Lideri transformues në organizatë. Identifiko nje rast dhe interpretoje në kuadër të kontributit të tij për organizatën. ~ Detyra Kursi Shqip

DEGA: MARDHENIE PUBLIKE - KOMUNIKIM

LËNDA: KOMUNIKIM ORGANIZATIV

Tema: Lideri transformues në organizatë. Identifiko nje rast dhe interpretoje në kuadër të kontributit të tij për organizatën.

Revolta kundër Sherifit të Notingham-it e Robin Hood, e nisur si një kryqëzate personale u shndërrua në një betejë të

përbashkët të një grupi njerëzish të organizuar si një “bandë ilegale”, të bashkuar nga urretja kundër sherifit dhe me dëshirën për të mos ju bindur ligjit. Këta njerëz e shihnin Robin Hood si lider të tyre…

Liderat i përkasin koherave dhe popujve. Por, kjo mbetet relative, sepse ka të tjerë që janë botërore dhe i përkasin njerëzimit si Gandi apo Nënë Tereza.

Dimensionet e shembujve të mësipërme duket sikur janë parë me lente të ndryshme dhe të pamundura për të gjetur pika takimi. Por, duke u mbështetur në taksonominë e Bloom-it mendoj se përpara se të vlerësoj duhet të kupto. Për të kuptuar një lider transformues, duhet të hulumtoja një seri studimesh mbi lidershipin dhe percaktimet mbi këtë koncept. Studimi i lidershpit përfshin karakteristikat e liderit, karakteristikat e grupit që ai drejton, situatën në të cilën ndodh lidershipi dhe marrdhënien ndërmjet këtyre faktorëve (psh lider të ndryshëm në situata të ndryshme).

Lidershipi implikon dhënien e një vizioni për të ardhmen dhe frymëzimin e të tjerëve për të gjetur mënyrat që ta kthejnë këtë vizion në realitet. Si të tillë, komponenti i lidershipit është i orientuar drejt së ardhmes.

Disa studiues e konsiderojne lidershipin si ushtrimin e fuqise se pozites: Sa me larte te jete pozita ne hierarkine organizative, aq me shume fuqi do te kete ai pozicion. Ne kontekstin e lidershipit, ne jemi me te interesuar per pushtetin legjitim: fuqia formale qe i eshte dhene nje pozicioni. Perceptimi i lidershipit ne kuader te fuqise se pozites, e ndan personin nga roli. Ndonjehere historia i gjykon lideret per paaftesine e tyre per te perdorur te gjithe fuqine qe u jep pozita. Lidere te tjere e kalojne fuqine qe u jep pozita e tyre. Ne disa vende lideret shfaqen nga kapja e fuqise nepermjet ndikimeve ushtarake apo politike. Sipas kesaj perspektive, lidershipi eshte i trasheguar ne nje pozicion organizativ bazuar ne konceptin e fuqise.

Karakteristikat e liderve te vecante jane nje nder fushat me te studiuara te lidershipit. Shume studime te hershme kane konsideruar variablat demografike dhe ato te personalitetit, te tjera kane studiuar se cilat sjellje shfaqin lideret e vecante qe influencojne gjykimin nese ata jane lider te forte apo te dobet. Formulime te tilla si “ Lideret e forte rrezatojne siguri “ dhe “ Lideret e dobet jane te pavendosur “, reflektojne shkolle e mendimit qe thekson rendesine e liderit ne procesin e lidershipit. Jane bere studime mbi perzgjedhjen e njerezve per pozicione lidershipi; studime te tjera u jane kushtuar trajnimit te njerezve per te permiresuar aftesite e lidershipit. Fokusi eshte ne karakteristikat ose sjelljen e liderit dhe influencen e tyre tek te tjeret.

Disa studiues te lidershipit jane te interesuar ne dinamikat e asaj se cfare i ben lideret te shfaqen brenda nje grupi. Ky proces i shfaqes se liderit mund te jete ose formal ( dmth, nje person qe eshte i planifikuar per te qene lider ) ose informal ( dmth, nje person behet lider i nje grupi pa qene i planifikuar se i tille ).

Studimet mbi suksesin e liderit kane te bejne me performancen e liderit. Ne kete linje te kerkimit shihen me interes karakteristikat e liderit (ose grupit), te cilet jane te shoqeruara me vleresimet e cilësisë se liderit dhe kriteret per te patur lidere te suksesshem. Ne rastin e pare (cilësia e liderit ), lideret e suksesshem mund te identifikohen si zoterues te disa karakteristikave: si rrjedhshmeria ne te folur, ndjeshmeria, etj. Ne rastin e dyte ( kriteret ), lidhershipi i suksesshem mund te konsiderohet si suksesi ne permbushjen e detyrave ( dmth, nje lider i suksesshem e kryen punen ) ose pranimi nga grupi dmth, nje lider i suksesshmen ka mbeshtetje ne grup.

