C’eshtë motivimi - psikologji edukimi ~ Detyra Kursi Shqip

C’eshtë motivimi?

Motivimi është gjendje e brendshme që gjallëron, drejton dhe mbeshtet sjelljen.

Studimi mbi motivimin përqndrohet në mënyrën se si njerëzit ndërmarrin veprime të drejtuara drejt qëllimeve specifike sa kohë u duhet te ingranohen në veprimtari, sa intensivist janë të përfshirë në

veprimtari, sa këmbëngulës janë në përpjekjet e tyre për të arritur qëllimet dhe cfarë mendojnë e ndiejnë gjatë këtij procesi.

Cili eshte ndryshimi midis motivimit të brendshëm dhe të jashtëm?

Motivimi i brendshë eshte prirja e natyrshme per te kerkuar e per te mposhtur sfida, ndersa ndjekim interesat vetjake dhe ushtrojme aftësitë tona motivim është të bësh dicka kur nuk je i detyruar ta besh. Motivimi i brendshëm mbështetet në faktorë që nuk lidhen me vetë veprimtarinë. Ne të vërtetë, ne nuk jemi të interesuar për veprimtarinë për hir të saj; na interëson vetëm ajo se cfa'rë do të përﬁtojmë prej saj.

Si lidhet vatra e shkakësisë me motivimin? Ndryshimi

thelbësor midis motivimit të brendshëm e te jashtëm është arsyeja

e njeriut për të vepruar, domethënë, nëse vatra e shkakësisë për

veprim është brenda apo jashtë personit. Në qoftë se vatra eshtë e

brendshme, motivimi është i brendshëm; nëse vatra është e jashtme, motivimi eshtë i jashtëm. Ne shumicën e rasteve, motivimi ka elemente të të dyjave. Në të vërtetë, motivimi i brendshëm dhe i jashtëm mund të jetë i përbërë prej dy prirjesh të ndara — të dyja mund të veprojnë në të njëjtën kohë, në një situate të dhënë.

Ciliët janë faktorﬁt kyc në motivim sipas nje pikëpamjeje bihejvioriste? Humaniste? Konjitive? Sociokonjitive? Sociokulturore? Bihejvioristëtpriren të theksojnë motivimin e jashtëm të shkaktuar nga nxitësit, shpërblimet dhe ndëshkimi. Pikëpamiet humanistetheksojnë motivimin e brendshëm të krijuar nga nevoja per zhvillim vetjak, përmbushje vetjake dhe vetëvendosje. Pikepamjet konjitive theksojne kërkimin aktiv të njeriut për domethënie, kuptim e zotësi dhe fuqine e atribuimeve dhe të interpretimeve nga ana e tij. Teoritë sociokonitive marrin në konsideratë si interesimin e bihejvioristëve per pasojat e sjelljes, ashtu edhe interesin e knjitivistëve për efektin e besimeve dhe të pritshmërive individuale. Shumë Shpjegime sociokonjitive me

ndikim të madh në motivim mund të karakterizohen si teori te pritshmerise X vlerë . Pikëpamjet sociokulturore theksojne pjesëmarrjen legjitime të angazhuar dhe identitetin brenda një bashkësie.

C’jan teoritë e pritshmërisﬁ X vlerë? Teoritë e pritshmërisë X vlerë sugjerojnë se motivimi për të arritur një qëllim, ështe produkt i pritshmërive tona per sukses dhe i vlerës që ka qëllimi për ne. Në qoftë se njëri syresh është zero, motivimi ynë është gjithashtu zero.

C’ështe pjesëmarrja legjitime periferike? Pjesëmarrje legjitime periferike do të thotë që ﬁllestarët të jenë vërtet të përfshirë në punën e grupit, edhe sikur aftësitë e tyre të jenë të pazhvilluara dhe kontributet e tyre të vogla. Identitetet e mësuesit të ri dhe të ekspertit janë të lidhura me pjesëmarrjen e tyre në komunitet. Ata motivohen të mësojnë vlerat dhe praktikat e komunitetit, për të ruajtur identitetin e tyre si anëtarë të komunitetit.

Motivim Një gjendje e brendshme që zgjon, drejton dhe ruan sjelljen.

Motivim i brendshëm Motivim që lidhet me veprimtari që janë shpërblim në vetvete.

Motivim i jashtëm Motivim i krijuar nga faktorë të jashtëm, si shpërblimet dhe ndëshkimet.

Vatra e shkaktësise Vendndodhja e brendshme ose e jashtme e shkakut të sjelljes.

Shperblim Objekt ose ngjarje tërheqëse që jepet si pasojë e një sjelljeje.

Nxitës Objekt ose ngjarje që inkurajon ose shkurajon sjelljen.

Interpretim humanist Vështrim mbi motivimin që thekson lirinë vetjake, zgjedhjen, vetëvendosjen dhe përpjekjen për rritjen vetjake.

Teoritë mbi pritshmerinë X vlerë Shpjegime të motivimit që theksojnë pritshmëritë e individëve për sukses, të ndërthurura me vlerën që ata i vënë qëllimit.

