërisht forcës ushtarake) vërtetë ua imponojnë sjelljenshteteve më të dobëta, gjegjësisht vendosin për fatin e tyre. Pushteti politik i shtetit buron nga monopoli i tij mbi mjetet e detyrimit fizik.Detyrimi është bazë e pushtetit politik. Shteti bashkëkohor e shfrytëzon më rrallë se sa nëtë kaluarën. Raportet shoqërore zhvillohen në pajtim me vendimet e shtetit kryesisht papasur nevojë për angazhimin e këtyre mjeteve – pjesërisht për shkak se shtetin për herë emë tepër po e pranojmë si organizatë “e jona”, organizatë e cila është aty për të kënaqurnevojat tona të përbashkëta, ndërsa në anën tjetër për shkak se secili adresat i vendimeveshtetërore është i vetdijshëm për mundësitë që në rast të mosrespektimit të këtyre 41 ,42. vendimeve, aktivizohen mjetet e detyrimit fizik. Në këtë mënyrë i është mundësuar shtetitqë të koordinojë jetën shoqërore, pavarësisht nga rezistenca e mundshme e atyresubjekteve në të cilat ndikojnë ato vendime. Gjithashtu, nëse anëtarët pranojnë sanksionetë caktuara në rast shkeljes së rregullave të organizatës, anëtari gjithmonë ka mundësi qënë bazë të vullnetit të lirë të dal jashtë nga organizata. Sipas rregullit që e krijon shteti,duhet t’i nënshtrohet secili që gjendet në territorin e saj. Pushteti politik të cilin e ka shteti duhet të jetë i institucionalizuar. Kjo do të thotë,se në shtet duhet të ekzistojnë institucione dhe mekanizma përmes së cilave zbatohetvendimmarrja për punët publike. Duhet të ekzistojnë institucione dhe mekanizma përmessë cilave formësohet interesi publik (përcaktohen qëllimet e bashkësisë shoqërore). Këtomekanizma dhe institucione dallojnë varësisht nga shteti. Në shtetin autokratik, interesinshtetëror mund ta përcaktojë vet sunduesi, ndërsa në shtetin demokratik duhet ekzistuarmekanizma dhe institucione adekuateë për parimin se për çështjet publike vendosin tëgjithë qytetarët e moshës madhore. Veçanërisht duhet tërhequr vërejtjen se shpërndarja reale e pushtetit shoqëror nëshoqëri, kurrë nuk pajtohet me institucionet e tij të ngjashme politike. Profesori Buqarflet për "realitetin dhe imagjinatën e demokracisë", gjegjësisht për "pushtetin formal dhereal në shtet". Fuqia shoqërore, në të cilën bazohet pushteti (mundësia e vendimmarrjespër sjelljen e të tjerëve) në shoqëri sidoqoftë është e shpërndarë jo vetëm në mes tëbartësve të funksioneve formale (delegatët e parlamentit shtetëror, kryetarit të qeverisëdhe ministrat, etj.) por edhe në mes të subjekteve të tjera. Fuqinë shoqërore e kanë tëgjithë ata të cilët kanë qasje në të mirat nga fushat në të cilat individët i plotësojnënevojat e veta. Këto të mira mund të jenë të ndryshme – mund të jenë të mira materiale(para) për informata, dituri, etj. Fuqia shoqërore është e pëmasës së njëjtë me vartësinë:individi do të ketë aq pushtet mbi individët tjerë sa është vartësia e tyre ndaj tij. Në pjesëntonë neve na intereson pikësëpari shpërndarja formale e pushtetit – e drejta për tëvendosur për punët publkike. Në disa pjesë do të flasim edhe për ndikimet joformale(jashtëinstitucionale) në marrjen e vendimeve.1.2.2. Tendencat në zhvillimin historik të shtetit Administrata publike është aparat që i shërben shtetit për arritjen e qëllimeve tëtij. Duke e pasur këtë parasysh atëherë është e rëndësisë së posaqme për pozitën dhestrukturën e administratës publike se qfarë është mozaiku i segmentit institucional(politik) të organizatës shtetërore. Pëveç kësaj, për pozitën dhe strukturën e adminsitratëspublike është me rëndësi