IBRA SERVIS

IBRA SERVIS
KOMPIUTER - LAPTOP - SMARTFON - TABLET

Popular Posts

Njëqind vjet vetmi - Gabriel Garsia Markes (Analiza) 
NA NDIQNI - SHPERNAJE NE PROFIL

  ''Subjekti'': historia e librit fillon në mars të 1952 gjatë një udhëtimi me nënën në Arackataka, fshati i tij i lindjes. Në këtë vepër përshkruhet ngritja dhe rënia e familjes Buendia dhe e fshatit Macondo, themeluar prej saj në zemrën e Kolumbisë. Gjashtë breza, jetët e të cilëve gërshetohen në Makondo (jashtë botës, mes
reales dhe fantazisë, mes së vërtetës dhe legjendës, mes misterit dhe ezoterizmit). Nga kryeplaku i familjes dhe themeluesi i Macondo-s, Hose Arkadio Buendia deri tek fëmija i fundit me të cilin mbyllet romani kalon një shekull. Duke u martuar Hose Arkadio me kushërirën e tij Ursula, të gjashtë brezat jetojnë të mbytur nga supersticioni dhe nga frika e fëmijëve me bisht derrkuci. Të pakta janë çastet e lumtura në jetën e Mokando-s, shpesh herë i trazuar nga lufta civile, lulëzimi ekonomik, shfrytëzimi, katastrofat natyrore dhe shkatërrimet nga dora e njeriut. Jeta që zhvillohet në faqet e romanit nuk është vetëm ajo e fshatit por e gjithë Amerikës Latine. ''Personazhet'' e historisë janë të shumtë: nipër, fëmijë, vëllezër, me hidhërimet e tyre, ndryshimet e gjeneratave, fantazitë e papërmbushura, vitalitetin e burrave dhe mençurinë e grave të Makondos. Derisa arrijmë në fund, ku tërë fshati shkatërrohet nga një ciklon tropikal. Një shekull kohë ka patur në disponim familja Buendia për t‟u përmirësuar, por supersticionet dhe karakteret e degjeneruara të personazheve pengojnë çdo përmirësim. Shpesh herë personazhet e romanit kanë të njëjtat emra dhe është e lehtë për lexuesin të gabohet. Markesi është pararendësi i “realizmit magjik” në letërsinë latino-amerikane dhe atë botërore të viteve 900.
LEXO ME SHUME..

NA NDIQNI - SHPERNAJE NE PROFIL

NA NDIQNI - SHPERNAJE NE PROFIL
Tema: fatkeqsitë e një njëriu i cili i shtyrë nga rrethanat e përfundon jetën si kriminel. Kamy vë në pah situate jetësore, kur ekzistenca e njeriut përjetohet si absurd. 
  Ndërtimi: ndahet në dy pjesë me njëmbëdhjetë kapituj. 
Subjekti: në pjesën e parë zbulohet jeta e rëndomtë e kryepersonazhit Mërso. Ai gjendet përballë situatave para të cilave
ndjehet i pafuqishëm, çka e bën të mos i jap kuptim jetës së vet. Veprimi fillon me telegramin që merr nga Shtëpia e pleqve që e njofton me vdekjen e së ëmës. Këtë lajm ai e prêt me gjakftohtësi, nuk derdh as një pikë lot, fle rrugës për në Marengo (qyteti ku gjendet Shtëpia e pleqve), para kufomës pi cigare dhe kafe, kotet, refuzon të shohë nënën për herë të fundit, fill pas varrimit shkon të lahet në plash, lëshohet në aventura dashurie me ish-daktilografen e zyrës së tij,etj. Tensionimi dramatik fillon me takimet e shpeshta të Mërsoit me fqinjin e tij Rajmondin, i cili kërkon mendim nga Mërsoi se si t‟i hakmerret gruas që e tradhëton. Një ditë vëllau i gruas së Rajmondit (Arabi) bashk me një shok e përcjellin Rajmondin që t‟i hakmerren për shkak të ofendimit të rënd që Rajmondi ia bën gruas. Një ditë tjetër Mërsoi bashk me Rajmondin i takojnë dy arabët dhe fillojnë të rrihen. Rajmondi do ta vras vëllaun e së shoqes por Mërsoi e bind të mos e bëj dhe ia merr revolen. Arabët tërhiqen. Po atë ditë Mërsoi, i shyrë nga të nxehtit shkon të freskohet “te shkëmbi praën burimit të vogël”, ku takohet me arabin i cili e nxjerr thikën për ta trembur Mërson, por ky e gjuan katër herë me revole. Në pjesën e dytë të romanit flitet për procesin gjyqësor të Mërsoit ku shpallet për kriminel dhe dënohet me vdekje. Poashtu kjo pjesë paraqet rekapitulim të jetës së tij që nga varrimi i nënës deri te vrasja e arabit e parë nga këndi i prokurorit mbrojtës, kryetarit të gjygjit dhe dëshmitarëve. Në fillim Mërsoi qëndron indiferent, pas shqiptimit të denimit ai rebelohet, nuk mund të pajtohet me akëtvendimin dhe me vdekjen që ia sjell ai. Pranon se deri më tani për të gjitha çështjet ka patur mendim të gabuar, por pas shqiptimit të vendimit është i preokupuar me dy gjëra: me agimin dhe me lutjen për falje. Tani është aktivisht i motivuar dhe i sigurt në vete. Perzonazhet: janë revoltues dhe kryengritës
Merso: përfaqëson njeriun absurd. Nuk është në gjendje t'i harmonizojë dëshirat dhe mardhëniet e tij me shoqërinë. Nuk mërzitet pa shkak për gjëra si: vdekja ,dashuria dhe martesa. Nuk shet hipokrizi dhe demagogji. Nuk synon karrierë, nuk vuan nga ambicie të sëmura dhe paragjykime, dhe nuk është xheloz. Te ai shohim “historinë e një njeriu,i cili pa qenë hero,pranon të vdes për të vërtetën”. LEXONI ME SHUME.... NA NDIQNI - SHPERNAJE NE PROFIL
Ne fluturim e siper... Gjakmarrja [Ese argumentuese]

NA NDIQNI - SHPERNAJE NE PROFIL
Nje pellumb I bardhe fluturon ne qiellin me ngjyren e syve te sapo-qare, te vuajtur deri ne skuqje. Pershkon hapesira te gjelbra te egra..., si dhe shtepi me mure e cati “te celikta”. Noton ne ajrin qe mbulon malet e oqeanet pakufij... DHE arme vdekjeprures e pellgje
te kuq, po ne ngjyren e qiellit. Lodron lehtazi mbi kokat e gjykatesve e gjakesve, krijuesve e kontrabandisteve, postiereve e politikanve, arkitekteve e arme-mbajtesve, historianeve e hajduteve, violinisteve e vrasesve, e shume e shume... Pellumb fluturon i lire, derisa...Bum! Nje “pellumb” tjeter e rrezon pertoke... Bota tone eshte e mbushur me gjera, dukuri, njerez te mire e te keqinj, kete e dime. Nuk ka gje plotesisht te mire apo plotesisht te keqe. Ato zevendesojne njera-tjetren fare thjesht. Prandaj ne cdo gje te mire ka nje te keqe, dhe ne cdo te keqe ka nje te mire. Ne kete shprehje une bej nje perjashtim. Sepse, c’gje te mire mund te kete nje seri vrasjesh e ngujimesh te pafundme? Mos ndoshta eshte dicka e mire qe qindra femije humbasin lirine? Apo qe njerezit jane te detyruar te vrasin e te vdesin? Oh, me falni: te vriten. Nje i marre do ta pohonte. Madje as Poliana nuk do te mund te gjente dicka per te cilen ia vlen. Leke Dukagjini vertet mund te kete qene nje ushtarak I shkelqyer, por si diplomat mendoj se nuk e ka arritur ate nivel, se nga luftrat, vdekjet e shumte harro c’rendesi ka jeta e dikujt. Nuk eshte se kemi 7 jete si macoket fatlum e t’i perdorim si te na teket. Kemi thjesht nje, me caste fatkeqe e lumturie, veprime budallalleku e te zgjuara,.. me te qara... me trishtime... por dhe me kujtime te bukura e gezime. Qe te gjitha keto duhet t’i shfrytezojme ne max. Vertet me do zhdukemi pa gjurme nga kjo toke, por te pakten ta bejme te rendesishme per ne vete. Me te qeshuren ne buze cdo sekonde “Born to Die” nuk do te thote asgje! Por gjithcka qe mund te shkruaj une mbi dashurine per jeten do te ishte e kote per aq shume shpirtra. Ato mund te shkaktojne nje pike lot tek ata e madje jane nje ‘asgje’ e madhe. E kane humbur te drejten e tyre duke bere asgje te keqe, sic kemi pare te ndodhe plot raste, dite per dite, kudo, sido e kurdo…

LEXO ME SHUME.....

NA NDIQNI - SHPERNAJE NE PROFIL
NA NDIQNI - SHPERNAJE NE PROFIL

Eskili, ky humbës i madh – Ismail Kadare (analizë)
 Vepra eseistike e Ismail Kadaresë “Eskili, ky humbës i madh”, së pari flet për fatin e hidhur të
tragjedive të Eskilit e të vetë duke u përpjekur që pikërisht përmes fatit dhe figurës së tij ndonëse në një kohë më të largët ta rrënojë figurën e diktatorit Enver Hoxha dhe piramidën që kishte ndërtuar ai për 50 vite me radhë në Shqipëri dhe së dyti për afërsitë e grekëve me fqinjët e tyre të
hershëm shqiptarë, në kuptimin e traditës. Sipas Kadaresë, shumë nga zakonet tona, ndër to edhe Kanuni i Lekë Dukagjinit burimin e kanë nga kanuni i lashtë grek ndonëse, sipas tij shqiptarët ishin ata që e ruajtën më me xhelozi atë kanun përshkak të rrethanave politike e historike në të cilat u gjendën shekuj me radhë.
Në fillim shkrimtari përshkruanse , si është Eskili, si është dhoma e punës së tij. Shumë gjëra për të s`mund t`i dijë askush. Ai dilte në treg ose në vendin ku mblidheshin aktorët për të marrë të reja nga letërsia. Më pas ai u kthye në dhomën e punës ku kishte dëgjuar nja tridhjetë vargje të një poeme të lashtë; një poemë për tmerrin e vdekjes. Grekët kishin shumë gjëra, vend të bukur, klimë të mirë, ullinj, det, muzikë të mirë, filozofinë mitologjinë, tempujt etj. Tri kanë qenë mundësitë e letërsisë botërore lidhur me Eskilin: letërsia botërore pa Eskilin, me Eskilin dhe me Eskilin e plotë. Por, ai është një humbës i madh midis shkrimtarëve dhe njerëzve. Humbja është e tij dhe nuk mund të jetë i plotë pa të. Vepra e tij dhe ajo e vëllezërve të tij kanë qenë thërrime nga gostia e Homerit. Siç dihet tragjedia e ka zanafillën te festat dionistike. Poeti e ka marr si shembull kalbjen e të vdekurit në dhe. Kjo është si skena e parë e teatrit tragjik. Pastaj është edhe gjakmarrja, kur vrasësi ishte i detyruara të merrte pjesë në varrimin e viktimës dhe të ulej në shtëpi të hajë drekën. Pastaj vijnë përleshjet e popujve të vendeve e të qytetërimeve, luftërat e përgjakshme, krimi, hakmarrja etj. Eskili ka fituar dy ose tri herë në konkurset. Pastaj është larguar nga Athina për në Sicili për motive të panjohura, ku edhe vdiq 70 vjeçar. Tekstet e Eskilit ishin tekste të vjetra, ku kishte plot gabime, fjalë të pandara nga njëra tjetra, pa shenja të pikësimit, vargjet janë të shkruara si në prozë etj. Botimi i dramave të Eskilit përfundoi me humbjen e shumicës së tyre. Këto ishin tragjeditë antike që kishin humbur. Pastaj Eskili iku nga Athina për disa arsye. Përmbledhja e Eskilit kishte shtatë tragjedi “Prpmeteu i mbërthyer”, “Persët”, “Të shtatët kundër Tebës”, trilogjinë “Orestia” dhe “Lutëset”. Këto janë vetëm tragjeditë që i kanë shpëtuar. Nga shtatë dramat që i kanë shpëtuar më e thjeshta është “Lutëset”. “Persët” është e vetmja dramë me subjekt bashkëkohor. Vepra letrare e Kadaresë “Eskili, ky humbës i madh”, ndër të tjera e thekson rëndësinë e komunikimit ndërkulturor si një mundësi e mirë për t’i zbuluar dallimet dhe ngjashmëritë eventuale ndërmjet popujve dhe kulturave të tyre. Si e tillë ajo korrespondon jo vetëm me njohjen e thellë me të cilën disponon Kadare për letërsinë dhe kulturën shqiptare, por edhe më gjerë. Prandaj, ajo meriton ti kushtohet një vëmendje serioze dhe të studiohet gjithnjë në planin krahasimtar.

