Pasojat që shkakton divorci i prindërve te fëmijët

          Në përgjithësi, fëmijët me prindër të divorcuar kanë arritje më të ulëta në shkollë. Ata nuk janë të lumtur në familje dhe shfaqen më të shkujdesur në shoqëri e në lagje, sesa fëmjët me familje të plota.

Ndikimi negativ i divorcit të prindërve te fëmijët duket më shumë gjatë vitit të parë dhe të dytë pas divorcit dhe fillon të zbehet me kalimin e kohës. Gjatë vitit të parë shpesh fëmijët shfaqin sjellje agresive, bëhen të pashoqërueshëm, krijojnë varësi dhe nuk afrohen lehtë. Gjithsesi këto shfaqen ndryshe tek fëmijë të

ndryshëm dhe jo të gjithë divorcet janë njësoj.

Nga studime të ndryshme dhe të besueshme, është vërejtur se faktorët e mëposhtëm ndikojnë në kalimin e gjendjes së vështirë të fëmijëve me prindër të divorcuar. Ndryshimet në jetën e fëmijës Në shumicën e rasteve, jeta e fëmijëve ndryshon për keq kur fillon procesi i ndarjes apo divorcit. Zakonisht, prindërit të cilët po ndahen kanë më pak kohë, vëmendje dhe para për fëmijët e tyre. Pakësimi i parave mund të sjellë ndryshim në jetën e fëmijëve, që ndonjëherë, detyrohen të ndryshojnë shtëpinë, kopshtin, shkollën dhe këto i stresojnë fëmijët. Gjithashtu prindërit ndryshojnë sjelljen ndaj tyre dhe kjo i mërzit fëmijët. Zakonisht nënat kujdesen shumë për fëmijët dhe shtëpinë, por, sidomos në momentet e para të ndarjes ato janë më të shqetësuara për financat (paratë) dhe për të rritur vlerësimin për veten. Pikërisht në momentin kur fëmijët kërkojnë më shumë vëmendje se kurrë, shumë nëna kalojnë gjëndje

trishtimi apo depresioni, apo fillojnë të kërkojnë punë, të zhvillojnë aftësi të reja dhe të zgjerojnë jetën e tyre shoqërore. Gratë e divorcuara, zakonisht, fillojnë të luajnë më pak me fëmijët dhe të kërkojnë më tepër disiplinë nga ata.

Edhe baballarët, sidomos gjatë vitit të parë ndryshojnë sjellje ndaj fëmijëve të tyre. Kur nuk e fitojnë kujdestarinë e fëmijëve, ata zakonisht bëhen më të butë në kërkesat dhe sjelljet e tyre. Shumë baballarë

fillojnë të sillen si më “rinorë” dhe mendojnë për histori të reja. Ata që jetojnë të veçuar nga fëmijët, merren më shumë me sport, ndryshojnë modelin e flokëve, lënë mjekër, apo ndryshojnë llojin e rrobave që veshin. Të gjitha këto ndryshime rrisin shumë pasigurinë tek fëmijët.

 

Mosha e fëmijës

Nuk ka një “moshë të mirë” që një fëmijë ta kalojë mirë divorcin e prindërve, sepse ndjeshmëria e fëmijëve ndryshon nga një moshë në tjetrën. Nëqoftëse divorci ndodh në një moment ndryshimesh për

fëmijën, për shembull kur ai hyn në klasë të parë apo është në fillimet e adoleshencës, ai mund ta ketë shumë të vështirë ndarjen e prindërve. Nëse fëmijët e vegjël i ndiejnë më tepër efektet e menjëhershme

të divorcit, fëmijët më të rritur i ndiejnë këto efekte më gjatë.