gjithashtu roli i përgjithshëm i shtetit në shoqëri. Ai rol përgjatëhistorisë ëshët ndryshuar andaj mund të flasim për tendenca të caktuara – ligjshëmri nëzhvillim.. DemokratizimiShteti prej kur ka qenë në formën historike më të vjetër organizatë në duart e një personi(sunduesi) ose të një grupi të ngushtë të njerëzve, ose të një klase shoqërore, bëhetorganizatë me të cilën për intersa të vetëvetës administrojnë të gjithë anëtarët e saj qytetarët. Demokratizimi është i lidhur me fuqinë e shpërndarë të vërtetë shqoërore dheme vendosjen e institucioneve dhe mekanizmave të cilën mundësojnë vendimmarrjen përçështjet publike (zgjedhjet, referendumi).. Zvogëlimi i rolit të detyrimitMe demokratizim zvogëlohen nevojat për përdorimin e mjeteve të detyrimit fizik, sepserregullat që i parashtron shteti, individët i pranojnë si të vetat dhe legjitime. Pëveç kësaj,zakonisht për respektimin e rregullave që i vendos shteti është e mjaftueshme vetëdija përekzistimin e mundësive për përdorimin e mjeteve të detyrimit.. Zhvillimi i rolit shërbyes Shteti i ka dy fytyra, shteti paraqitet si pushtet (autoritativ) dhe si subjekt i cilisiguron shërbime të ndryshme (shërbyes). Sigurimi i disa të mirave publike, sikurse qëjanë - rendi publik, siguria e komunikacionit, luftimi i kriminalitetit, sigurimi i hapësiravepër përdorim të posaçëm, sigurimi i kryerjes kualitative të veprimtarive ekonomike,zgjidhja e kundërshtive në mes të individëve – kërkon intervenimin e shtetit. Shteti, ende në masë të madhe vepron autoritativisht. Por, për herë e më tepërfutet roli i tij shërbyes – shteti siguron të mira të shumta të cilat nuk kërkojnëintervenimin e pushtetit në sferën private të individit; siguron ndërtimin dhe mirëmbajtjene rrugëve publike dhe infrastrukturës tjetër, siguron një vëllim të caktuar të shërbimevearsimore dhe shëndetësore etj. Roli shërbyes i shtetit fiton në peshë kundrejt atijautoritativ. Nuk mund të pritet që roli autoritativ i shtetit në të ardhmen do të vdes. Klasifikimi i sistemeve shtetërore Shtetet në mes veti dallojnë në pikëpamjen e rregullimit të institucioneve politike.Ato i ndajmë në aspektin e sistemit politik, formës së sundimit, raporteve në mes tëfunksioneve të pushtetit, formave të rregullimit shtetërorë dhe shkallës së decentralizimit.Nga rregullimi institucional i shtetit, në shumicë varet edhe pozita dhe struktura eorganeve të adminsitratës publike, andaj është e nevojshme që shkurtimisht tëprezantojmë llojet themelore të sistemeve shtetërore. I. Sipas formës së sundimit, shtetet i përcaktojmë në bazë të pozitës së kreut tështetit (shefit të shtetit). Në monarki, shefi i shtetit është politikisht dhe juridikisht personjopërgjegjës i cili vjen në atë pozitë me trashëgimi. Në republikë, shefi i shtetit ështëfunksionar (ose organ kolektiv) i cili vjen në pozitë me zgjedhje (të drejtëprdrejta ose tëtërthorta), dhe i cili është përgjegjës politikisht dhe juridikisht. Fakti se një shtetështë monarki, nuk do të thotë se sistemi i saj politik nuk është demokratik, për monarkitëbashkëkohore parlamentare vlen se tek ato roli i vërtetë politik i monarkut (roli gjatëvendimmarrjes për punët publike) është i vogël, monarku para së gjithash ka rol simboliktë përfaqësimit të shtetit unik dhe përgjegjësi të shumta simbolike. Sipas formës së rregullimit shtetëror shtetet i ndajmë në federale (të përbëra)dhe në të tëra (unitare). Shteti federal përbëhet nga njësitë shtetërore relativisht tëpavarura (të emëruara në mënyra të ndryshme: shtete federative, kantone, republika) tëcilat kryejnë funksione të caktuara shtetërore sikurse ligjvënëse ashtu edhe gjyqësore eekzekutive. Shteti unitar njësi të tilla nuk ka fare. Shteti federal pavarësisht ngakompleksiteti i vet ende është vetëm një, vetëm shtet (nuk bëhet fjalë për bashkim, lidhjetë shteteve). Në territorin e të gjitha njësive federale është sovran shteti federal, e jonjësitë federale. Vëllimi i funksioneve shtetërore, të cilat i kryejnë njësitë federale janë tëpërcaktuara me kushtetutën e shtetit federal, megjithëse edhe njësitë federale mund tëkenë kushtetutat e veta. Shtetin federal duhet dalluar nga konfederata, te ecila nuk bëhetfjalë për formë shtetërore, por për bashkim (lidhje) të shteteve sovrane, të cilatvullnetarisht (sipas vullnetit të secilës prej tyre) i delegojnë një pjesë të pushtetit nëorganet e përbashkëta të konfederatës. Secila anëtare e konfederatës mund të dal nga aibashkim, gjë që nuk vlen për njësitë e shtetit federal. III. Sipas shkallës së centralizimit shtetet nuk mund t’i kategorizojmë, sepsebëhet fjalë për shkallë, për intenzitet. Mund të flasim vetëm për shtete relativisht mëshumë ose më pak të decentralizuara. Decentralizimi do të thotë bartje të vendimmarrjespër punët publike (çështjet politike) nga organet shtetërore në bashkësivetëadministrative. Te decentralizimi i shtetit zakonisht shohim decentralizimin territorial– bartjen e pushtetit në bashkësitë territoriale (lokale) vetëadministrative. Rezultati iprocesit të decentralizimit është vetëadministrimi lokal – e drejta e bashkësisë lokale,gjegjësisht e qytetarëve të saj që në mënyrë të pavarur të vendosin për një llojë të caktuartë punëve publike (zakonisht bëhet fjalë për punët e rëndësisë lokale). Bashkësitë lokalekanë aq pushtet sa ua pranon shteti me aktet e veta politike (kushtetutën dhe ligjet). Pra,pushteti i tyre rrjedh nga pushteti shtetëror e jo nga sovraniteti i tyre në shtetin e tyre. Shkalla e decentralizimit varet nga ajo nëse në territorin e shtetit veprojnëbashkësitë lokale vetadministrative si persona juridik, sa nivele të atyre bashkësiveekzistojnë, a janë vendosur institucionet dhe mekanizmat përmes të cilëve banorët ebashkësive lokale vërtetë vetë vendosin për punët e caktuara publike, sa janëkompetencat e tyre dhe qfarë vëllimi i mjeteve është dedikuar për veprimtarinë e tyre. IV. Format e sistemit politik dhe raporteve në mes të bartësve të funksionevepërkatëse të pushtetit shtetëror për rregullimin juridik të administratës publike janëgjithashtu mjaft të rëndësishëm kështu që do t’i përpunojmë në pika të veqanta në tekstine mëtejmë të këtij libri.1.2.4. Sistemet politike Pushtetin politik në shtet mund ta ketë rrethi i ngushtë dhe i gjerë i personave. Kurqytetarët e kanë në duart e veta pushtetin politik në shtet atëherë bëhet fjalë për sistempolitik demokratik, në të kundërtën bëhet fjalë për sistem politik autokratik. Në sisteminpolitik autokratik, për çështjet që kanë të bëjnë me tërë bashkësinë shoqërore vendos njëperson ose një grup i vogël njerëzish (oligarkia) – në atë rast shteti vepron para sëgjithash si organizatë poër realizimin e interesave të këtyre personave – megjithëse këta persona nëse janë të sinqertë mund të drejtojnë shtetin duke kënaqur një pjesë tëinteresave të qytetarëve të vet. Ndërsa për atë se qfarë duhet të jenë interesat e qytetarëvetë vet nuk vendosin njerëzit por vet sundimtari. Sipas botëkuptimeve moderne, forma demokratike e sistemit politik është