VAZHDONI LEXIMIN.....


 NA NDIQNI - SHPERNAJE NE PROFIL
NA NDIQNI - SHPERNAJE NE PROFIL

Prilli i thyer - Ismail Kadare -(Analiza)
Prilli i thyer është roman i cili prek apo trajton temën e gjakmarrjes. Përshkruhet me hollësi forca dhe ndikimi i kanunit në jetën e malësorëve. Veprimi vendoset në vitet e ‟30-ta dhe ndërtohet në dy linja. Linja e parë flet për një
malësorë, Gjorg Berisha, i cili është i detyruar nga familja dhe të afërmit ta vrasë vrasësin e vëllait të vet nga fisi i Kryekuqes. Krahas tragjizmit theksohet dëshira e njeriut të thjeshtë, si viktimë e kanunit, për ta gëzuar jetën. Shkrimtari depërton thellë në psikologjinë e këtij personazhi. Berisha nuk pajtohet me kanunin dhe nuk gjen forcë ta kundërshtoj e ta dënojë. Linja e dytë është ajo e udhëtimit të çiftit Besian dhe Diana Vorpsi në Malësi në Orosh. Përshkruhet edhe dashuria midis Gjonit dhe Dianës, rrugët e të cilëve kryqëzohen në një pikë, kur Gjorgu shkonte për ta takuar qehajain e gjakut, dhe kur Diana po kalonte muajin e mjaltit në malësi të Veriut nga insistimi i të shoqit,shkrimtarit Besian Vorpsi.

LEXONI ME SHUME....

NA NDIQNI - SHPERNAJE NE PROFIL

 Parimi i dyte apo ligji i entropise thot qe ne sistemet e izoluara entrpia e tij eshte gjithmone ne rritje. Nderrimi i entropise se nje sistemi definohet si shume e tersishme apo integral i nderrimeve te nxehtesise pjestuar me temperaturen e sistemit ne shqyrtim. Kur theksojme entropine (shenohet me S, aludojme ne ndrrimin e saj por duke filluar nga vlera e saje zero.( E njeta gje vlen edhe me definimin e potencialit apo distances). Me nderrimin e entopise se sistemit te caktuar analizohet kahja e levizjes se proceseve fizike, kimike , biologjike etj. Kur nderrimi i entropise(delta S) është me i madhe se zero procesi është irreverzibil ( i pa kethyeshem), kur
nderrimi është zero procesi është reverzibil dhe kur ndrrimi ne fjale ka vleren me i vogel se zero procesi është i pamundur. Ketu shihet roli i gjitheanshem i ligjit te nderrimit te enropise apo parimit te dyte te termodinamikes. Me ane te tij parashihen levizjet e proceseve ne shkence shoqeri dhe kahet rrjedhjes se informacionece.Entropia ne aspektin informative definohet si shkalle e crregullesise. Crregullsia apo kaosi dhe rregullesia janë procese fundamentale ne te gjitha lemite e hulumtive. Te themi psh. qe Universi si sistem i izoluar ka nje entropi ne rritje për cka dihet qe ai zgjerohet ne menyre te pakethyeshme. Parimi i trete ne fakt quhet parimi zero(0) i termodinamikes.Keto nuk po e trajtojme por vetem te themi qe ai ndihmone ne definimin e teperatures dhe për ta kuptuar shum lehte, te mendojme situaten si vijon. Kur dy madhesi janë te njejta me nje madhesi te trete atehere ato janë te njejta edhe me njera tjetren.

Vdekja termike e Universit është fati përfundimtar I supozuar I universit, në të cilin gjithësia eshte zvogëluar ne një gjendje pa energji termodinamike te lire dhe prandaj nuk mund mbështetse proceset që konsumojnë energji (duke përfshirë njehsimin dhe jetën). Vdekja e termike nuk nënkupton ndonjë temperaturë absolute të veçantë, por vetëm kërkon që ndryshimet e temperaturës ose proceset tjera nuk mund të shfrytëzohen për të kryer punën. Në gjuhën e fizikës, kjo është kur universi arrin ekuilibrin termodinamik entropia (maksimum). Hipoteza e vdekjes termike, buron nga idetë e William Thomson, 1st Baron Kelvin, i cili në vitet 1850 mori teorinë e ngrohjes si humbje e energjisë mekanike në natyrë (mishëruar në dy ligjet e para të termodinamikës) dhe atë në proceset e mëdha në një shkallë universale. Ideja e vdekjes termike, buron nga ligji e dytë të termodinamikës, i cili thotë se entropia tenton të rritet në një sistem të izoluar. Nëse universi zgjat për një kohë të mjaftueshme, ajo do të qase asimptotatikisht një shtet ku të gjithë energjia është shpërndarë në mënyrë të barabartë. Me fjalë të tjera, në natyrë ka një tendencë për (humbje të energjisë) së energjisë mekanike prandaj, me ekstrapolim, ekziston pikëpamja se lëvizja mekanike e gjithësisë do të zbrese poshtë, si puna konvertimit në ngrohje , në kohën e duhur të ligjit të dytë. Ideja e vdekjes termike është propozuar së pari në drejtim të lirshem , filluar në vitin 1851 nga William Thomson, 1st Baron Kelvin, i cili teorizoi më tej pikëpamjet mekanike te humbjes se energjisë sipas Sadi Carnot (1824), James Joule (1843), dhe Rudolf Clausius (1850) . Pikepamjet e Thomson u përpunuan pastaj në më shumë definicione gjatë dekadës së ardhshme nga Hermann von Helmholtz dhe William Rankine. Ideja e vdekjes të ngrohjes e universit rrjedh nga diskutimet e zbatimit të dy ligjeve parë të termodinamikës në procese universale. Konkretisht, në vitin 1851 William Thomson përshkroi pikëpamjen, si të bazuar në eksperimentet e fundit në teorinë dinamike të ngrohjes, se "ngrohja nuk është një substancë, por një formë dinamike e efektit mekanik, ne e perceptojmë se duhet të jetë një ekuivalencë në mes të punës mekanike dhe ngrohjes, si në mes të shkakut dhe pasojës. ". Kelvin-i origjinalizoi idenë e vdekjes termike universale në 1852. Në 1852, Thomson botoi "Për një tendencë Universale në natyrë ; për shpërndarje të energjisë Mekanike", në të cilin ai përshkroi bazat e ligjit të dytë të termodinamikës përmblidhen nga pikëpamja se mocioni mekanik dhe I energjisë përdoret për të krijuar atë lëvizje qe do të tentojë të zhduket ose të drejtohet poshtë, natyrisht. Idetë në këtë botim, në lidhje me zbatimin e tyre në moshën e diellit dhe dinamikën e operacionit universal, tërhoqi sërën e William Rankine dhe Hermann von Helmholtz. Tre prej tyre thane se kanë shkëmbyer idetë në këtë temë. Në 1862, Thomson botoi "Për moshën e ngrohjes e diellit", një artikull në të cilin ai përsëriti besimin e tij themelor në pathyeshmërine e energjisë (ligji i parë ) dhe shpërndarje universale te energjisë (ligji i dytë), duke çuar në përhapjen e ngrohjes, ndërprerjen e levizjes se dobishme (punë), dhe lodhjen e energjisë potenciale përmes universit material duke qartësuar pikëpamjen e tij për pasojat e gjithësisë si një e tërë. Në një paragraf kyç, Thomson ka shkruajtur: Rezultati ne mënyrë të pashmangshme do të jetë një shtet i pushimit universal dhe vdekje, nëse universi ishte e fundem dhe e la t'u bindet ligjeve ekzistuese. Por kjo është e pamundur të krijoje një kufi për masën e materies në univers, dhe për këtë arsye shkenca tregon më tepër për një progres të pafund, nëpër një hapësirë të pafund, te veprimit qe përfshin transformimin e energjisë potenciale në lëvizje te dukshme dhe kështu në nxehtësi, sesa të një mekanizmi të vetem te fundem, drejtimin poshtë si një orë, dhe ndalimin për gjithnjë. Në vitet që ndjekin 1852 dhe 1865 ne botime , Helmholcit dhe Rankine , kredituan Thomson me idenë e tij , por lexoni më tej në botimet e tij nga pikëpamjet botuese deklarohet se Thomson argumentoi se gjithësia do të përfundojë në një "vdekje termike " (Helmholcit) cila do të jetë "fundi i të gjitha fenomeneve fizike" (Rankine). 


NA NDIQNI - SHPERNAJE NE PROFIL


ESE : ESHTE TEPER E VESHTIRE TE FALESH KUR SHPIRTIN TA PUSHTON 
DHIMBJA. 
Koha sheron gjithçka. Dhimbjet, plaget, te meson te kerkosh falje, te meson tefalesh. Por kur dhimbja te pushton shpirtin te falesh te duket e pamundur. Thone se
te gabosh eshte njerezore por te falesh eshte hyjnore. Dhe nese ti e do veten tende aq pak sa ta lesh ate ne doren e dhimbjes e te urrejtjes atehere kurre nukdo te jesh i afte as te falesh por as te meritosh faljen e dikujt tjeter. Per njemoment kur je e lenduar apo e zhgenjyer, ndjen se gjithçka ka humbur kuptimin qedikur kishte dhe ta falesh kete dhimbje te duket e pamundur. Sa me shume rritesh aq me shume e kupton se eshte e kote te vazhdosh duke mbajtur meri e inate nezemer, do jete gjithmone diçka qe do te te ndaloje te jesh e lumtur, te qeshesh mete vertete. Nje gje qe prishet njehere nuk do mundet kurre te kthehet ashtu siçishte ne fillim. Eshte njesoj si nje pasqyr e cila thyhet dhe sado te mundohemi tingjisim copat e saj, nuk do na japi me pasqyrimin tone te sakte. Besimi per njerezit eshte shume I veshtire per tu fituar e mjafton vetem nje cast per ta humbur ate.Une mendoj se njerezit e forte dijne dhe duhet te falin sepse falja sipas mendimittim nuk do te thote qe nje raport te kthehet ashtu siç ishte ne fillim por qetesia per shpirtin tend. Ne qofte se fal dike ne rradhe te pare duhet bere per te shpetuar veten tende nga dhimbja. Por gjithashtu e di shume mire se shpesh here nuk arrin te komandosh dot as ndjenjat pozitive e as ato negative. Dhimbja eshte nje ndjenje negative e nuk te lejon dot te mendosh ashtu siç duhet. Kemi shume pak kohe per te qene te lumtur e mendoni pak nese kete kohe duhet ta harxhojme dukembajtur lendime e trishtime ne shpirt. Mos prit asnjehere qe falja kundrejt dikujt te vije te ty. Duhet te jesh vete ti qe te kuptosh se gjerat duhet ti fitosh perfshire ketu dhe aftesine per te falur e per te bere diçka te mire per jeten tende. Nuk jane te dobet apo pa karakter ato persona qe arrrijen te falin. Ata kane kuptuar kuptimin e jetes. Se nuk ja vlen te kesh nje peng ne zemer kur mund ta largosh ate, nuk ja vlen te ndihesh keq me veten tende kur fajin nuk e ke ti. Dhe mbi te gjitha duhet te dish se per sa kohe je gjalle, duhet te ndihesh gjalle, duhet te falesh veten tende sepse duke falur veten tende arrin te falesh edhe te tjeret,duke falur te tjeret behesh nje njeri I madh. Nuk ka dhimbje me te madhe se nje ndjenje qe nuk te lejon te jetosh I qete. Kujdesu vete per veten tende e ke per ta kuptuar se cfare ka me shume rendesi. Eshte vertete e veshtire te falesh por do te jete akoma me e veshtire te jetosh me dhimbje ne shpirt. Pas nje dite me shi do te vije nje dite me diell. Pas nje falje te sinqerte do te vije diçka me e bukur dhe me e vertete. Mjafton te kemi besimin te vetja jone dhe atehere kemi per ta ndiereshpirtin e lire. Do te jemi me te lumtur, me te qete, me te sigurt.