Gjinia e fëmijës

Zakonisht djemtë e kalojnë më rëndë ndarjen e prindërve dhe i kapërcejnë më me vështirësi situatat pas divorcit, sesa vajzat. Te këta djem shfaqen çrregullime në sjellje në shtëpi dhe në shkollë. Në fakt, konfliktet mes nënave dhe djemve janë të zakonshme deri në gjashtë vjet pas divorcit, ndërkohë që nënat me vajzat e gjejnë më shpejt një mënyrë komunikimi të mirë. Një nga arsyet që djemtë e kalojnë më rëndë divorcin mund të jetë edhe fakti se djemtë, duke jetuar me nënat, nuk gjejnë më në shtëpi modelin, shembullin e mashkullit të rritur, i cili i ndihmon ata në jetën e përditshme.

Zbutja e efekteve negative të divorcit

Fëmija, ose fëmijët, pavarësisht nga mosha apo seksi, e përjetojnë keq ndarjen e prindërve. Kjo ndikon në sjelljen dhe gjendjen psikologjike të tyre, gjë që, në një mënyrë ose në një tjetër, lë gjurmë e ndikon në formimin e personalitetit të tyre. Ndarja e vë në pozita të pabarabarta njërin nga prindërit në lidhje me

fëmjën apo fëmijët. Prindi (nëna ose babai), që fiton të drejtën e kujdestarisë është në kontakte të vazhdueshme me ta, kurse tjetri është më larg, për të mos thënë që edhe i shkëput fare kontaktet me fëmijët. Ndryshimet në marrëdhëniet me fëmijët mes dy prindërve, mund të varen nga ligji, kultura, morali, psikologjia etj. Sidoqoftë, ato lënë shenja tek fëmijët, prandaj mendimi shkencor sugjeron: Përfshirjen afatgjatë të të dy prindërve në përkujdesjen ndaj fëmijëve është e domosdoshme të përpiqeni, sidomos menjëherë pas divorcit, që fëmijët të mos tronditen rëndë (të traumatizohen). Me kalimin e kohës do të ishte mirë nëse prindërit do të takoheshin me njëri-tjetrin për të folur për rritjen dhe edukimin e fëmijëve. Kjo do t’i ndihmonte fëmijët të ndiheshin më mirë. Pothuajse shumica e fëmijëve, të cilët janë nën kujdestarinë e nënës, kanë probleme për takimet me baballarët. Zakonisht, baballarët pas divorcit i shohin fëmijët një herë në muaj, vetëm pak prej tyre i shohin fëmijët më shpesh dhe mbajnë lidhje të ngushta me ta. Lidhjet me baballarët janë shumë të rëndësishme për fëmijët dhe

ndikojnë shumë në arritjet e tyre në shkollë, kopsht si dhe në lumturinë e tyre në shtëpi.

          Kapërcimi i pasojave të ndarjes së prindërve është i vështirë për fëmijët, por situatat e vështira mund të zbehen me kalimin e kohës, në qoftëse prindërit kanë parasysh këto këshilla që përmendëm deri tani, si dhe ato më poshtë: Si t’ua shpjegojmë divorcin fëmijëve Fëmijët e kuptojnë gjendjen në familjen e tyre; ata nuk e kalojnë pa dëshpërim ndarjen e prindërve. Asnjë gjë nuk është më stresuese për fëmijët, sesa një situate që nuk e kuptojnë. Shpesh prindërit mendojnë se fëmijët janë shumë të vegjël për të kuptuar arsyet e divorcit dhe për t’u pajtuar me ndarjen e prindërve, prandaj nuk e diskutojnë fare këtë çështje me ta. Gjithsesi, fëmijët e pranojnë më shpejt me situatën kur e kuptojnë atë që po ndodh dhe kur vazhdojnë të kenë mbështetjen e atyre që i duan. Nëse divorci do të ndodhë patjetër, është mirë që fëmijës t’i tregohet menjëherë ajo që pritet të ndodhë. Duke ia mbajtur të fshëhtë, rritet mundësia që fëmija ta marrë vesh këtë nga ndonjë person i papërshtatshëm dhe në një moment po të papërshtatshëm. Edhe pse është shumë e vështirë, më e mira është që të dy prindërit bashkë ta shpjegojnë situatën. Kjo ul mundësinë që njëri prind t’i vërë fajin tjetrit, gjithashtu kjo tregon se prindërit

mund të merren vesh me njëritjetrin për të mirën e fëmijës së tyre. Sa më mirë dhe qetë të diskutohet divorci me ta, aq më të lehtë e kanë.