më emira dhe më e drejta. Demokracia në shtetin modern kuptohet si vlerë supreme, të gjithashtetet prezantohen si demokratike, madje edhe ato që në të vërtetë nuk janë. Në sistemin politik demokratik për çështjet politike qytetarët vendosindrejtpërdrejt ose përmes përfaqësuesëve të zgjedhur. Pjesa më e lartë gjegjësisht pjesainstitucionale e procesit administrues pra është në duart e qytetarëve. Sistemin politik demokratik e karakterizojnë institucionet dhe mekanizmat të cilëtformalisht mundësojnë sundimin e qytetarëve (zgjedhjet, organet përfaqësuese,referendumi, nisiativat qytetare). Megjithatë, duhet tërhequr vërejtjen se rregullimiinstitucional i sistemit politik ende nuk është kusht i mjaftueshëm për veprim vërtetdemokratik të shtetit. Prof. Buqar, shembull tërheq vërejtjen për zbrastësinë në mes tëdemokracisë formale dhe të vërtetë. Tanimë, siq kemi theksuar, për demokracinë e vërteë,reale është e nevojshme që fuqia shoqërore edhe realisht, relativisht në mënyrë të drejtë tëshpërndahet. Koncentrimi i tepërt i kapitalit në duart e një grushti të njerëzve,koncentrimi i ndikimit në forcat e armatosura të shtetit dhe në duart e një grushti tëgjeneralëve, monopoli i vërtetë ose mbizotërimi i madh i një partie politike mbi mediatpublike, monopoli i qasjes në informatat e shërbimeve sekrete, etj. – të gjitha këto dukurimunden që në jetën e vërtetë politike të relativizojnë ose tërsisht të asimilojnëdemokracinë, megjithëse formalisht janë të vendosur të gjitha institucionet demokratike. Ta shqyrtojmë shkurtimisht se cilat institucione të sistemit politik mundësojnëvendimmarrjen demokratike për punët publike. Demokracia mund të jetë e drejtpërdrejtose e tërthortë. Demokracia e drejtpërdrejt mundëson vendimmarrjen e të gjithë qytetarëve tëcilët kanë të drejtë vote për çështjet e caktuara politike. Janë të njohura dy forma zbatuese të demokracisë së drejtpërdrejt: e ashtuquajtura“demokraci e pastër” (pure democracy) – formë e njohur janë shembull tubimet eqytetarëve dhe referendumi. Dallimi në mes të dy formave qëndron në zbatimin teknik; teforma e demoracisë së pastër janë të gjithë që kanë të drejtë të vendosin, mund të jenëfizikisht prezent në fund të vendimmarrjes, që mundëson diskutimin para marrjes sëvendimit. Referendumi zbatohet përmes votimit në vendvotime. Në botë janë të njohura disa forma të ndryshme të referendumit: - në aspektin e subjektit të vendimmarrjes, referendumin e ndajmë nëreferendumin për kushtetutën, referendumin për materien ligjore, referendumin përçështjet lokale dhe referendumin për çështje të tjera, ndërsa në aspekt të hapsirës i ndajmënë referendum shtetëror dhe lokal në aspekt të obligimeve të shpalljes së referendumit për çështje të caktuara indajmë në referendum të detyrueshëm (obligativ) dhe joobligativ (fakultativ). - në aspektin e rezultatit juridik, i ndajmë në referendum vendimtar, obligativ dhekëshilldhënës (dakordues): në të parin qytetarët vendosin për një çështje të caktuar ashtuqë ai vendim të ketë rezultat juridik të drejtpërdrejt, ndërsa në të dytin mirret vendim i cilijuridikisht e obligon organin i cili është përgjegjës që ta marr atë vendim: vendimi isjellur në referendumin këshilldhënës nuk e ka atë rezultat juridik. - në aspektin kohor, i ndajmë në referendum paraprak dhe pasues (të mëpasëm);ky i fundit shpallet pasi që organi përgjegjës tanimë të ketë marr vendimin – votuesit nëkëtë referendum kanë mundësinë që të vendosin për vërtetimin apo anulimin e atij vendimi .