LEXO ME SHUME ...

 NA NDIQNI - SHPERNAJE NE PROFIL

NA NDIQNI - SHPERNAJE NE PROFIL


Nata ka gjithcka. Henat kane tendencen qe te sjellin pergjigje dhe mesime.
Drita e dites terheq vendimet. Realiteti dhe trillimi shkrihen ne erresire dhe poshte yjeve, si ne nje roman surreal te pikturuar nga tingujt, ngjyrat, aromat, shijet dashurite dhe tradhetite.

Ne fllusken e nates egziston nje vend per hijen e dyshimit qe as flaka e turpshme dhe e hershme e diellit mund ta shuaje. Gjate nates zhvillohen biseda, skena, takime dhe lamtumira, humbje te shpallura me nxitim por te mirepritura nga nje shprese naïve.
Bashke me qiellin magjik dhe te qete bashkohen lidhje te pashpjegueshme, shqetesuese,intensive, te thella dhe emocionuese.
Dicka ne lekure hyn ne fuqi dhe magneti I brendshem reagon ne menyre te pajtueshme ne nje trup tjeter. Mendja e shendoshe zakonisht del ne pension. Eksitimi I mishit dhe I shpirtit jo gjithmone kuptojne besnikerite…as te huajat, as te vetat.
Eshte poshte henes kur dalin maskat dhe shume te tjera bien. Hapen zemrat ose anullohen biletat qe lejonin hyrjen e drejtperdrejte ne shpirt. Ndertohen histori ose shkaterrohen pa patur kthim mbrapa. Para yjeve, syte kryqezohen me dhjetra shikime te ndryshme, te urtuara per te
 formuar nje rastesi te vetme qe eshte aq transparente si per tu reflektuar
ne ujerat e saj, per te pire puthjet dhe vargjet e saj, edhe nese I ka apo nuk I ka ato.
Buzet bejne te tyren dhe nderthuren ndermjet premtimeve te embla ose propozimeve joshese. Peshperisin gjera qe vetem shikimi mund ti konfirmoje apo mohoje pothuajse menjehere. Gjuhe e heshtur, e tij. Forca e syve eshte e plote. Syte jo vetem qe flasin por edhe ftojne edhe rrefejne. Syte puthin me mire se vete puthjet. Parfumi I nates te ben qe te biesh ne dashuri. Mund te gjendesh permes aromash qe te trembin,
por eshte bekim te perplasesh me te gjithe ata qe te lidhin kujtesen dhe zemren pergjithmone,duke ngrire gabime te jetes dhe ndjenja ne kohe.
Mungesa e aromes eshte nje nga mekatet me te medha. Ai qe nuk ndjen asnje arome nuk egziston, nuk eshte. Shkon pa u vene re, si ai qe kalon para nje te verberi, si nje shpirt I cili eshte ne gjendje per te shikuar.
Prandaj parfumi I nates eshte joshes, mban ere fantazie, muzike, vetmie, spiritualiteti, lodhje dhe solidariteti. Nata mban ere mekati dhe falje. Shija e saj e ndaluar gjithashtu ka ere te zakonshme. Eshte figura e ekulibrit mes te embles dhe te hidhures, si qumeshti dhe mjalti, si
vreri dhe uthulla, si luleshtrydhjet dhe vera.
Disa njerez e dine cfare eshte shpresa dhe iluzioni,dhe qe ne sekonda fitojne shijen e dhimbshme te zhgenjimit, te fundit.
Deri ne henen e sotme, pak jane ata qe e kuptojne shijen e perjetesise, prandaj shija dhe ereza e tyre eshte ajo e perkohshmerise.

NA NDIQNI - SHPERNAJE NE PROFIL
NA NDIQNI - SHPERNAJE NE PROFIL


"Mbreti Lir" subjekti, koment dhe analize (Shekspir) 
 Tragjedi Shekspiriane mbeshtetur ne gojedhene te kelteve. Subjekti : Mbreti Lir eshte mbreti I Anglise. Ai vendos te lere fronin e tij dhe t’a ndaje mes tre vajzave te tij, Gonerilit, Reganit dhe Kordelias. Ai I vendos ato para nje prove ku do te shihte se cila nga vajzat do ta donte me shume.


Dy vajzat e medha nisin ta manipulojne me fjale, ndersa Kordelja, vajza e vogel thote se
ajo e do babain e saj ashtu sic do femije. Prandaj ai nuk I jep asaj nga tokat e veta, por e mallkon dhe e debon ate nga shtepia. Nderkohe Kordelja shkon ne France pasi mbreti I Frances ishte ne dashuri me te. Me pas Liri e kupton se c’gabim te rende kishte bere pasi dy vajzat e debojne nga shtepia dhe e lene ne shi. Nderkohe Konti I Glosterit ka gjithashtu probleme familjare. Djali I tij I madh, Edmundi, eshte I adaptuar . Ai nuk e pranon dot kete dhe thur nje intrigue sikur djali tjeter , Edgari do te vrase babane e tyre. Ndaj Glosteri e debon Edgarin dhe mban prane vetes Edmundin. Kur Glosteri merr vesh qe Lirin e kane braktisur te bijat, e ndihmon ate. Regan dhe I shoqi I saj , e masakrojne per kete, dhe ai perfundon serisht tek Edgari, ku shkoi dhe Liri. Nje ushtri franceze niset kundra Anlgise, e kryesuar nga Kordelja. Edmundi lidhet me dy motrat, dhe Albani, I shoqi I Gonerilit eshte shume I shqetesuar rreth ceshtjes se Lirit, dhe per pasoje ate e vrasin. Nderkohe ushtria e Kordelias mundet dhe ajo dhe I ati mbahen peng. Nga ana tjeter ushtria angleze e Edmundit dhe motrave thyhet nga ajo e Edgarit. Glosteri tenton te vrase veten, Edgari vret Edmundin, Gonerili vret motren e saj per shkak te xhelozise ndaj Edmundit dhe me pas kryen vetevrasje , Glosteri vdes, Kordelja ekzekutohet dhe Liri vdes I thyer n zemer me trupin e saj nder duar. Personazhet: Mbreti Lir - ka nje karakter te dyfishte e kontradiktor ku spikasin: despotizmi mizor me humanizmin e thelle, mendja cinike me ate plot kureshtje, dyshimi me pastertine shpirterore. Ai eshte nje karakter qe eshte formuar nen ndikimin e raporteve te caktuara shoqerore. Edhe ne moshe te madhe, mbreti ka nje krenari te tepruar, e vetem me dinakeri mund t’ia fitosh zemren. Kjo ka ndikuar keq e ne edukimin e vajzave , dhe vete Shekspiri thote keshtu. Edhe ato jane impulsive e I binden mbretit sa per sy e faqe, dhe kur u cenohet interesi bejne veprime ekstreme. Mbreti Lir vetem kur mbetet jashte kupton te verteten. Ai peson nje goditje te tmerrshme, saqe cmendet. Gjate zhvillimit te ngjarjeve ndryshon dhe mendimi I lexuesit per mbretin. Ne fillim mbreti duket sikur I intereson me shume aparenca se e verteta. Kordelja eshte vazja e tij e preferuar ne fillim, dhe ai ndoshta e di qe ajo e do me shume, por nuk mund ta pranoje pergjigjen e saj indiferente. Me vone ai meson nga gabimet e tij. Kordelja – Karakteristikat e saj jane bukuria fizike e shpirterore, ndershmeria, perkujdesja, dashuria etj. Ajo kontraston me karakteret e dy motrave. Ajo eshte personifikimi I virtytit, dhe nga ana tjeter nje viktime e pafajshme e padrejtesive te botes. Edmundi – eshte antagonisti I tragjedi. MEgjithate karakteri I tij eshte kompleks, pasi ai nuk vepron vetem per interesa te tipit dedhira per pushtet, ambicja per sa me shume, por sepse nuk mund te lejoje qe shoqeria ta shohe si nje bastard, sic e cilesoi dhe vete babi I tij. Ai eshte shume I ftohte, porsi dhe shoqeria ka trajtuar ate, dhe vetem ne fund te tragjedise shfaq nje shenje dobesie, kur sheh qe Gonerili dhe Regani kishin vdekur per te. Regan dhe Gonerili- jane personazhe negative. Ne fillim ato duken te zgjuara, aq te zgjuara sa t’ia hedhin babait te tyre. Me pas ato tregohen te pashpirta dhe shume ambicioze, te pangopura. Nuk kane meshire as kur perzene babain e tyre dhe as kur verbojne Glosterin. Ne fund ato duan te kenaqen me Edmundin, por e keqja I kthehet mrapsht duke I vrare ato te dyja nga duart e njera tjetres. Temat : Drejtesia Autoriteti kunder kaosit – Liri s’eshte vetem nje baba, por edhe nje mbret. Ai ia le trashegim fronin e tij vajzave, por nga ana tjeter kjo qeverisje I sjell kaos Anglise. Pajtimi – Edhe pse Liri e deboi Kordelia, ajo vazhdoi ta doje babain e saj dhe madje ta mbroje ate. Edhe Liri I cili u tregua aq I ashper me te, u lidh me shume se me cdo njeri tjeter. Motivet : Cmenduria - Nga vuajtet dhe tronditjet e medha, Liri cmendet dhe kjo cmenduri e shoqeron tere tragjedine.Personazhit te tij tragjik I bashkangjitet dhe persnazhi komik I Lolos. Nen pamjen e tij qesharake fshihet nje dituri e urtesi dhe nje zemer e madhe. Ai misheron urtesine popullore dhe e sheh jeten me sy te mprehte dhe e di te verteten. Tradhetia – fillimisht mes femijeve dhe babait, dhe vellait me villain. Ne marredhenien e Kordelias dhe te atit forcohet ideja qe zemra e tradhetise eshte mospasja e nje gjykimi te drejte. Simbolet Shiu dhe shtrengata e madhe - simbol I krimit me te tmerrshem : uzurpimi I pushtetit dhe mosmirenjohja ndaj prindit. Ky krim I dyfishte ka prishur gjithe ekuilibrat natyrore mbi te cilet ngrihet jeta shoqerore dhe ajo individuale. Gjendja shpirterore e mbretit te shperfillur jepet pikerisht me kete shtrangate. Ajo mund te jete gjithashtu simbol I natyres qe I ben thirrje mbretit te shohe te vertetat, simbolizon drejtesine hyjonore qe eshte e thyer nga veprimet e njerezve, por edhe gjendjen ne te cilen Liri po le vendin e tij. Verbimi - verbimi fizik I Glosterit eshte gjithashtu metaforik. Si ai si Liri kane te dy femije te ndershem dhe te pandershem , dhe ata jane te verbuar per sa kohe nuk shohin te verteten, por mbajne anen e te keqinjve. Ato jane te verbuar nga fjalet, dhe nuk mund ta shohin te verteten . Mesazhet : Ajo percjell ide humaniste. Liri nis te ndieje dhimbje per te varfrit dhe urrerjte e zemerim te thelle kunder krimineleve, hipokrizive dhe sistemit shoqeror. Fataliteti I pashmangshem e heronjve lidhet me denimin e tyre per te ikur nga bota e se keqes qe u solli aq shume vuajtje sa qene gjalle. Kjo tragjedi eshte kunder erresires se despotizmit te kishte pushtuar Europen ne Rilindjk, dhe kjo shfaqet me kundershtimin e hapur ndaj mbretit te Kordelias dhe Kentit. Ne fund ka shprese dhe kjo jepet me fjalet “Ju miq te dashur, te dy tok sundoni, Dhe rregullojeni shtetin e percare.” LEXO ME SHUME.... 