   Disa nga gjërat që ju mund të thoni, nëse keni vendosur të divorcoheni, janë këto:

•“Babi dhe mami kanë vendosur të mos jetojnë më së bashku të dy në të njëjtën shtëpi”

• “Babi dhe mami nuk do të jenë më të martuar; ne do të ndahemi. Na vjen keq që duhet të ndodhë kështu, por mendojmë se kjo është gjëja më e mire jo vetëm për ne të dy, por edhe për ty, pra për të gjithë ne.” është mirë të mos përdoret shprehja: “Babi dhe mami nuk e duan më njëri-tjetrin.

      Kjo ndikon për keq, sepse fëmijët ju kanë dëgjuar shpesh t’u thoni se i doni shumë dhe tani mund të mendojnë: “Ashtu siç mami nuk e do më babin, mund të mos të më dojë më dhe mua”. Pra mund të mendojnë se dashuria e prindërve për ta një çast mund të mbarojë. Kur fi lloni t’u fl isni, duhet të jeni të saktë dhe të prerë për t’ia bërë të qartë fëmijës se pajtimi juaj është i pamundur. Fëmijët duhet ta dëgjoj-në këtë nga goja e prindërve dhe të binden se çfarëdo që të bëjnë, nuk mund të shpëtojnë martesën e prishur.

Reagime të mundshme të fëmijëve ndaj divorcit

Gjatë divorcit, fëmijët mund të kenë shumë reagime emocionale. Zakonisht hidhërimi i tyre shfaqet: me mospranim dhe heshtje, me kthim mbrapa, me lodhje fizike, me ndjenjën e fajit dhe me veprime armiqësore, me gjendje paniku/ alarmi dhe konfuzion. Mospranimi dhe heshtja Në këtë gjendje, fëmija “mbyll sytë” ndaj situatës. Duket sikur atij nuk i intereson ajo që po ndodh mes prindërve, apo sikur nuk e kupton. Duke bërë kështu, ai përpiqet të mbrojë veten nga humbja e madhe. Në fakt kjo tregon se ai e shikon ndarjen si një ngjarje shumë të rëndë, të cilën e ka shumë të vështirë ta pranojë. Kjo sjellje shpesh kuptohet gabim nga prindërit, që kujtojnë se fëmija po e pranon situatën. Kthimi mbrapa/Regresioni Ngaqë nuk përballojnë dot ndjenjat e ankthit dhe të sikletit, fëmijët mund të kthehen mbrapa në një moshë më të vogël, me sjelljet e tyre. Ata mund të fillojnë të thithin gishtin, të lagen në shtrat, të flasin si bebe apo të paraqesin sjellje të tjera fëminore. Fëmijët mund të fi llojnë të ankohen shumë, që të rriturit të kujdesen më tepër për ta.

Lodhja fizike

Lodhja fizike shprehet nëpërmjet ankesave si, për shembull, “Kam dhimbje barku!” ose “Më dhëmb koka!”. Lodhja fizike shpesh shfaqet atëherë kur fëmija është i pasigurt në gjërat që më parë i fitonte apo i arrinte “pa vështirësi”, si për shembull “jetën”, dashurinë prindërore, ushqyerjen, strehën dhe mbrojtjen.Sjellja armiqësore dhe ndjenja e fajit Sjelljet armiqësore shfaqen në nervozizmit, inatit dhe në shpërthimit të ndjenjave të tilla, që kalojnë nga sikleti në hakmarrje. Fëmijët e shfryjnë inatin te të tjerët në mënyrë që të përballojnë ndjenjën e fajit. Fëmijët e vegjël, shpesh kanë ndjenja faji të forta, sepse besojnë që janë ata përgjegjës dhe shkaktarë të ndarjes së prindërve. Jo rrallë, fëmijët parashkollorë besojnë se kanë fuqi të tilla të jashtëzakonshme dhe se mendimet e tyre për prindërit janë plotësuar në mënyrë të magjishme. U takon prindërve, pra është përgjegjësi e tyre t’u shpjegojnë me durim e dashamirësi fëmijëve dhe t’i bindin se ata nuk kanë asnjë lloj faji për divorcin.