Detyra Plote

LETRAT ME VLERE - E Drejta e Pronësisë Intelektuale

DETYRË KURSI Tema: LETRAT ME VLERE Fakulteti Drejtesise Dega:Juridik Lenda:E Drejta e Pronësisë Intelektuale LETRAT ME VLERE Kuptimi i letrave me vlerë Me lëshuarën e tyre në qarkullim krijojnë detyrime me shprehjen e njëanshme të vullnetit; Janë dokumente të shkruara me të cilat mund të përcaktohet ndonjë e drejtë pasurore e cila është inkorporuar në letër dhe është e patjetërsueshme pa ekzistimin e letrës me vlerë; Letra me vlerë është karakteristike se i takon atij që e mban që nënkupton se është e lidhur ngushtë me subjektin që e mban; Roli i letrave më vlerë në të drejtën biznesore dhe biznesin në përgjithësi është shumë i madh; Letrat me vlerë janë dokumente të cilat përpilohen me shkrim; Formaliteti (Forma) është njëra ndër karakteristikat kryesore të saj; Kjo nënkupton se ato prodhojnë efekt juridik dhe ekonomik vetëm nëse janë të krijuara në formën të cilën shprehimisht e përcakton ligji; 3. Letrat me vlerë i paraqesin dy vlera: Vlerën e vet që kanë; dhe Vlerën të cilën e mbajnë; Nga kjo del se letrat me vlerë mbanë dy lloje të drejtash: Të drejtat në vet letrat me vlerë që t’i posedon ato; dhe Të drejtat të cilat dalin nga letrat me vlerë (ajo se çfarë është shkruar në të); Letrat me vlerë mundësojnë zhvillim të shpejtë dhe të sigurt të biznesit; Lehtësojnë qarkullimin në biznes dhe rrisin sigurinë juridike; 4. Një letër me vlerë për të shërbyer si dokument i bazuar me ligjin duhet t’i plotësojë disa karakteristika të domosdoshme: 5. Duhet të cilësohet lloj i letrës me vlerë p.sh. sikurse që është fjala për kambialin, çekun, fletdetyrimin, etj; Firmën, respektivisht emërtimin dhe selinë e lëshuarësit të letrës me vlerë; Firmën, respektivisht emrin e personit me urdhrin e të cilit lëshohet letra me vlerë; Caktimi i saktë i detyrimit i cili del nga letra me vlerë (elementet gjeografike, kalendarike etj) Nënshkrimi i lëshuarit të letrës me vlerë ose faksimili i lëshuarit nëse kjo behët në seri; Nënshkrimi 6. SIPAS NATYRËS SË TË DREJTAVE QË MBAJNË NE VETE, LETRAT ME VLERË MUND T’I NDAJMË NË Detyrime juridike; Kambiali dhe çeku Sendore reale – juridike; Të drejtat e pasurisë apo hipotekës Letra me vlerë të korporatave; Aksionet 7. LLOJET E LETRAVE ME VLERË Ndarjen e letrave me vlerë zakonisht ndahet sipas kriterit të bartësve të tyre; Të këtilla janë: Letrat me vlerë me emër; Letrat me vlerë sipas urdhrit; Letrat me vlerë sipas prurësit; 8. Letrat me vlerë me emër janë ato letra ku Është i cekur emri i bartësit te të drejtave pronësore dhe juridike të cilat i përmban vet letra; Vetëm personi i cili është i cekur në letër mund t’i realizojë këto të drejta; Personi i cili e posedon letrën me vlerë ka mundësi që atë ta bartë në personin tjetër; Letrat me vlerë me emër garantojnë siguri