NA NDIQNI - SHPERNAJE NE PROFIL

"Hamleti" Subjekt, koment dhe analize (Shekspir)
 Tragjedi Shekspiriane 
 Subjekti : Fantazma a mbretit te vrare te Danimakres shfaqet ne Elsinore, dhe shihet fillimisht nga Horatio dhe nje sherbetor.Horatio I thote birit te mbretit te vdekur, Hamleitit, I cili vendos te takoje fantazmen.Nga ajo , ai kupton se I ati eshte vrare nga xhaxhai I tij, Klaudius me helm ne vesh.Xhaxhai I tij I kishte zene fronin dhe kishte marre nenen Gertrude per grua. Hamleti tronditet dhe per te zbuluar te verteten, nis te shtiret si I cmendur.Ofelia, e dashura e tij bashkepunon me te atin, Polonin dhe mbreterit per te zbuluar te verteten e Hamletit.Duket sikur
Hamlet eshte vertete I

marre, dhe ai bashkohet me trupen e teatrit per te vene ne skene nje tragjedi ku perhskruhet menyra si Klaudi vrau mbretin.Klaudi nuk e perballoi sot dhe u largua nga shfaqja, duke e siguruar keshtu Hamletin per fajsine e tij. Ndersa hyri ne dhomen e nenes, ai vret Polonin I cili ishte fshehur ne dollap.Pas kesaj Ofelia cmendet, dhe Laerti vellai I saj kthehet nga Franca.Klaudi shtyn Laertin kunder Hamletit, dhe vendos qe gjate nje dyluftimi rutine, te helmoje shpaten e Laertit, nderkohe qe Hamleti ishte debuar per ne Anlgi, por u kthye prape prej sulmeve pirate.Ai u kthye gjate funeralit te Ofelise e cila vdiq e mbytur ne lume. Me pas, Klaudi e merr ne gosti ku kishte vere te helmuar, per Hamletin.Gertruda e pi gabimisht dhe vdes, Laerti plagos Hamletin me shpaten e helmuar, dhe me pas veten.Hamleti detyron Klaudin te pije veren e helmuar dhe vdesin te gjithe.Kur vijne norvegjezet per t dhene lajme te luftes, I gjejne te gjithe te vdekur.Ka mbijetuar Horatio miku I Hamletit I cili tregon historine e Hamletit. Personazhet : Hamleti : karakter kompleks.Intelektual, akademik, I sjellshem. I lekundur, misterioz, I pasigurte , enigmatic , I rrembyer, melankolik.Ai ka dy karakteristika : gjakftohtesine ne kohe rreziku dhe shpejtesine rrufe ne veprim.Tragjizmi I tij qendron ne faktin qe planet e medha shpirterore te tij , perballe fatalitetit te vdekjes humbasin kutimin e tyre.Dilemat e tij jane te shumta por permendim ate qe c’ka eshte jeta ? detyre apo e drejte e njeriut?A duhet vendosur puna dhe misioni para dashurise? - fati ironic. Hamleti eshte nje hero I vetmuar ku kompromisi me kriminelin dhe hiprokizia e jetes nuk I lene vend per te jetuar sic ai do.Hamleti nuk deshiron te vrase mbretin per ti marre fronin, por ai ka ideale humaniste.Ai brengoset per lumturine e pergjithshme dhe do ta ndreqe ate “ kjo bote u shtur” .. Klaudi : personazhi antagonist, tiran, egoist, I lig, burracak. Fjalet e tij hipnotizojne por dhe helmojne veshet, njelloj si krimi I tij. Gertruda : sharmante, karakter I pasur por shpesh keto duken si cilesite e saj te vetme, pasi nuk ka mendime te kthejjta ne situate kritike. Fabula : Melankolia e Hamletit, hakmarrja per vdekjen e mbretit Hamlet,kurthe dhe dredhi. Nenfabula : Dashuria e Ofelise dhe Hamletit, Laerti ne France, cmenduria e Ofelise. Temat : Hakmarrja, cmenduria, lakmia, udheheqesi ideal, spiunimi dhe fuqia e artit jane vetem disa prej temave qe trajtohen ne kete tragjedi kaq te gjere.Tema te tjera jane : Pamundesia e te qenurit I sigurte. – vete tragjedia me shume na shtron pyetje sesa na jap ergjigje.Pyetjet shtrohen qe ne rrafshin fantazmagorik dhe abstract “ A duhet besuar fantazma, apo eshte nje krijim I se keqes? “ , ne rrafshin tokesor “ Si mund te veprojme kur kemi te bejme me nje krim pa deshmitare? “ , ate psiklogjik “ Si mund te kuptojme shpirtin e nje njeriu dhe te vertetat e tij vetem duke pare reagimet apo gjestet? “ etj. Kompleksiteti I aksioneve - Hamleti mendon shume per veprimet e tij, jo vetem persa I perket siguire, por dhe gjendjed emocionale, shpirterore etj.Ndryshe nga ai persnazhet e tjere veprojne pa u menduar gjate, por mesa duket , veprimet e pamenduara mire cojne ne demin e vete personazhit.Kujtojme ketu Klaudin me helmin dhe Laertin ne dyluftim. Misteri I vdekjes : Hamleti obsesionohet me vdekjes.Ai e shef ate edhe ne aspektin shpirteror ( fantazma e tea tit), edhe fizik (kafka e Jericos).Ai gjithashtu e sheh vdekjen si nje mundesi per te shpetuar nga jeta torturuese dhe dilemat e tij, por misteri pertej vdekjes eshte ai cka e mban njeriun ende ne jete. Shteti si nje trup I semure : mund te themi keshtu, sepse mesa duket,mireqenia e Danimarkes varet nga familja mbreterore.Para se te vinte Klaudi, Danimarka nen nje qeverisje te mire ishte e qete, ndersa tashme ajo eshte kthyer ne nje trup te infektuar nga korruptimi I Klaudit dhe Gertrudes.Ne fund kemi tone optimiste per fatin e Danimarkes.
 Mesazhet : Ide te thella humaniste, ngrihet kulti I njeriut me virtyte qe ngadhejen ne luften kunder se keqejes dhe bjerrjes qe jane rrenjet e nje shoqerie ne mjerim. Thirrja qe I ben Hamletit nenes se tij eshte universal ne dhimbjen qe percon; aty ku ka shprese virtyti mund te lulezoje dhe njeriu mund te gjeje fuqine Brenda vetes qe te permiresoje jeten e tij dhe cilesite e tij te brendshme “ Jeto me gjysmen me te paster”
 Motivet : 
1.Incesti (Klaudio- Gertrude, Laerti – Ofelia, Hamlet- Gertrude)
 2.Urrejtje ndaj femres (Lidhja mes seksualitetit femeror dhe bjerrjes )
 3.Veshet dhe degjimi ( fjalet perdoren si per te komunikuar,ashtu dhe per te shtremberuar realitetin) Simbolet : Kafka e Jericos. Procesi fizik I vdekjes dhe dekompozimit e habit Hamletin.Ai kujton se Jeriko ishte gaztori I babait te tij, dhe tani ishte ngrene nga krimbat dhe I kishte mbetur vec kafka.Ky fat do t’I perfhije te tere, madje dhe vete mbretin.Mbreti do te jete dhe vete nje dite ushqim per krimbat qe do te perdoren per te peshkuar, e peshqiit ushqim per njerezit.Ne kete menyre, Shekspiri jep ne menyre artistike rrjedhen e jetes per te gjithe njerezit njesoj) Kjo tragjedi eshte shkruar me varg te bardhe.Shekspiri perdor pesekembeshin jambik per te krijuar ndjesite tingelluese sepse ky varg ka aftesine e krijimit ten je ritmi qe rrit ndjesite emocionale
.Ky varg dallohet nga perdorimi I nje zakonereje te patheksuar dhe nje zanoreje te theksuar prapa saj. Gjetjet artistike : 1.Tensioni I trefishte – vrasja e mbretit, cnderimi I nenes, krimi ndaj babait 2.Fantazma – ne mungese te deshmitareve te gjalle krijon piken e lidhjes 3.Drama Brenda drames 4.Marrezia e shtirur. Ligjerimet poetike : 1. lirika e dashurise Hamlet- Ofeli 2.poezia elegjiake – cmenduria e ofelise 3.Komike- komedianet dhe gazmoret 4.misteri – fantazma 5. monologue shperthyes 6. poezia e larte tragjike.