Paniku/alarmi dhe konfuzioni

Paniku dhe konfuzioni shfaqen atëherë kur fëmijët duhet të pranojnë jetesën e re. “Lejoje fëmijën të ndiejë” Sipas kësaj kërkese duhet që prindërit t’i lejojnë fëmijët të ndiejnë atë që duan, çfarëdo lloj ndjesie të jetë ajo. Për të arritur këtë, duket pasur kujdes me fjalët që i thuhen fëmijës dhe sidomos djemve, të cilëve zakonisht u kërkohet të jenë të fortë apo të mos qajnë. Lotët janë shprehje e natyrshme e hidhërimit. Ato ndihmojnë për të çliruar emocionet. Por edhe pse prindërit nuk duhet t’i ndalojnë fëmijët të derdhin lot, ata në asnjë mënyrë nuk duhet t’u ushqejnë atyre dhimbjen. Nga ana tjetër, duhet bërë dallimi mes një reagimi normal dhe një tjetri jonormal. Prindërit nuk mund ta bëjnë shpejt këtë dallim. Shenjat mund të jenë: problemet me mësuesit, edukatorët, vështirësi në të mësuar, tërheqje, të qara dhe agresivitet të vazhdueshëm ndaj prindërve, kujdestarëve etj. Duke u dhënë shpjegime për divorcin fëmijëve, prindërit u ushqejnë atyre dëshirën për të folur me ta për çështje të ndryshme, duke

përfshirë edhe arsyet e pasojat e divorcit. Ndërkohë që divorci përfundon, fëmijët përsëri do të kenë pyetje dhe shqetësime të tjera që duhen folur. Kur flitet që në fillim, më pas do të jetë më e thjeshtë, sepse fëmijët rriten dhe mund të arsyetojnë më mirë. Bisedat e ngrohta e të sigurta me prindërit u japin fëmijëve rehati, siguri dhe qetësi.

Detyra Plote

Ndikimi i divorcit tek femijet

Ajo që mbetet në fund është një ndjenje indiferentizmi, boshllëku dhe zemërimi shpërthyes. Në këtë pikë, ku marrëdhënia nuk funksionon më, alternativa e vetme e saj mbetet divorci. Ndër çiftet e ndara, sa më e afërt dhe e gjatë të ketë qenë marrëdhënia, e sa më pak alternative të ketë qenë, aq më të mëdha e të shumta do të jenë pasojat .
 

         Divorci është një problem sa juridik aq edhe social dhe kryesisht shkaktohet, kur ndërmjet dy partnerëve është thyer ndjenja, intimiteti, komunikimi dhe padyshim që marrëdhënia nuk funksionon më, duke përfshirë në një stres të përgjithshëm të gjithë anëtarët. Divorci është një situatë tepër stresuese për të gjithë pjesëtarët e familjet që e përjetojnë atë dhe paraqitet si një ndryshim madhor në jetën e individit, të cilit i nevojitet një kohë e konsiderueshme për t\'u rikuperuar e adaptuar me të.