Pikepamje sociokulturore mbi motivimin Këndvështrime që theksojnë pjesëmarrjen, identitetet dhe marrëdhëniet ndërpersonale brenda bashkësive të praktikës.

Pjesemarrje legjitime periferike Përfshirje e vërtetë në punën e grupit, edhe pse aftësitë tuaja nuk janë të zhvilluara sa duhet dhe kontributet të vogia.

Nevojat

Sipas teorisië se Maslout, dallimi i nevojave të mungeses

nga nevojat e qenies. Maslou ka quajtur nevoja të mungesës katër nevoja të nivelit me te ulët: mbijetesën, sigurinë, përkatësinë dhe të vetërespektin. Kur këto nevoja plotësohen, motivimi për

përmbushjen e tyre bie. Ai ka quajtur nevoja të qenies tri nevoja të nivelit rnë të lartë: arritjen intelektuale, vlerësimin estetik dhe vetërealizimin. Kur këto plotësohen, motivimi i njeriut rritet,

duke kërkuar plotësime të tjera.

Cilat janë nevojat themelore që ndikojnë në motivim

dhe si ndikon vetëvendosja në motivim? Teoria e vetëvendosjes sugjeron se motivimi ndikohet nga nevoja për zotësi, autonomi, kontroll dhe lidhje. Kur nxënësit përjetojnë ndjenjën e vetëvendosjes, ata janë të motivuar së brendshmi — janë më të interesuar për punën e tyre, kanë sens më të lartë per verërespektin dhe mesojne me shumë. A e përjetojnë nxënësit ndjenjën e vetëvendosjes apo jo, varet pjesërisht nga fakti nëse komunikimi i mësuesit me nxënësit i pajis ata me informacion apo kërkon t’i vendosë ata nën kontroll. Përvec kësaj, mësuesit duhet të njohin psikologjinë e nxënësve, të ofrojnë zgjedhje, të sjellin argumente logjike për kuﬁzimet dhe ta trajtojnë performancën e dobët të nxënësit si problem që duhet zgjidhur dhe jo si objekt per kritikë.

Hierarkia e nevojave Modeli i Maslout për shtatë nivele të nevojave njerëzore, duke ﬁlluar nga kërkesat elementare ﬁziologjike deri te nevoja për vetërealizim.

Vetërealizim Përrnbushja e potencialit që ka njeriu.

Nevoja të mungesës Katër nevoja të nivelit më të ulët, sipas Maslout, të cilat duhet të plotësohen të parat.

Nevoja të qenies Tri nevoja të nivelit më të lartë, sipas Maslout, nganjëherë të quajtura edhe nevoja të rritjes.

Nevoja për autonomi Dëshira që veprimet tona të përcaktohen nga vullnetet tona, jo nga shpërblimet ose trysntë e jashtme.

Teoria e vleresimit konjitiv Teori që sugjeron se ngjarjet ndikojnë në motivim nëpërmjet perceptimit të tyre nga individi, si kontrolluese të sjelljes ose si sjellëse të informacionit.

Orientimet drejt qëllimit

C’lloje qëllimesh janë më motivuese? Qëllimet e rritin motivimin, në qoﬁë se janë speciﬁke, relativisht të vështira dhe të mundshme per t’u arritur në të ardhmen e afërt.

Përshkruani qellimet e zotërimit, të performancës, të shmangies ndaj puniës dhe qëllimet shoqërore. Qëllimi i zotërimit është synimi për të ﬁtuar njohuri dhe zotëruar aftësi, cka i con nxënësit të kërkojnë sﬁda dhe të këmbëngulin kur ndeshin në vështirësi. Qëllimi i performances është synimi per të marrë nota të mira apo për t’u dukur me i zgjuar ose me i zoti se të tjerët, ck

i bën nxënësit të jenë të preokupuar për veten e tyre dhe për faktin se si duken në sytë e të tjerëve (nxënës të përfshirë nga egoja). Nxenësit mund t’i përqafojnë këto dy lloje qëllimesh ose t’u shmangen por problemet janë me të mëdha në rastin kur u shmangen. Një lloj tjetër shmangieje vihet re te nxënësit që i shmangen punës, të cilët thjesht duan të gjejnë rrugën më të lehtë per ta kapercyer situatën. Nxënësit me qëllime shoqërore mund të mbështeten ose të pengohen në të nxënët e tyre, në varësi të qëllimit speciﬁk (p. sh., mund të bëjnë gallatë me shokët ose të nderojnë familjen e tyre).

Cfarë e bën të efektshëm përcaktimin e qëllimit në klasë?

Qe përcaktimi i qëllimit në klasë të jetë i efektshëm, nxënësit kanë nevojë për opinione të sakta rreth përparimit të tyre drejtqëllimeve dhe duhet t’i pranojnë qëllimet që u janë caktuar. Përgjithësisht, nxënësit janë më të gatshëm të adoptojnë qëllime që u duken realiste, mesatarisht të vështira, të kuptimta dhe që për vleren e te cilave u jane dene argumente te shendosha.