ANALIZE LETRARE: Gjenerali i ushtrise se vdekur koment dhe analize (I.Kadare)
 Ne roman takojme njerez te nje populli te vogel,por krenar per luften qe ka bere, te cilet dinin te respektonin traditat,te respektonin mikun, te respektonin te vdekurit, qofshin dhe armiq. Ne roman takojme nje gjeneral te huaj, i cili kishte ardhur te marre eshtrat e ushtarve te vrare te vendit te tij,dhe nje prift qe e shoqeronte gjeneralin, duke
bere ritet e fundit fetare te atyre qe nuk jetonin me. Një gjeneral dhe një prift kanë ardhur në Shqipëri rreth njëzet vite pas përfundimit të Luftës së Dytë Botërore në një kërkim arkeologjik. Misioni i tyre është të zhvarrosin trupat e ushtarëve të vendit të tyre, por ajo çka ata zbulojnë janë kujtimet, gjysmë të ndrydhura, të tmerreve të veçanta shqiptare të asaj lufte. Gjenerali dhe prifti rugëtojnë nëpër Shqipëri, në udhëtimin e tyre të shënuar jo vetëm nga eshtrat por gjithashtu edhe nga copëzat dhe mbeturinat e historisë: me gunga, të lodhur dhe të pastrehë. Gjenerali e sheh vetveten si një ushtarak, që lehtëson therjen e vdekjes duke hequr të vdekurit nga shtëpitë e tyre të përkohshme: “Gjeneralët e tjerë kanë udhëhequr ato kolona t ë pafund të ushtarëve në disfatë dhe shkatërrim. Por ai, ai ka ardhur t’i rinxjerrë nga harresa dhe vdekja ata që kanë mbetur”. Zemërgur, kryelartë dhe i pavëmendshëm ndaj shqiptarëve përreth tij, gjenerali beson se misioni i tij është vetëm paqësor, por takimet e papritura të tij provojnë dhunën e mbledhur nga e kaluara, të varrosur. Çdo fjalë, çdo fakt, çdo kockë e shpërbërë merr një kuptim të dytë, dhe pastaj një të tretë: Një ushtri e tërë është shndërruar në “disa tonë fosfor dhe kalcium”, grafitet e ashpra janë përkujtues të parullave fashiste. Secila medalje e luftës në kraharorin e një shqiptari reflekton fytyrën e një ushtari të vrarë që duhet zbuluar. Gjenerali mendjemadh i deritanishëm kthehet në një oficer të vdekjes, që mobilizon një ushtri fantazmash. Ndjenjat e gjeneralit ndryshojne shpejt dhe vazhdimisht. Gjenerali ne fillim te udhetimit te tij paraqitet i mbushur me entuziazëm për “misionin” e tij historik.Ne te njejten kohe del se gjenerali ka pritur te takoje njerez te eger dhe barbare por ndodh e kunderta sa me shume njeh nga afer popullin shqiptar aq me shume ai ka dashamiresi dhe vete kritike.Personazhet ne roman nisin te shtohen dhe kjo shton dramen e gjeneralit duke nisur sin je mision monoton, duke ndryshuar me vone me gjetjen e ditarit gje e cila le gjurme tek gjenerali dhe duke vazhduar tek dasma qe e perball gjeneralin me te verteten e hidhur. Skenë mjaft melodramatike eshte kur gjenerali që kryesonte misionin i gjen eshtrat e kolonelit në ballafaqimin me një plakë shqiptare (Nica), e cila e pati vrarë kolonelin me sëpatë, pasi ai i pati përdhunuar vajzën e saj 14-vjeçare, e cila pas kësaj fatkeqësie i dha fund jetës, ndërsa plaka Nicë e varrosi kolonelin tek pragu i portës së vet. Kur në fshatin e saj erdhi gjenerali italian që mblidhte eshtrat, Nica i nxori eshtrat e kolonelit të mbledhura në një thes dhe ia hodhi gjeneralit para këmbëve, në mes të një dasme shqiptare ku ai pati shkuar, i paftuar. Ketu na shfaqet dhe tragjizimi qe merr romani dhe dramaciteti qe perjeton gjenerali ne vetvete duke bere qe gjenerali te ndjeje peshen e mekatit , duke e barazuar veten me kolonelin Z ,duke u zhytur ne depresion. Dhe ky roman ne paraqitet i tille me ndryshime te thella psikologjike jo vetem kaq.Eshte nje udhetim neper nje vend te frikshem, te huaj dhe misterioz dhe udhetaret mesojne se nuk mund ti kapercejne kufijte e vdekjes.Nje udhetim neper boten e te vdekurve:sa me teper zgjat kjo sipermarrje e cmendur aq me e pakuptimte nis ti duket e gjitha kjo gjeneralit .Hap pas hapi te vdekurit e shkulin nga pozitat e njeriut sundimtar sic paraqitej ne fillim dhe e cojne deri aty sa ai pranon plaget qe hap lufta jane te pasherueshme. Gjenerali i ushtrise se vdekur koment dhe analize (I.Kadare) Roman nga Ismail Kadare. Ne roman takojme njerez te nje populli te vogel,por krenar per luften qe ka bere, te cilet dinin te respektonin traditat,te respektonin mikun, te respektonin te vdekurit, qofshin dhe armiq. Ne roman takojme nje gjeneral te huaj, i cili kishte ardhur te marre eshtrat e ushtarve te vrare te vendit te tij,dhe nje prift qe e shoqeronte gjeneralin, duke bere ritet e fundit fetare te atyre qe nuk jetonin me. Një gjeneral dhe një prift kanë ardhur në Shqipëri rreth njëzet vite pas përfundimit të Luftës së Dytë Botërore në një kërkim arkeologjik. Misioni i tyre është të zhvarrosin trupat e ushtarëve të vendit të tyre, por ajo çka ata zbulojnë janë kujtimet, gjysmë të ndrydhura, të tmerreve të veçanta shqiptare të asaj lufte. Gjenerali dhe prifti rugëtojnë nëpër Shqipëri, në udhëtimin e tyre të shënuar jo vetëm nga eshtrat por gjithashtu edhe nga copëzat dhe mbeturinat e historisë: me gunga, të lodhur dhe të pastrehë. Gjenerali e sheh vetveten si një ushtarak, që lehtëson therjen e vdekjes duke hequr të vdekurit nga shtëpitë e tyre të përkohshme: “Gjeneralët e tjerë kanë udhëhequr ato kolona t ë pafund të ushtarëve në disfatë dhe shkatërrim. Por ai, ai ka ardhur t’i rinxjerrë nga harresa dhe vdekja ata që kanë mbetur”. Zemërgur, kryelartë dhe i pavëmendshëm ndaj shqiptarëve përreth tij, gjenerali beson se misioni i tij është vetëm paqësor, por takimet e papritura të tij provojnë dhunën e mbledhur nga e kaluara, të varrosur. Çdo fjalë, çdo fakt, çdo kockë e shpërbërë merr një kuptim të dytë, dhe pastaj një të tretë: Një ushtri e tërë është shndërruar në “disa tonë fosfor dhe kalcium”, grafitet e ashpra janë përkujtues të parullave fashiste. Secila medalje e luftës në kraharorin e një shqiptari reflekton fytyrën e një ushtari të vrarë që duhet zbuluar. Gjenerali mendjemadh i deritanishëm kthehet në një oficer të vdekjes, që mobilizon një ushtri fantazmash. Ndjenjat e gjeneralit ndryshojne shpejt dhe vazhdimisht. Gjenerali ne fillim te udhetimit te tij paraqitet i mbushur me entuziazëm për “misionin” e tij historik.Ne te njejten kohe del se gjenerali ka pritur te takoje njerez te eger dhe barbare por ndodh e kunderta sa me shume njeh nga afer popullin shqiptar aq me shume ai ka dashamiresi dhe vete kritike.Personazhet ne roman nisin te shtohen dhe kjo shton dramen e gjeneralit duke nisur sin je mision monoton, duke ndryshuar me vone me gjetjen e ditarit gje e cila le gjurme tek gjenerali dhe duke vazhduar tek dasma qe e perball gjeneralin me te verteten e hidhur. Skenë mjaft melodramatike eshte kur gjenerali që kryesonte misionin i gjen eshtrat e kolonelit në ballafaqimin me një plakë shqiptare (Nica), e cila e pati vrarë kolonelin me sëpatë, pasi ai i pati përdhunuar vajzën e saj 14-vjeçare, e cila pas kësaj fatkeqësie i dha fund jetës, ndërsa plaka Nicë e varrosi kolonelin tek pragu i portës së vet. Kur në fshatin e saj erdhi gjenerali italian që mblidhte eshtrat, Nica i nxori eshtrat e kolonelit të mbledhura në një thes dhe ia hodhi gjeneralit para këmbëve, në mes të një dasme shqiptare ku ai pati shkuar, i paftuar. Ketu na shfaqet dhe tragjizimi qe merr romani dhe dramaciteti qe perjeton gjenerali ne vetvete duke bere qe gjenerali te ndjeje peshen e mekatit , duke e barazuar veten me kolonelin Z ,duke u zhytur ne depresion. Dhe ky roman ne paraqitet i tille me ndryshime te thella psikologjike jo vetem kaq.Eshte nje udhetim neper nje vend te frikshem, te huaj dhe misterioz dhe udhetaret mesojne se nuk mund ti kapercejne kufijte e vdekjes.Nje udhetim neper boten e te vdekurve:sa me teper zgjat kjo sipermarrje e cmendur aq me e pakuptimte nis ti duket e gjitha kjo gjeneralit .Hap pas hapi te vdekurit e shkulin nga pozitat e njeriut sundimtar sic paraqitej ne fillim dhe e cojne deri aty sa ai pranon plaget qe hap lufta jane te pasherueshme.
 Xha Gorio koment dhe analize ( Balzaku)
 Roman I shkruar nga Balzak qe hapi rrugen epokes se letersise realiste.Komedi njerezore.
 Subjekti : Ngjarja ndodh ne “Pensioni Voker” qe eshte mjedisi kryesor ku zhvillohet ngjarja, prone e zonjes Voker e cila jetonte pa te shoqin I cili kishte vdekur prej disa vitesh. Kjo rezidence ka nje pamje depresive dhe aspak te kendshme. Ne kete shtepi qendronin te rinj e te vjeter dhe njerez te kategorive te ndryshme, te cilet s’kane
ndonje lidhje me njeri tjetrin. Nder rezidentet kemi studentin e drejtesise Eugjen Rastinjakun,nje njeri nga nje familje provinciale por te ngritur, me ambicje te madhe , Votreni, nje personazh I rastesishem dhe ndermjet tyre eshte dhe xha Gorioi, I cili dikur ishte nje tregtar I pasur I makaronave. Gjithe pershkrimet jane te imtesimshme, fillimisht nga jashte dhe me vone depertimi realizohet sipas stilit prolix. Nderkaq, gjashte vjet me pare kur Gorioi erdhi fillimisht ne residence, zonja Voker shfaqi interes per te ,se pse ai ishte I pasur dhe mund te sherbente dhe per te terhequr kliente te klasit te larte ne hotel. Mirepo indiferenca e Gorioit per zonjen Voker beri qe ajo ta urrente, madje te vepronte keq kundra tij, aq me teper kur zbuloi se Gorioi merrte vajza te bukura ne dhomen e tij.Pak nga pak Gorioi humbi cilesine e tij te jeteses, duke u bere nje burre I varfer dhe I mjere. Nga ana tjeter, Rastinjaku sapo u kthye nga pushimet ne fshat, kur kuptoi sa I pelqente jeta pariziene. Ai mendoi se puna e lodhshme nuk eshte gjithnje celesi I suksesit ne jete, por duke shfrytezuar lidhje me familje te medha mund te perfitonte. Keshtu ai shkon ne nje ballo ku njihet me shoqerine e larte. Ai ia del te terheqe vemendjen e nje zonjushe shume te bukur te Parisit. Nderkohe atij I lindin disa dyshime per xha Gorioin kur e sheh duke me pjata argjendi dhe per Votrenin I cili kthehet shume vone naten. Dyshimet shtohen kur gjendet nje leter nga Gorioi qe I drejtohet Madame Anastasies ku I thoshte se kishte nje cek me leke brenda. Rastinjaku behet pjese e shoqerise se larte dhe zbulon se vajzat e xha Gorioit jane tashme aristokrate, ndaj nis te dejgoje historine e plakut te vjeter. Ai eshte nje baba fatkeq pasi dashuria per dy vajzat e tij behet dhe burimi I fatkeqesise. Ai shpesh vihet ne loje nga banoret e tjere, dhe me vone kupton se ka shkrire pasurite e tij per te martuar vajzat ne dyer te pasura: njera konteshe dhe tjetra bajroneshe. Vajzat e tij, Anastasia dhe Delfina ishin llastuar shume sidomos pas vdekjes se te emes. Ato shkojne ta shohin babane e tyre, jo me mall, por per ti zhvatur edhe parate e fundit qe I kane mbetur. Mosperfillja e tyre nuk eshte thjesht nje ves I karakterit, por ves I gjithe njerezimit, pasi te kesh turp nga babai I varfer nderkohe qe je pjese e nje familjeje aristokrate eshte per Balzakun shembja e botes. Keshtu sjellja e Rastinjakut ndaj Gorioit ndryshon. Ai mendon te provoje fatin me te bijen e Gorioit, edhe pse ndiehet inferior persa I perket pasurise se tij. Nderkohe Gorioi dhe Rastinjaku afrohen bashke kur ai mori vesh se Rastinaku kishte folur me vajzen e tij. Nderkohe, Votreni I propozon Rastinjakut qe te martohet me Viktorian, vajzen e nje konti. Ai kishte planifikuar qe do te vriste te birin e kontit, dhe pasuria do ti mbetej asaj , dhe ne menyre te terthorte dhe atij. Jeta e Rastinjakut komplikohet sepse nga njera ane ai ka ambicje per para, nga ana tjeter nuk mund te lejoje te kryeje nje krim aq te madh. Por krimi kryhet dhe Viktoria trashegon gjithe pasurine e te atit, por megjithate, Rastinjaku zgjedh Delfinen. Votreni arrestohet dhe futet ne burg ndersa vajzat e Gorioit dhe gjithe familja merr fund ekonomikisht. Gorioi vdes dhe ne varrimin e tij shkojne shume pak veta, madje as vete vajzat e tij. Personazhet :Xha Gorioi eshte personazhi tragjik ,dramamtik, babai fatkeq.Ai eshte I gatshem te beje cdo gje vetem te kenaqe vajzat e tij, dhe ne fund, kur ska asgje per ti dhene, braktiset dhe vde si vetem.Si capitalist shume I suksesshem ,ai kthehet ne nje njeri te ndryshem, e verbon dashuria deri diku e pakuptimte dhe e ekzagjeruar per vajzat e tij, dashuria I kthehet ne ves, nje dashuri kafsherore, animaliste. Megjithate nga ana tjeter ai mund te dale dhe si nje baba egoist, I cili ka perdorur vetem parate dhe anen material e per te kenaqur vajzat e tij. Ai ka frike mos humbase vajzat e tij, mos vdese vetem, dhe ne fund te jetes, me shume I therret ato nga nenvetedija sesa nga ndergjegja. Simbolizon dhe pergjitheson marredheniet prinderore. Eugjen Rastinjaku- peson nje ndryshim pergjate romanit. Fillimisht shfaqet si nje djalosh me ambicje, por me vone sa me shume ngjit shkallet e shoqerise se larte, aq me shume humbet nga vlerat moralet dhe perfshihet ne afera korruptive.Simboizon dhe pergjitheson ambicjen. Votreni eshte nje karakter kompleks, sa lozonjar, punetor dhe shakadashes ne fillim, aq negative, manipulues, psikolog I se keqes dhe inteligjence e se keqes ne fund. Ai eshte hakmarres, I vendosur me shume fuqi fizike dhe mendore. Ai e pelqen Rastinjakun, dhe deri diku do ta perdore ate per te permbushur alteregon e tij, pasi djali I ri ka cilesi si sharmi, elegance qe vete Voltrenit I mungojne. Simbolizon dhe pergjitheson hakmarrjen. Zonja Voker paraqitet si nje mikroborgjeze shpirtngushte, e apasionuar pas parase dhe fames, perfituese dhe hipokrite, djallezore.Ajo eshte zemergur me te varferit. Delfina – jeton nje jete te genjeshtert, duke dashur vetem parane si mjet jeese dhe duke u ndrydhur ne verteve persa I perket dashurise. Ajo nuk e do bashkeshortin e saj, por si shume gra te tjera te Parisit, gezon parane, nuk do prindin dhe nuk ia kthen dashurine babait. Ajo dhe motra e saj bejne jete mondane dhe kane nje renie dhe degjenerim shpirteror, por qe nuk eshte vetem faji I tyre, por faji I gjithe shoqerise qe e ka kthyer boten ne nje kopesht ku lulezon e keqja. Temat: Rendesia e statusit social Korruptimi moral (dyshja Rastinjak- Votren = Faust- Mefistofel) Marredheniet familjare Simbole : Zhvendosja e Gorioit nga kati I pare ne ate te trete- ne kundershtim me te statusin e tij social, ekonomilk dhe psikologjik. Kumari : lidhja patologjike e Gorioit me vajzat Stili : Stil prolix, I mbushur me detaje, dialogje, monologje. Pershkrimi eshte shume realist, natyralist dhe ne stil tipizues e pergjithesues. Pergjithesishtsubjektiv. Struktura eshte shume funksionale ne shume linja paralele, dramaciteti vjen duke u shkallezuar dhe personazhet rishfaqen ne varesi te temave dhe ideve qe rimerren.