       Një familje që kalon një proces të tillë gjatë jetës së tij padyshim që përfshihet në një mori çrregullimesh emocionale. Procesi i divorcit mund të rrisë brenda anëtarëve të familjes ndjenja të forta zemërimi, ankthi, depresioni, vetmie, turbullimi dhe mungesë kuraje të dukshme në personalitetin e individëve. Studimet e shumta kanë treguar se zakonisht personat që përballojnë dhe kalojnë me sukses stuhitë e shumta të martesës janë ata individë që:

       Martohen pas moshës 25 vjeçare.Që të dy partnerët janë rritur në një familje të qëndrueshme

  Mbeten të fejuar për një periudhe kohe të gjatë para martese

Kanë edukim të ngjashëm

Nuk kanë bashkëjetuar më parë

Janë të angazhuar në drejtime të ndryshme profesionale

Kanë moshë, besim dhe edukim të përafërt

      Asnjëri prej këtyre parashikuesve nuk është thelbësorë në një marrëdhënie të qëndrueshme, por nëse asnjëra prej këtyre pikave nuk është e vërtete për dikë, atëherë thyerja e marrëdhënies është e sigurtë.

      Në vazhdimësi, janë bërë studime të shumta mbi mënyrën e përjetimeve të emocioneve ndërmjet burrit dhe gruas. Ajo që është e sigurt, është se të dyja sekset shfaqin probleme të dukshme psiko-emocionale dhe jo pak herë gjenden në mes të një konflikti të pashpjegueshëm për ta. Por mënyra e paraqitjes dhe transmetimit të këtyre ndjenjave është e ndryshme për ta. Meshkujt në përgjithësi pushtohen nga ndjesitë se ata të vetëm nuk mund t\'ia dalin dot dhe se kujdesi mbi veten do të jetë shumë më i ulët se më parë .

Gjithashtu, efekti moshë është shumë i rëndësishëm në mënyrën sesi mund të përjetohen efektet e divorcit mbi individin. Studimet kanë treguar se partnerët e përfshirë në këtë proces, që janë në një moshë mbi mesataren (40 vjeç e lartë ), atëherë dhe pasojat e këtij divorci do të jenë në një shkallë më të ulët vështirësie emocionale. Eksperiencat e mëparshme në fushën emocionale i rrisin individit ndjenjat e besimit dhe vlerësimit mbi veten. Femrat janë më të përfshira në jetën e tyre familjare dhe pas procesit te ndarjes jane më të fokusuar drejt fëmijëve të tyre sesa drejt jetës së tyre private dhe intime.

Efektet e divorcit tek fëmijët

       Fëmijët janë ata që shfaqin hapur ndjenja të fuqishme dëshpërimi, agresiviteti, zemërimi dhe frike. Shpesh herë ata ndjehen fajtor dhe të pafuqishëm për ndarjen e prindërve të tyre. Në disa raste ata fajësojnë veten për ndarjen e tyre. Vlen për t\'u theksuar se në ato momente që ndodh procesi i ndarjes dhe ndjenjat e fëmijës injorohen totalisht, pa tentuar që të shpjegohen shkaqet e këtij divorci, këta fëmijë do të shfaqin probleme të dukshme në shkollë dhe shoqëri të reflektuar në sjellje, komunikim, bashkëpunim me bashkëmoshatarët si edhe do të përfshihen në vetëvlerësime dhe imazhe të ulëta mbi veten e tyre. Një nga problemet më të dukshme tek ta është se në të ardhmen shfaqin devijanca të ndryshme në komunikim me prindërit e tyre, por edhe në marrëdhëniet intime ku ata përfshihen.