Në shoqërinë e sotme botërore, një sektor i rëndësishëm dhe me ndikim shumë të madh mbetet sektori i biznesit. Ky sektor është përkufizues dhe determinant i kushteve jo vetëm ekonomike, por edhe sociale.

Pothuajse të gjitha bizneset e mëdha të ditëve të sotme ka qenë njëherë e një kohë biznese të vogla. Në shumë prej këtyre rasteve, ata kanë filluar në mënyrë simbolike me ndonjë dyqan të vogël dhe mund të kenë patur një apo dy punonjës, të cilët kanë qenë vetë themeluesit. Pikërisht këta themelues që kanë patur një ide të shkëlqyer, që kanë ndjekur pasionin e tyre. Ata kanë ndjekur shpirtin e tyre novator dhe largpamësinë e tyre.

Historia botërore ka treguar se jo të gjithë themeluesit kanë mundur të rrezatojnë nën vështirësitë e shumta, me të cilat përballet bota e biznesit.

Rastet kur një themelues funksionon si një lider i shkëlqyer i kompanisë së tij janë të jo shumë të përhapura, kryesisht të përqëndruara në industritë teknologjike dhe informatike. Themeluesit dhe drejtuesit ekzekutivë të kompanive si: HP (Bill Heëlett dhe David Packard), Microsoft (Bill Gates), Intel (Robert Noyce dhe Gordon Moore) dhe Apple (Steve Jobs) janë shembuj suksesi të padiskutueshëm. Këta drejtues nuk bëjnë apo kanë bërë vetëm rolin e një administratori në biznesin e tyre, por ata tranformojnë, motivojnë, shtyjnë dhe tërheqin. Steve Jobs është ndoshta rasti më i dukshëm nga të lartpërmendurit për ndikimin e tij mbi Apple-in.

Historia e tij nuk është një ngritje e vazhdueshme, por një histori suksesi.

Jobs u hoq nga posti i tij, në mënyrë që kompania t’i besohej njerëzve me përvojë të gjatë e të sukseshme. Përgjatë kesaj kohe Apple u kthye nga një biznes i ri që premtonte shumë me prodhimin e kompjuterave të parë personal, në një biznes ku paratë humbeshin vazhdimisht dhe produktet e reja nuk i përshtateshin firmës. Në këtë situatë të vështirë, Jobs u rikthye dhe përmes një procesi të tërë transformues e ktheu atë në një nga dy firmat më të shtrenjta në SHBA. Jobs zotëronte një vizion më afatgjatë në kompaninë e themeluar prej tij, sesa dikush që erdhi në postin drejtues në një moment të caktuar të jetës së kompanisë. Një lider transformator si Jobs zotëronte vizionin dhe shikonte përtej fitimit, por rendte në fushën e kërkimeve teknologjike dhe në zhvillimin e produkteve të reja.

Ai ishte më i motivuar për të qenë i sukseshëm me kompaninë e tij, sesa gjithkush tjetër. Por, nga ana tjetër ai që sheh ëndrrën mund edhe të ta shpjegojë. Në këtë mënyrë Jobs ishte në gjendje të motivonte dhe punonjësit e kompanisë së tij. Aftësia e tij për të qenë inovator, duke qenë se ish te ai vetë që bëri hapin parë dhe riskun e dështimit bëri të mundur edhe prirjen e tij për një marketing të suksesshëm dhe në krijimin e bashkepunimeve frytdhenese.

Gijthëkush që ka krijuar një sipërmarrje dhe e ka kthyer atë në një biznes të suksesshëm, ka në kokë rregullat e tij të arta që e kanë ndihmuar gjatë rrugës. Një nga rregullat e arta të një biznesi është “Mos e krijoni një sipërmarrje nëse aktivitetin e saj nuk e keni pasion”. Jobs e kishte pasion punën e tij. Ka shumë varibla që ndikojnë në suksesin e një lideri si p.sh personaliteti, qëllimët që kë, burimet që ke në dispozicion për të arritur qëllimet e tua, aftësitë e drejtimit, aftësitë teknike, efektiviteti i grupit me të cilin punon etj. Jobs ishte një person shumë ambicioz, që nuk kënaqej me pak dhe që kërkojnte shumë nga vetja dhe të tjerët.

Një makinë elegante, sportive,super teknologjike, me tapiceri të errët lëkure dhe me shenjën e mollës gjysmë të kafshuar në kofano. Kjo ishte një ndër ëndrrat e parealizuara të themeluesit të kompanisë Apple, Steve Jobs. Përpara se të vdiste, Jobs ishte duke punuar per projektimin i makinës super teknologjike, iCar. Lider vizionar dhe larg fames, inovator dhe transformues.

Nuk gjeta ndonjë formulë magjike sesi mund të bëhesh lider. Por kuptova qe mjafton të kërkosh më shumë nga vetja dhe të tjerët rreth teje, të formohesh cdo ditë profesionalisht dhe personalisht, të mësosh të dëgjosh, të dëshirosh dhe të guxosh pareshtur.