Don Kishoti koment dhe analize (Servantes) 
 Roman I shkruar nga Servantes per te vene ne loje prirjen e kalorsise se Spanjes si dukuri shoqerore dhe historike. Hodhi Idene e daljes nga erresira. Don Kishotizmi eshte nje dukuri shterpe e panevojshme ku njeriu nuk arrin te vendose ekuilibrin midis te shkuares dhe te tashmes dhe nuk njeh ligjesite e jetes. Aventurizem qesharak dhe terheqje patologjike per leximin e nje libri te
caktuar. Format e komikes jane : komizmi I gjestit, karakterit dhe situates.
Menyrat e shrehjes se komikes jane : Manierizmi- menyre artificial e te folurit sidomos ne fjalimet kalorsiake te Don Kishotit Anakronizmi qe ka te beje me perdorimn e shprehjeve te vjetra. Gjinia eshte parodi . Forma kryesore e parodise eshte kontrasti, gershetimi I elementeve grotekse me ato reale dhe fantastike.Personazhet jane tragjikomike. Ndiehet ne stil fryma popullore. Subjekti : Don Kishoti eshte nje zoteri nga Spanja qendrore, qe pasi kishte lexuar shume libra mesjetare kalorsiake vendos te behet dhe ai nje kalores. Keshtu merr shpaten dhe mburojen dhe del ne kerkim te aventurave, bashke me mikun e tij fshatar Sanco Panco, te cilit I premton zoterime pa fund pas fitoreve te tyre. Ai le cdo gje nga jeta e tij ne emer te te dashures, Dulcinese se Tobozos. Bashke me Sancon kerkojne aventura por shume here ato I shkojne per ters. Ne fund te romanit, Don Kishoti vdes si pasoje e temperatures, dhe rrefyesi te cilit Servantrsi thote se I ka degjuar historine, del dhe thote se pas vdekjes se Don Kishotit, nuk pati me asnje kalores. Personazhet : Don Kishoti – heroi tragji-komik. Tragjik sepse ai priret nga deshira per te kryer heroizma, deshiron te luftoje per drejtesine dhe ka ndjenja humane dhe deshiron te ndihmoje te tjeter. Komik eshte sepse ka mosbalancim te fjaleve dhe veprimeve, jeton me endrra dhe iluzione dhe sepse do te ktheje prapa rroten e historise. Megjithate ai eshte besnik, I ndershem, idealist dhe madje dhe I mencur. Ai di shume rreth letersise se mesjetes, dyluftimeve etj. Pra nga ana tjeter ai mund te perfaqesoje idene se edhe njerezit e mencur mund te bijne pre e budalallekut te tyre.
 Don Kishoti shpesh flet me manierzima. Sanco Panco – shtojce e Don Kishotit, ka iluzione si I zoti, eshte perfaqesues I mentalitetit te ngushte fshatar, I shkon mrapa Don Kishotit per interesat dhe lakmite e tij dhe ka nuhatje instiktive. Ai eshte personazhi I vetem qe jeton renda dhe jashte marrezise se Don Kishotit , here duke e besuar ate e here duke u treguar skeptik. Ai misheron anet negative dhe positive te asaj epoke. Edhe pse ai eshte I paditur,ai nuk e shfaq veten si injorant, por ka virtyte si besnikeria, humanizmi etj. Shpesh ai I referohet dhe zotit. Dylqineja e Tobozes- karakter, personazh I papare, I paekspoluar fizikisht ne veper. Disa truke e mbajne ate jashte skenes se romanit.Edhe pse ajo nuk duket, ajo ka nje rol kryesor sepse I jep fuqi dhe frymezim Don Kishotit per veprat e tij. Pra ajo eshte e rendesishme per gjendjen qe I shkakton heroit. Marredheniet midis Don Kishotit dhe Sanco Panco : Jane plotesime te njeri tjetri, njeri nje here komik ,tjetri tragji, enderrojne te dy me sy hapur dhe ndryshojne nen ndikim e njeri tjetrit dhe te realitetit.
  Temat : Sistemi I moralit Klasa shoqerore dhe vlera e tyre – Servantesi goditi idene se medoemos shtresat fisnike perbeheshin nga njerez te tille Motivet : Nderi Romanca Literatura Simbolet : Librat dhe literatura- tregojne per rendesine dhe influencen e libravr ne jeten e .perditshme,marredhenia patologjike e njerezve me librat. Kuajt- simbolizojne klasen se cilen I perkasin personazhet, simbolizojne levizjen dhe jane miq te mire. Hanet- jane vende ku takohen njerez nga te gjithe klasat.Ato simbolizojne strehen dhe ushqimin por dhe korrupsionin. Sanco Panco shpesh deshiron te kalojne naten ne hane, ndersa Don Kishoti poshte yjeve.Kjo tregoj lidhjen e Sanco Pancos me shume me realitetin. Koment fragmenti : “Don Kishoti dhe mullinjte e eres” Lufta me mullinjte e eres eshte simbol I luftes absurde, ndaj nje armiku abstrakt, shume here me te fuqishem qe as nuk shfaqet, as nuk ka emer. Eshte sit e luftosh kunder asgjese, te sajosh situata per t’u dukur interesant dhe hero para ate tjereve. Nderkohe qe Sanco eshte realist dhe me kembe ne toke, Don Kishoti deformon realitetitn. Ai eshte komik sepse jeton me iluzione, dhe tragjik sepse lufton me synimin se ai po lufton per rrrugen e Perendise. Fjala anakronike xhiblet- fare e keqe perdoret me nje ngjyrim emocional. Ketu permblidhet thelbi I deshires donkishoteske, pastrimi I perhershem I botes nga mbeturinat, veset dhe padrejtesite dhe lulezimi I virtytit dhe te vertetes, qe ne te vertete s’mund te realizohet ne realitet. Don Kishotin e perplas ne toke realiteti, enderrat e tij behen cope cope nga realiteti. Ne nje kontekst me te gjere, mesazhi lidhet me ata njerez te cilet bien ne krahet e fantazise me teper sec duhet dhe ne nje moment te caktuar realiteti I zbret me kembe ne toke, dhe e gjitha kjo eshte ne perpjestim te zhdrejte.