të madhe të qarkullimit; Me humbjen e kësaj letre ka mundësi të behët amortizimi i tyre; 9. Letrat me vlerë sipas urdhrit janë ato letra ku; Krijojnë lehtësira në sferën e qarkullimit ekonomik – juridik; Bartën shumë lehtë dhe në mënyrë të thjeshtë me emër të personit tjetër; Posedojnë klauzolën “ paguaj sipas urdhrit ”; Bartja e tillë e së drejtave quhet ndryshe “ INDOSIM ” Me rastin e humbjes së tyre ka mundësi të behët amortizimi i tyre; 10. Letrat me vlerë sipas prurësit ; Janë letra me vlerë shumë më të avancuara se dy llojet e sipërme; Janë të liruara nga formalitetet e shumta; Bartja e të drejtave nga letra behët shumë shpejtë; Karakteristikë e këtyre letrave është se në to fare nuk ceket poseduesi i tyre; Si posedues legjitim i tyre konsiderohet çdo person i cili e disponon letrën me vlerë; Ky lloj i letrave me vlerë nuk siguron siguri të madhe; Mundësia e keqpërdorimit të tyre është shumë e madhe; Të këto letra me vlerë nuk ka mundësi të behët amortizimi pasi që kur humbet letra automatikisht humbet edhe e drejta që del nga ajo; 11. LETRAT LEGJITIMUESE DHE SHENJTA Letrat legjitimuese janë dokumente (shkresa) sipas të cilave: = poseduesi i tyre është formalisht i autorizuar që nga lëshuari i tyre të kërkojë që të kryej ndonjë veprim i cili është i cekur në të; Letrat legjitimes konsiderohen letra me emër; Këto letra mund të konsiderohen edhe letra sipas prurësit; - Shenja legjitimuese mund të jenë p.sh: = biletë udhëtimi = shenjat e gardërobave; = shenjat e mallrave; = shenja të caktuara – numra etj; 12. FLETAKSIONET Kuptimi dhe rëndësia e fletaksioneve Flet – aksionet janë letra me vlerë që paraqesin risi në sistemin juridik, po ashtu janë të lidhura me afirmimin e plotë të shoqatave aksionare te ne si njërit nga subjektet themelore ekonomike; 13. Fletaksioni është letër me vlerë me të cilën realizohet pronësia në : mjetet e deponuara në ndërmarrje, bankë ndonjë subjekt tjetër ekonomik, në organizatat tjera financiare, ne organizata për sigurimin e ndonjë personi tjetër juridik i cili mund të arrijë fitim. 14. Poseduesi i fletaksionit i fiton 2 të drejta themelore 1. PJESMARRJA NË PJESEN E FITIMIT 2. E DREJTA E PJESMARRJES NË QEVERISJES E SUBJEKTIT BIZNESOR; Fletakisonet paguhen në të holla , ( por ka mundësi edhe në sende edhe në të drejta , me një kusht që vlera e këtyre sendeve të shprehet në të holla ); Fletaksionet mund të lëshohen në valutën nacionale dhe të huaj mirëpo, brenda kufijve tonë në treg mund të shiten dhe të blihen vetëm me valutën nacionale;  Kur fletaksioni bartet nga një person në tjetrin bartet pronësia e cila është shënuar në të fletaksionet ; janë shumë e përshtatshme për bashkimin e kapitalit të stimulimit maksimal të angazhimit të mjeteve të disponuar;  Mund të ekziston fletaksioni pa të drejtën e pjesëmarrjes në qeverisje; 15. 