        Çfarëdo moshë që të jene fëmijët duhet të marrin një shpjegim të mundshëm se cilat janë arsyet dhe kushtet që prindërit e tij po ndahen, në mënyrë të tillë që edhe panorama psikologjike e këtij fëmije të jetë akoma më e qartë. Në qofte se do të studionin një grup fëmijësh me familje të përbëra nga të dy prindërit dhe fëmijët që vinë nga familje të divorcuara, do të kuptonim se disa nga shkaqet që çojnë në zhvillimin e këtyre çrregullimeve janë:

1-Humbja e kontaktit me prindërit -Të dy prindërit, si nëna dhe babai janë burime të rëndësishme për fëmijët. Studimet kanë treguar se divorci ka larguar njërin nga prindërit dhe si rrjedhojë edhe kontaktet me fëmijën janë shumë më të rralla. Një mungesë e tillë sjellë konfuzion në gjendjen psikologjike të tij, të cilit i mungon modeli i prindërimit që ai ka nevojë. Në mënyrë graduale ky model përjashtohet nga fëmija, duke sjellë pengesa në komunikimet e tij të vazhdueshme .

2-Jetë më stresuese familjare -Këta fëmijë duke jetuar nën stres të vazhdueshëm për shkaqe të ndryshme, që mund të jenë, psikologjike, sociale dhe ekonomike mbyten nga presionet dhe konfliktet e vazhdueshme që hasin brenda familjeve të tyre. Si rrjedhojë, ata rriten dhe zhvillohen nën ndikimin e vështirësive të mëdha duke humbur besimin dhe kurajën mbi veten e shoqërinë.

3-Humbja e një ekonomie të qëndrueshme -Duke jetuar vetëm me një prind edhe stabiliteti ekonomik i familjes së ndarë është mjaft i lëkundur, fakt ky i përthithur nga fëmija dhe ndjesia që ai përjeton është ndryshimi ndërmjet tij dhe fëmijëve të tjerë, duke ulur nivelin e imazhit tek vetja.

 

      Fëmijët duhen mbajtur afër dhe t\'i përkushtohet sa më shumë kohë e dashuri, në mënyrë te tillë që të mos ndjehen të vetëm dhe fajtor. Më poshtë mund të lexoni 10 këshilla psikologjike, që nga psikologë dhe studiues të shumtë janë quajtur të arta:

1. Duhet në vazhdimësi t\'i jepni kurajë dhe t\'i nxisni fëmijët tuaj mbi atë çka ata ndiejnë brenda vetes. Nëse kjo nuk realizohet, jepni ju shembullin të parët duke përshirë edhe fëmijën tuaj në të.
2. Bëjeni të qartë se ata nuk janë fajtorë në ndarjen tuaj dhe mundohuni të shpjegoni disa nga faktorët e vërtetë të këtij procesi.
3. Mundohuni të kuptoni sjelljen e fëmijëve tuaj, që jo pak herë mund të manifestohet me ndjenja të forta zemërimi, urrejtje dhe frike ndaj jush.
4. Tregoni të sinqertë me fëmijën tuaj mbi situatën familjare, mbi marrëdhëniet, komunikimin ndërmjet jush.
5. Mundohuni të informoni sa më shumë fëmijën ruaj mbi ndryshimet e shumta që mund të ndodhin në kohët në vazhdim.
6. Vazhdoni t\'i përmbaheni rregullave të mëparshme të vendosura nga ju për fëmijët tuaj dhe mos u mundoni të tregoheni tolerant, pasi kjo situatë do të çorientojë edhe më tepër fëmijët tuaj.
7. Mundohuni të kaloni sa më shumë kohë efektive me fëmijën tuaj, në mënyrë të tillë që ai mos të ndjehet totalisht i braktisur dhe të mos fajësoj edhe më shumë veten mbi ndryshimet e ndodhura në familje.
8. Është tepër e rëndësishme që pas procesit të ndarjes, fëmijës t\'i krijohet një ambient i qëndrueshëm, i sigurt dhe i ngrohtë.
9. Mundohuni që fëmija juaj të mbajë një kontakt të qëndrueshëm me prindin e larguar nga shtëpia.
10. Në qoftë se fëmija juaj shfaq probleme serioze gjatë dhe pas procesit të divorcit, do të ishte e nevojshme kontakti me një specialist të kësaj fushe në mënyrë të tillë që gjendja e tij psikologjike të mos agravohet më shumë.

Detyra Plote