 Procesi esht romani me I njohur dhe me I perhapur I Kafkes,
I botuar ne Berlin me 1926,dy vjet pas vdekjes se shkrimtarit. Maks Brod, nje miku I tij qe pergatiti librin per botim ka thene : “Kur mora doreshkrimin e “Procesit” e lexova me nje fryme.Nuk kishte titull por Kafka keshtu e quante sa here binte fjala per te.Kete liber vete Kafka e quante te
paperfunduar,pavaresisht se e kishte kreun e fundit.Ai mendonte se duhej te shtonte disa ane te tjera te atij procesi misterioz.Por megjithate, po mos t’a dija se Kafka ka patur ndermend ta vijonte punen me kete roman,une nuk do te gjeja asnje mangesi ne te.”
 Struktura Romani permban dhjete krere.Ne secilin prej tyre ka nje histori dhe ngjarje te vecante,qe duke u nderthurur krijojne permbajten e gjithe romanit. 
 Subjekti Romani tregon per nje qytetar te rendomte,nenpunes banke nga nje qytet I panjohur ,te cilin nje mengjes e arrestojne dy police,pa ndonje arsye,per nje krim qe nuk I tregohet as atij dhe as lexuesit.Ato nuk tregojne se cilit autoriteti I pergjigjen .Perderisa ndaj tij nuk ka nje akuze te percaktuar,procesi I tij mbetet pezull.Gjate kesaj kohe njihet me mjegullsine e gjykatave,absurdin , hierarkine e posteve jo vetem ne gjykate por dhe ne jeten e mirefillte.Atehere ai imagjinon marifete nga me te deshperuarat,qe zbulojne para tij ingranazhe te pakuptueshme dhe mbytese. Duke mos ditur kujt t’i besoje dhe ku te kapet,ai ulet vete te perpiloje mbrojten e vet ne te cilen kerkon falje per cdo gje qe ka bere,duke firmosur keshtu aktin e fajesise dhe denimin e vet. Ne kapitullin e fundit ate e vrasin dy policet qe e paten arrestuar ne fillim te librit.Pa proces,ose me sakte para se procesi te perfundonte,Josef K.-ne e vrasin “si nje qen”dhe me keto fjale,me te cilat personazhi percakton veten,mbyllet libri. 
 Interpretimi dhe kuptimet Ne rrafshin politik : Qytetari I pafajshem eshte paditur per dicka qe se ka kryer kurre;ne fund te fundit ai nuk eshte paditur sipas rregullave,por duhet vetem te paraqitet para gjykatesit dhe perfundon I vrare si nje qen pa degjuar akuzen,pa e marre vesh fajin.Ai eshte nje qytetar I cdo vendi ku mbizoterojne ideologjite totalitare. Ne suazen e perandorise Habsburgase,brenda se ciles zhvillohet vepra letrare e Kafkes ,mbase cdo qytetar kishte pershtypjen se ndodhej para deres se ligjit,fajtor per dicka qe askush nuk e gjente dot.Ne kete rast “Procesi”eshte nje kritike ndaj administrates dhe teresise politko-shoqerore te perandorise. Sipas ketij interpretimi pak a shume politik,”Procesi” eshte nje roman profetik, te cilin e bejne aktual tmerret e shekullit te XX.I referohem ketu ngjarjeve te pas Luftes se Dyte Boterore,milionave te vdekurve te pafaj ne kampet e perqendrimit,te denuar me vdekje pa pa bere asnje krim,pa qene fajtore.Nje nder ta eshte dhe personazhi I Kafkes,perfaqesues I parakohshem gjenial I asaj kohe,e cila dinakerisht formulonte ne leter dhe ne mbledhjet nderkombetare te drejtat e njeriut,por nuk I mbronte.
 Rrafshi juridik : Kafka ka thene se “Njerezimi behet nje mase e perhime,pa trajte dhe anonime kur heq dore nga ligji qe I jep trajtat.Gjate gjithe jetes,tema e ligjit ka qene nje ankth I vertete per te. Ligji ne aspektin juridik ,e perdor procesin gjygjesor me qellim qe te imponohet dhe te respektohet per te miren e nje shoqerie.Ky ligj,prek personalisht secilin nga ne,sic e verteton Kafka kur roja I thote fshatarit te dera se dera e vdekjes eshte e rezervuar vec per te. Kjo pjese e librit,eshte botuar me para librit,si nje skice e pavarur.Aty flitet per nje njeri qe shkon para deres se gjykates qe te hyje,por roja I thote se s’mund te hyje tani.Burri e pyet ne mund te hyje ndonjehere dhe roja I pergjigjet qe po mbase.Atehere burri pret ne stolin afer deres per shume vjet me rradhe,dhe kur I afrohet vdekja e pyet per here te fundit rojen nese mund te hyje dhe roja I pergjigjet:”Askush tjeter s’mund te hynte ketu,sepse kjo porte ishte bere vetem per ty,dhe tani une do ta mbyll” Pra ajo s’ishte asgje tjeter vecse porta e vdekjes,paska paradoksale qe porta e gjykates te jete porta vdekjes.Eshte ligji ai qe e solli kete qytetar ketu dhe po ai qe nuk e lejon t’i afrohet.Ketu Kafka tregon se ligji eshte teper abstrakt dhe I paprekshem nga njerezit sepse ai ekziston por ne realitet nuk zbatohet.Kjo thuhet ne kapitullin e pare duke na parapergatitur per ndodhite me vone : “K. jetonte ne nje shtet ligjor,kudo mbreteronte paqja dhe ne fuqi qene ligjet.C’ishin ata qe guxonin ta cenonin ne shtepine e tij? “ Gjithasht tregon se qe drejtesia nuk funksionon sipas logjikes se njeriut,por sipas ligjit te me te fortit.Pra eshte nje sistem ku njeriu eshte I denuar te jete fajtor. 
 Ne rrafshin filozofikHistoria e Josef K.-se paraqet historine e cdo njeriu,si trashegues I mekatit fillestar.Njeriu u debua nga parajsa dhe akuzohej se kishte mekatuar kunder ligjit burimor,ligjit te pare.Ne kete bote,njeriu po lane pasojat e mekatit original.Josef K.-ja nuk e pranon procesin;ai perpiqet te mbrohet se nuk eshte besimtar,apo se e ka harruar thelbin. Ne kete pike Josef K.-ja e humb sensing e realitetit.Ai nuk e kupton nese ndodhet ne burg apo eshte I lire dhe as se cili eshte e c’pune kane te tjeret me te.Ajo c’ka nis si drame e dyshimit mbaron si drame e fatit njerezor. Ne fund te romanit shuhet dhe mbaron gjithcka siku nuk ka ekzistuar kurre me pare.Ai qe vazhdon te ekzistoje eshte absurdi ne jeten njerezore.Gjitcka ndodh nen dekorin e diteve te zakonshme ne nje qytet ku vete ideja e pafajesise eshte vrare : “Ai ka bere dicka,perderisa po e marrin.” Veprimet e Josef K.-se jane ne kufirin maksimal te absurdit.Ne kapitullin e fundit arrihet kulmi I absurditetit.Ai e di qe po shkon drejt ekzekutimit,por nuk ben asgje per te shpetuar,madje as nuk thote me qe eshte I pafajshem “A do te mundem,valle,te jap tani prova,qe per nje vit procesi nuk me ka sherbyer per asgje? “ Denimi absurd me vdekje shoqerohet normalisht me nje vdekje akoma me absurde.Ai vazhdimisht shikon nga dritaret.Shumica e tyre jane te mbyllura dhe ne ket cast tragjik,vecse ne nje dritare duket nje burre I moshuar “Ndonje mik?Ndonje njeri I mire?Ndonje qe donte ta mbronte? “ Kjo tregon vetmine para vdekjes,dhe se fundmi tragjiciteti I romanit arrin kulmin ne fjaline “dhe iu duk sikur trupi do te mbijetonte dhe pas tij” sepse sipas fese eshte shpirti ai qe jeton pas vdekjes ndersa ne kete rast kemi nje logjike te permbysur dhe absurde. Simbolikisht,shoqeria mbijeton si nje trup pa shpirt.
Gjenerali i ushtrise se vdekur koment dhe analize (I.Kadare)


 Roman nga Ismail Kadare.
 Ne roman takojme njerez te nje populli te vogel,por krenar per luften qe ka bere, te cilet dinin te respektonin traditat,te respektonin mikun, te respektonin te vdekurit, qofshin dhe armiq. Ne roman takojme nje gjeneral te huaj, i cili kishte ardhur te marre eshtrat e ushtarve te vrare te vendit te tij,dhe nje prift qe e shoqeronte gjeneralin, duke bere ritet e fundit fetare te atyre qe nuk jetonin me. Një gjeneral dhe një prift kanë ardhur në Shqipëri rreth njëzet vite pas përfundimit të Luftës së Dytë
Botërore në një kërkim arkeologjik. Misioni i tyre është të zhvarrosin trupat e ushtarëve të vendit të tyre, por ajo çka ata zbulojnë janë kujtimet, gjysmë të ndrydhura, të tmerreve të veçanta shqiptare të asaj lufte. Gjenerali dhe prifti rugëtojnë nëpër Shqipëri, në udhëtimin e tyre të shënuar jo vetëm nga eshtrat por gjithashtu edhe nga copëzat dhe mbeturinat e historisë: me gunga, të lodhur dhe të pastrehë. Gjenerali e sheh vetveten si një ushtarak, që lehtëson therjen e vdekjes duke hequr të vdekurit nga shtëpitë e tyre të përkohshme: “Gjeneralët e tjerë kanë udhëhequr ato kolona t ë pafund të ushtarëve në disfatë dhe shkatërrim. Por ai, ai ka ardhur t’i rinxjerrë nga harresa dhe vdekja ata që kanë mbetur”. Zemërgur, kryelartë dhe i pavëmendshëm ndaj shqiptarëve përreth tij, gjenerali beson se misioni i tij është vetëm paqësor, por takimet e papritura të tij provojnë dhunën e mbledhur nga e kaluara, të varrosur. Çdo fjalë, çdo fakt, çdo kockë e shpërbërë merr një kuptim të dytë, dhe pastaj një të tretë: Një ushtri e tërë është shndërruar në “disa tonë fosfor dhe kalcium”, grafitet e ashpra janë përkujtues të parullave fashiste. Secila medalje e luftës në kraharorin e një shqiptari reflekton fytyrën e një ushtari të vrarë që duhet zbuluar. Gjenerali mendjemadh i deritanishëm kthehet në një oficer të vdekjes, që mobilizon një ushtri fantazmash. Ndjenjat e gjeneralit ndryshojne shpejt dhe vazhdimisht. Gjenerali ne fillim te udhetimit te tij paraqitet i mbushur me entuziazëm për “misionin” e tij historik.Ne te njejten kohe del se gjenerali ka pritur te takoje njerez te eger dhe barbare por ndodh e kunderta sa me shume njeh nga afer popullin shqiptar aq me shume ai ka dashamiresi dhe vete kritike.Personazhet ne roman nisin te shtohen dhe kjo shton dramen e gjeneralit duke nisur sin je mision monoton, duke ndryshuar me vone me gjetjen e ditarit gje e cila le gjurme tek gjenerali dhe duke vazhduar tek dasma qe e perball gjeneralin me te verteten e hidhur. Skenë mjaft melodramatike eshte kur gjenerali që kryesonte misionin i gjen eshtrat e kolonelit në ballafaqimin me një plakë shqiptare (Nica), e cila e pati vrarë kolonelin me sëpatë, pasi ai i pati përdhunuar vajzën e saj 14-vjeçare, e cila pas kësaj fatkeqësie i dha fund jetës, ndërsa plaka Nicë e varrosi kolonelin tek pragu i portës së vet. Kur në fshatin e saj erdhi gjenerali italian që mblidhte eshtrat, Nica i nxori eshtrat e kolonelit të mbledhura në një thes dhe ia hodhi gjeneralit para këmbëve, në mes të një dasme shqiptare ku ai pati shkuar, i paftuar. Ketu na shfaqet dhe tragjizimi qe merr romani dhe dramaciteti qe perjeton gjenerali ne vetvete duke bere qe gjenerali te ndjeje peshen e mekatit , duke e barazuar veten me kolonelin Z ,duke u zhytur ne depresion. Dhe ky roman ne paraqitet i tille me ndryshime te thella psikologjike jo vetem kaq.Eshte nje udhetim neper nje vend te frikshem, te huaj dhe misterioz dhe udhetaret mesojne se nuk mund ti kapercejne kufijte e vdekjes.Nje udhetim neper boten e te vdekurve:sa me teper zgjat kjo sipermarrje e cmendur aq me e pakuptimte nis ti duket e gjitha kjo gjeneralit .Hap pas hapi te vdekurit e shkulin nga pozitat e njeriut sundimtar sic paraqitej ne fillim dhe e cojne deri aty sa ai pranon plaget qe hap lufta jane te pasherueshme.
Veçoritë e veprës 
Titulli: Zonja Bovari Autori: Gustav Flober 
Lloji: novelë Gjuha: Frëngjisht 
Koha dhe vendi ku është shkruar: Croisset, Francë, 1851-1857 
Data e publikimit të parë: 1857 
Rrëfyesi 