16. Fletaksioni përbëhet nga 2 pjesë : NË PJESEN E PARË TË FLETAKSIONIT E CILA QUHET BAZA (d.m.th. duhet të shënohen të gjitha elementet themelore të fletaksionit ). NE PJESA E DYTË PËRBËHET NGA PJESA E KUPONIT ( triskës ) që shërbejnë për pagimin e dividendit; 17. LËSHIMI I FLETAKSIONIT Vendimin për lëshimin e fletaksioneve e nxjerr organi përkatës i qeverisjes të ndonjë subjekti ekonomik ekzistues (apo themeluesi p.sh . i ndonjë shoqate të re aksionare . 18. Me vendimin mbi lëshimin e fletaksioneve në veçanti përcaktohet 1. EMERTIMI I LËSHUESIT TË FLETAKSIONEVE ; 2. SHENJA E OBLIGACIONIT QË LËSHOHET NË EMER APO SIPAS PRUESIT (sjellësit) ; 3. MËNYRA E PAGIMIT TË DIVIDENDËS ; 4. KOHA E RREGJISTRIMIT TË FLETKASIONEVE ; 5. MENYRA E RREGJISTRIMIT TË FLETAKSIONEVE ; 6. TE KUSH DHE NË CILIN AFAT BËHET PAGESA E MJETEVE PËR BLERJES E FLETAKSIONEVE ; NË CILIN AFATË BËHET KTHIMI I MJETEVE TË PAGUARA NË RASTË TË EMITIMIT TË FLETAKSIONEVE (heqje dore ); LLOJET E FLETAKSIONEVE ; PAGESA E FLETAKSIONEVE ; 10. BARTJA E RREZIKUT etj; Në rast se poseduesi i fletaksionit e bënë pagesën në tërësi tërhiqet fletaksioni i përkohshëm dhe i lëshohet fletaksioni i rendomë i lëshuar. Mjetet për blerjen e fletaksioneve mund të paguhen menjëherë apo me këste (kur pagesa bëhet me këste blerësit të fletaksionit i lëshohet fletaksioni i për ko hshem në të cilën ç’do pagës e kësteve vërtetohet me shkrim . 19. 20. PËRMBAJTJA E FLETAKSIONIT Fletaksioni si letër me vlerë duhet ti përmbaj të gjitha elementet që janë të parapara si : 1. SHENJËN SE ËSHTË ME FLETË AKSION 2. SHENJËN E LLOJIT TË FLETAKSIONIT , FIRMEN RRESPEKTIVISHT SELIN E LËSHUESIT TË FLETAKSIONIT ; 3. FIRMEN RRESPEKTIVISHT EMRIN E BLERSIT APO SHENJEN NË EMER TË CILIT LËSHOHET FLETAKSIONI ; 4. AFATET E PAGIMIT TË DIVIDENDËS etj. 21. Elementet e kuponit për pagimin e dividend janë 1. NUMRI RENDOR I KUPONIT ; 2. NUMRI I FLETAKSIONI T SIPAS TË CILIT DIVIDENDA PAGUHET ; 3. EMERTIMI I LËSHUESIT TË FLETAKSIONIT ; 4. VITI NË TË CILIN DIVIDENDA PAGUHET DHE FAKSIMILI I NËNSHKRIMI I PERSONAVE TË AUTORIZUAR ( lëshuesit të fletaksioneve.) 22. LLOJET E FLETAKSIONEVE të përkohshme përhershme; 23. duhet ta bëjmë dallimin e feltaksioneve në emër , sipas urdhrit dhe sipas prurësit 24. Sipas radhës së lëshimit fletaksionet munden me qenë; të themeluesit , të emisiont të pare apo të emisioneve të ardhshme ; fletaksionet munden me qenë pa të drejt vote dhe me të drejt vote ose ; me të drejtën e një vote apo me të drejtë më më shumë vota në kuvendin e aksionarve . 25. Rëndësi të veçanet kanë fletaksionet me prorioritet në këtë relacion me fletaskionet e rëndomta Keto kanë të drejtën përparësinë në pagës të dividendë po ashtu të drejtë pagese me procedurën e falimentimit. PARTICIPUESE Flet aksioni KUMULATIV jep poseduesit të saj të drejtë pagese të dividend paguar KUMULATIVE; Fletaksionet PARTICIPUESE , prioritare i japin poseduesit krahas të drejtës dividend edhe të drejtën e ndarjes së fitimit në marrëveshjen me vendimin mbi emetimin e këtyre fletaksioneve . KUMULATIVE DHE 26. Fletaksionet me prioritet mund të jenë: 27. FLETËDETYRIMI 28. FLETËDETYRIMI Është dokument i shkruar me të cilin emituesi i saj obligohet që, subjektit të shënuar në fletëdetyrim (apo edhe sipas urdhrit të tij) prezentuesit të fletëdetyrimit, në ditën, muajin dhe shumë e caktuar t’i paguaj shumën e shënuar në kupon; 29. fletëdetyrimi participativ Ekziston edhe fletëdetyrimi participativ – që nënkuptron që poseduesi i tij , përveç kamatës (interesit) fiton edhe të drejtën për pje s ëmarrje në fitimin i cili është i përcaktuar për emituesin e fletdetyrimit: Në jetën praktike fletëdetyrimi mund të emitohet me garancion dhe pa garancion; 30. Ndërmarrjet dhe institucionet shoqërore – politike por edhe subjektet tjera juridike mund t’i emitojnë (jepin) fletëdetyrimet në emërin dhe llogarinë vet, në emrin e vet dhe në llogari të dikujt tjetër, dhe në emër dhe llogari të subjekteve të tjera; 31. Fletëdetyrimi mund të shprehet në valutën e vendit dhe në valutë të huaj; Blerësi i fletëdetyrimit e fiton të drejtën vetëm pasi që të paguaj çmimin e saj në tërësi: Fletëdetyrimi duhet të përmbajë: Firmën respektivisht emrin dhe selinë e emituesit të fletëdetyrimit; Firmën respektivisht emrin e blerësit të fletdetyrimit; Lartësinë e shkallës së kamatës; Përqindjne e pjesëmarrjes në fitim nëse është përcaktuar; Afatet e pagimit të kamatës; Vendin dhe datën e emitimit së bashku me numrin serik dhe kontrollues të fletëdetyrimin; Faksimilin së bashku më nënshkrim e subjekteve të autorizuara; 32.: FLETË ARKA CETEFIKATI FLETË KOMPERCIALJA 33. Fletarka Fletarka – është letër me vlerë për shumën monetare të caktuar e cila duhet të përmbushet në afatin e arritjës në bazë të shkallës së caktuar të kamatës; Fletarkën mund ta emitojë banka, organizata e caktuar financiare dhe institucioni kompetent shoqëror – politik; Rëndësia e tyre qëndorn sepse nëpërmjet të shitjës së tyre emituesi i tyre tubon mjete monetare afatshkurta; Fletarka emitohet në bazë të vendimit të organit kompetent të emituesit të saj; Zakonisht fletarka jepet me afatin e arritjes deri në një vjet; 34. Certifikati Certifikati – është dokument i shkruar për mjetet e deponuara në bankë apo në ndonjë institucion tjetër kompetent në bazë të nja afati të shkurtë të kthimit – deri në një vit; 35. Fletë komercialja Fletëkomercialja – është letër me vlerë e cila aplikohet nëpërmjet të shitjës në funksion gjatë tubimit të mjeteve monetare në një afat të shkurtë; Emitohet nga ndërmarrjet dhe nga subjektet e caktuara juridike – ekonomike në bazë të kompetencave ligjore;

Detyra Plote