 Në kapitullin e parë, shokët e Sharlit tregojnë historinë në vetën e parë shumës “ne”. Është e paqartë nëse flet e gjithë klasa apo një person. Deri në fundin e novelës, një person i tretë e tregon historinë. Megjithëse rrëfyesi duket objektiv, ai shpesh e bën opinionin e tij të ndihet, në veçanti përpjekjet qesharake të personazheve të tij të duken të sofistikuara.
 Pikëpamja
 Kapitulli i parë tregohet nga perspektiva e një apo më shumë shokë klase të Sharlit. Pas kësaj, ne e shohim botën sipas syve të Sharlit momentalisht para se të prezantohet me Emën. Pjesa më e madhe e veprës tregon mënyrën se si ajo i përjeton ngjarjet, megjithëse gjithmonë në vetën e tretë dhe ndonjëherë duke na dhënë një paraqitje të shpejtë në mendjen e të tjerëve. Pavarësisht faktit që rrëfyesi e kufizon vëmendjen drejt Emës, gjithsesi, ekziston një përzierje e vëzhgimeve objektive të sjelljes së saj dhe e mendimeve subjektive pra të ndjenjave dhe mendimeve të saj. Floberi gjithashtu shpesh përdor ligjëratën e drejtë, integrimin rrëfyes të mendimeve dhe të ndjenjave pa shënime për të treguar çfarë po mendonin personazhet e tij. Pas vdekjes së Emës, rrëfimi është pothuajse objektiv. Interpretimi
 Sjellja e Floberit ndaj kësaj historie dhe heroinës së tij është i ndarë ndërmjet simpatisë dhe dhe përbuzjes ironike. Ne dimë që ai identifikohet fort me heroinën e tij sepse ai dikur tha: “Unë jam Zonja Bovari.” Simpatia e tij është e dukshme në mënyrën se si ai i përshkruan pasionet e saj dhe rrethanat në të cilat gjendet ajo. Ai është gjithashtu i vetëdijshëm sa qesharake mund të jenë përpjekjet për sofistikim nga anëtarët e borgjezisë dhe prandaj ai i portretizon shumë prej personazheve të tij si budallenj, qesharakë dhe groteskë. 
 Koha e përdorur 
Koha e kryer e thjeshtë Koha: Mesi i viteve 1800 Vendi: Francë, duke përfshirë qytetet Tot, Jonvil dhe Ruan Protagonistja: Ema Bovari 
 Konflikti: Ema dëshiron dashuri romantike, pasuri dhe status shoqëror por ajo nuk mund t’i ketë pasi është e martuar me një doktor të shtresës së mesme. 
 Veprimi rritës: Ema fillon që të marrë para hua që të paguajë dhuratat për të dashurin e saj të parë, Rodolfin. Kur ai e lë atë, ajo sëmuret dhe bashkëshorti i saj, Sharli, merr edhe më shumë para hua për kujdesin e saj. Ema tashmë duhet që të marrë edhe më shumë para hua që të paguajë borxhet e saj dhe të ushqejë shijet e saj ekstravagante. Ajo zë një të dashur të dytë, Leonin, por ai shpejt lodhet prej saj. Klima: Kreditori kryesor i Emës, z.Lërë, insiston që ajo paguajë dhe zotëron një urdhër gjykate që të konfiskojë të gjithë pronën e saj. 
 Veprimi zbritës: Deri në dëshpërim, Ema kërkon ndihmë financiare kudo, por nuk mund të gjejë askënd; ajo gëlltit arsenik dhe vdes. Pas vdekjes së Emës, Sharli humbet gjithçka. Ai zbulon pabesitë e së shoqes dhe vdes si një burrë i thyer. Vajza e Emës, Berta dërgohet në një filaturë pambuku. Tema: Papërshtatshmëria e gjuhës, varfëria e një gruaje, të metat e klasës së borgjëzisë. 
Motivet: Vdekja dhe sëmundja, dritaret Simbolet: personi i verbër, lulet e thara, taja Paralajmërimi: Shkatërrimi financiar i Emës paralajmërohet në kapitullin e parë të novelës, kur Floberi prezanton rrezikun e financave nëpërmjet përshkrimit të menaxhimit të paaftë të anëtarëve të familjes së Sharlit. Prezenca e z.Lërë, që përpiqet për të tunduar Emën, paralajmëron natyrën e saj në rënie: ajo do ta shohë veten e saj thellë e më thellë në borxh me z.Lërë. Zhgënjimet romantike të Emës paralajmërohen gjithashtu ; me Rodolfin dhe Leonin, ne i shohim në ndjenjat e tyre ndaj Emës që nuk janë as të forta as të gjata sa ajo do të dëshironte. Përfundimisht, arseniku me të cilin Ema kryen vetëvrasjen na shfaqet gjashtë kapituj para se ajo t’i japë fund jetës së saj. 
 Stili i shkrimit të Zonjës Bovari: Ironik dhe përshkrues Stili i Floberit në këtë libër është një përzierje interesante elementesh të ndryshme. Ai është i aftë në njëfarë mënyre të të kombinojë ironinë me përshkrimin evokativ. Ne vrasës të njëanshëm të cilët janë shkatërrues në thjeshtësinë e tyre, në të cilët qesharakja e njerëzimit është e dukshme. (Shembulli më i dukshëm është rreshti i fundit:"Ai sapo ka marrë çmimin e Kryqit të Legjionit të Nderit.) Nga ana tjetër ne arrijmë të dallojmë detaje intime, në veçanti në lidhje me gjendjen e Emës. P.Sh: Pas eksperiencës së saj të parë me Rodolfin, ne mund të ndjejmë gati “zemrën e saj duke rrahur sërish, dhe gjaku duke rrjedhur në kraharorin e saj si një lumë qumështi.” Stili i këtij libri është një kujtesë që ne jemi njerëz dhe si njerëz, ne kemi të metat tona. Iluzioni dhe realiteti “Zonja Bovari” e Floberit gjendet ndërmjet mënyrës se si është bota dhe mënyrës se si do të dëshironte ajo që të ishte. Kjo novelë franceze është brilante në në portretin realist të mërzisë ecila ishte tipike për Francën në këtë kohë. “Zonja Bovari” është e avancuar, revolucionare dhe kontradiktore për kohën në të cilën është shkruar. Kjo novelë pati influencë në lëvizjen e realizmit dhe modernizmit në shekujt XIX dhe XX. “Zonja Bovari” ishte qendra e romantizmit në shekujt e mëtejshëm dhe shkatërroi mitet të cilët ishin përplasja e romantizmit me botën moderne. Floberi e trajton marrëdhënien fizike në një mënyrë të përparuar dhe modern, duke pranuar që kënaqësia fizike nuk është vetëm dëshirë e meshkujve por në mënyrë të vullnetshme mund të jetë edhe dëshirë e grave. I fuqishëm por i kuptuar, shkrimi i Floberit është më i miri ku bëhet fjalë për imtësira të çdo dite dhe me thellësinë e karaktereve të secilit. E fortë, e padobësuar në dëshirën për të arritur të vërtetën e njerëzimit, “Zonja Bovari” trajton dëshirën për një jetë më romantike dhe mirëkuptimin e këtij irritimi. Papërshtatshmëria e gjuhës Zonja Bovari eksploron mundësinë që fjalët e shkruara të dështojnë të kapin edhe një pjesë të vogël të thellësisë së jetës njerëzore. Floberi përdor një shumëllojshmëri teknikash për të shfaqur se si gjuha shpesh është një mjet i papërshtatshëm për të shprehur emocione dhe ide. Paaftësia e vazhdueshme e karaktereve për të komunikuar më njëri-tjetrin është fakti që fjalët nuk përputhen plotësisht me domethënien e tyre. Një kapitullin e parë, p.sh. mësuesi i Sharlit mendon se emri i tij është “Sharbovari.” Ai dështon që të bëjë të kuptohet emrin e tij. Papërshtatshmëria e gjuhës është diçka që Ema do ta hasë shpesh dhe ajo mundohet që ta çliroj&eu ml; stresin e saj duke u rrëfyer te prifti apo apo duke shprehur dashurinë e saj për Rodolfin. Kjo është gjithashtu e pranishme kur Sharli lexon letrën dhe e keqinterpreton këtë gjë si dashuri platonike. Gënjeshtrat e Zonjës Bovari ndikojnë që fjalët të mos marrin kuptimin që duhet dhe bëjnë që fjalët të shërbejnë më shumë për qëllimin e errësimit të së vërtetës sesa për të treguar të vërtetën. Jeta e Emës përshkruhet si një “pëlhurë gënjeshtash”. Ajo shpik histori njëra pas tjetrës që i shoqi të mos e merrte vesh për lidhjen e saj. Në mënyrë të ngjashme Rodolfi thotë aq shumë gënjeshta saqë hamendëson se edhe fjalët e Emës nuk janë të vërteta. Floberi thekson se gështrat e të dashurvë e bëjnë të pamundur për fjalët të prekin të vërtetën . Sensi i fortë i gjuhës është një pjesë e një reaksioni kundër realizmit të shkollës. Gjithashtu edhe Floberi ishte realist në disa sense, ai gjithashtu besonte se ishte e gabuar të pretendohej që realizmi siguronte një pikturë më të mirë të jetës sesa romanticizmi. Floberi përdor disa përshkrime romantike ironike që të sigurojë një tension ndërmjet aspekteve reale të jetës dhe eksperiencës së ngjarjeve të karaktereve të ndryshme. Floberi kombinon romantizmin ironik dhe tregimin realist letrar në veprën e tij. Pafuqia e një gruaje Shpresa e Ema Bovarisë që fëmija i saj do të ishte një mashkull sepse “një grua është gjithmonë e penguar” është vetëm një nga momentet ku Floberi demonstron një mirëkuptim të lehtë mbi vështirësitë e gruas në këtë kohë. Ne shohim përmes Emës sesi meshujt që rrethojnë Emën zotërojnë fuqinë që të ndryshojnë jetën e tyre për mirë ose për keq, një fuqi që asaj i mungon. Edhe Sharli ndikon në pafuqinë e Emës. Përtacia e tij ndalon atë prej të qënit një doktor i mirë, dhe paaftësia e tij e ndalon nga avancimi në një shkallë më të lartë që mund të kënaqte ambicjen e Emës. Si rezultat, Ema ka ngecur në një qytet pa shumë para. Rodolfi, i cili zotëron f uqinë financiare që ta largojë Emën nga jeta e saj e varfër, e braktis atë, dhe si një grua, është e paaftë të largohet vetëm. Leoni fillimisht ngjason me Emën. Të dy janë të shkëputur nga jeta e qytetit dhe të dy ëndërrojnë gjëra më të mira dhe më të mëdha. Por duke qenë se Leoni është një burrë, ai ka fuqinë që ta realizojë ëndrrën e tij të largohet nga qyteti, kurse Ema duhet të qëndrojë e lidhur pas një burri dhe një fëmije. Sidoqoftë, struktura morale e novelës kërkon që Ema të mbajë përgjegjësitë për veprimet e saj. Ajo nuk mund të fajësojë për gjithçka burrat përreth saj. Ajo lirshmërisht zgjedh që të mos jetë besnike ndaj Sharlit dhe tradhtitë e saj e çojnë Emën në një fund. Nga ana tjetër,në situatën e Emës, dy zgjidhjet e vetme që Ema ka janë ose të mbajë të dashur ose të qëndrojë besnike në një martesë të kotë. Kur Ema martohet me Sharlin, zgjedhja për të kryer tradhëti bashkëshortore është mjeti i vetëm që ka Ema për të ushtruar forcë mbi fatin e saj. Ndërsa meshkujt kanë fuqi në pasuri dhe pronë, e vetmja pasuri që Ema ka për të influencuar të tjerët është trupi i saj, një formë pasurie që ajo mund ta tregtojë në fshehtësi me çmimin e turpit dhe me shpenzimin e mashtrimit. Kur ajo kërkon dëshpërimisht për para që të paguajë për borxhet e saj, burrat ofrojnë para në këmbim të ndereve të dashurisë së Emës. Gradualisht, ajo përpiqet ta fitojë mbrapsht Rodolfin si një i dashur nëse ai i paguan borxhet e saj. Vetë akti final i vetëvrasjes është bërë i mundur nga një veprim i kryer me sharmin e saj, i cili i drejtohet Justinit, që Emën të marrë arsenik nga ena ku mbahet. Edhe për të marrë jetën e saj, ajo duhet të përdorë fuqinë e sharmit të saj, që të përdorë dashurinë e Justinit në mënyrë që ta bindë atë për të bërë atë q&eu ml; ai dëshiron.

Instagram Instagram

Categories

eseshkolle.blogspot.com. Powered by Blogger.

Find Us On Facebook

Random Posts

Social Share

Recent comments

Pages

Most Popular

BLEJME IPHONA TE BLLOKUAR

BLEJME IPHONA TE BLLOKUAR
BLEJME DHE RIPAROJME

Popular Posts

Blog Archive

Labels